Το ερώτημα όμως που τίθεται, σύμφωνα με τον κο Καρατσόρη, είναι εάν είναι επιθυμητή η διάσωση των τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων.
Τα 40-50 τρις Ευρώ παραγώγων της DB, τα οποία είναι 20 φορές το ΑΕΠ της Γερμανίας, ανήκουν στο σύνολο των 500 τρις που είναι τα παράγωγα σε παγκόσμια κλίμακα. Οι υποκείμενες αξίες των παραγώγων είναι περίπου στα 25 τρις παγκοσμίως και ο πιστωτικός κίνδυνος ανέρχεται στα 2,5 τρις παγκοσμίως. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στους τραπεζικούς ισολογισμούς τους οποίους ούτε και οι πιο εξειδικευμένοι μπορούν να κατανοήσουν.
Η DB έχει έναν ισολογισμό 1,8 τρις Ευρώ που αντιστοιχεί στο 60% του ΑΕΠ της Γερμανίας, όμως τα μεγέθη με βάση τα οποία υπολογίζεται η κεφαλαιακή επάρκεια κτλ. είναι 400 δις και πάνω σε αυτό το νούμερο υπολογίζεται εάν η τράπεζα έχει πρόβλημα ή όχι.
Το 1ο Μνημόνιο της Ελλάδας αφορούσε τη διάσωση των γαλλικών τραπεζών και όχι των γερμανικών. Η DB στον ισολογισμό της του 2011 δημοσιεύει έκθεση στον ελληνικό κίνδυνο ύψους 1,6 δις. Το 1ο Μνημόνιο αφορούσε την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος σε όλη την ΕΕ αλλά και του ίδιου του Ευρώ.
Υπάρχουν δρόμοι ανάπτυξης που περνούν και από τον ιδιωτικό και από τον δημόσιο τομέα. Η Γερμανία έχει δημόσιες αναπτυξιακές τράπεζες και πάνω από 1000 συνεταιριστικές τράπεζες. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν έχει τέτοιες τράπεζες. Στη Γερμανία υπάρχει συνεταιριστική τράπεζα όπου τα Ίδια Κεφάλαια ανέρχονται μόνο σε 300 χιλιάδες Ευρώ. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα για να στηθεί μία συνεταιριστική τράπεζα σε επίπεδο νομού τα Ίδια Κεφάλαια πρέπει να είναι 6 εκατομμύρια Ευρώ, σε επίπεδο περιφέρειας 10 εκατομμύρια Ευρώ και σε πανελλαδικό επίπεδο 18 εκατομμύρια Ευρώ.
Στην Ελλάδα, ο Κωστόπουλος το 2000 είχε πει ότι χωράνε 2,5 τράπεζες. Το 2006 σε μία συζήτηση στη Βουλή στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, ο τότε διοικητής της ΤτΕ Γκαργκάνας με αφορμή ένα νομοσχέδιο που αφορούσε το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών ανέφερε ότι οι μεγάλες τράπεζες θα είναι προετοιμασμένες είπε όμως ότι δεν ήξερε εάν θα ίσχυε το ίδιο για τις μικρές.
Από το 2010 και μετά, με την υπογραφή του Μνημονίου, με νόμο το 2011 καταργήθηκαν οι διατάξεις που αναφέρονταν στο συγκεντρωτισμό των τραπεζών. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι το δεύτερο πιο συγκεντρωμένο τραπεζικό σύστημα στην Ευρώπη ενώ υπάρχουν κανονισμοί στην ΕΕ όπου όταν υπάρχει συγκεντρωτισμός από ένα βαθμό και πάνω θα πρέπει να υπάρχει παρέμβαση για να ανακοπεί η συγκέντρωση. Η Ελλάδα έχει ξεπεράσει κατά πολύ αυτό το βαθμό.
Ο υποτιθέμενος σκοπός ήταν η διατήρηση της ευστάθειας του τραπεζικού συστήματος με αντικειμενικό σκοπό τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Όλα αυτά έχουν διαψευσθεί. Πριν από 2 μήνες ο Στουρνάρας μας είπε ότι μέχρι το 2018 οι τράπεζες δεν θα μπορέσουν να βοηθήσουν την οικονομία. Τότε γιατί συγκεντρώθηκε ο τραπεζικός κλάδος;
Είναι αδύνατον να υπάρξουν αναπτυξιακές διέξοδοι χωρίς την ύπαρξη ενός ισχυρού τραπεζικού συστήματος.
Το τραπεζικό σύστημα μοχλεύει τα κεφάλαιά του, υπάρχει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών που είναι το μόνο που βάζει φρένο στην επέκταση των πιστώσεων.
Τα μετρητά στα ταμεία των τραπεζών από τη μέρα που μπήκαμε στο Ευρώ μέχρι σήμερα είναι στο 1,16% κατά μέσο όρο δηλαδή για κάθε 100 Ευρώ οι τράπεζες έχουν καθημερινά στα ταμεία τους το 1,16%.
Στην κορυφή των αιτιών της δημιουργίας της κρίση είναι ο τρόπος με τον οποίο δημιουργείται το χρήμα. Ο τραπεζικός κλάδος δημιουργεί πάνω από το 90-95% του χρήματος παγκοσμίως. Το νόμισμα είναι ιδιωτικό. Παλαιότερα οι καταθέσεις μετατρέπονταν σε χρυσό, σήμερα μετατρέπονται σε χαρτονόμισμα. Αυτή τη στιγμή οι τράπεζες μοχλεύουν ισολογισμούς και κατευθύνουν τα χρήματα σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα και όχι στην πραγματική οικονομία.
Μετά την κατάρρευση του κανόνα του χρυσού, το 1987 στον πρώτο κανόνα κεφαλαιακής επάρκειας ορίζονταν ότι για κάθε 100 Ευρώ δανείων, η τράπεζα θα έπρεπε να έχει 8 Ευρώ κεφάλαια. Αυτό το διάστημα σημειώνεται και ένα μεγάλο χρηματιστηριακό κραχ. Το 1996 γίνεται μία μικρή αναθεώρηση των κανόνων της κεφαλαιακής επάρκειας και εισάγεται η έννοια του κινδύνου της αγοράς. «Όλως τυχαίως» το ίδιο διάστημα ξεσπούν η ρωσική και η ασιατική κρίση.
Το 1999 ξεκινά η συζήτηση για την αναθεώρηση της Βασιλείας Ι. Το 2002, το Ecofin ζητά επισήμως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκπονήσει μία μελέτη για τις μακροοικονομικές επιπτώσεις από το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Το 2004 εκδόθηκε η οδηγία για τη Βασιλεία ΙΙ. Η Price Waterhouse Coopers, που ανέλαβε την εκπόνηση της μελέτης, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι προτιμότερο να πάμε σε μία ύφεση παρά σε μία καταστροφή αργότερα.
Το νέο πλαίσιο θα οδηγούσε το τραπεζικό σύστημα σε απομόχλευση δηλαδή σε μείωση των ισολογισμών. Τα 510 δις Ευρώ σωρευτικούς ισολογισμούς που είχαν οι ελληνικές τράπεζες το 2009 τώρα ανέρχονται σε 390 δις.Το 2006 ψηφίστηκε το πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙ και από το ελληνικό κοινοβούλιο ενώ στις ΗΠΑ δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Η κρίση ξεκίνησε το 2007 στις ΗΠΑ και το 2010 έρχεται μία νέα αναθεώρηση, η Βασιλεία ΙΙΙ, η οποία έχει ορίζοντα εφαρμογής την 1/1/2019. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει περίπτωση να βγούμε από την κρίση πριν από το 2019. Έρχεται η νέα αναθεώρηση των κανόνων το 2010 όπου εκεί πλέον έχει τεκμηριωθεί ότι η εφαρμογή ακόμα πιο αυστηρών κανόνων, οι οποίοι είναι δικαίως πιο αυστηροί, λειτούργησε προκυκλικά δηλαδή ήρθε να εντείνει την κρίση, τόσο το βάθος της όσο και τη διάρκειά της.
Η αιτία της κρίσης παγκόσμια είναι το ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών το οποίο από τη μία πλευρά έρχεται να συγκρατήσει τις φούσκες βάζοντας κανόνες και από την άλλη δεν υπάρχει κανένας άλλος περιορισμός στις τράπεζες στο να δημιουργήσουν χρήμα πλην των κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας.
Σε αυτό όμως το νομισματικό σύστημα, η απομόχλευση των τραπεζικών ισολογισμών δημιουργεί ύφεση. Το πρόβλημα της Ελλάδας όπως και άλλων χωρών είναι η πίεση των κόκκινων δανείων. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να βρουν μία διαχειριστική λύση έτσι ώστε να αφαιρέσουν το βάρος των κόκκινων δανείων από τους τραπεζικούς ισολογισμούς.
Εάν δεν αυξηθεί το χρέος, δεν πρόκειται να υπάρξει ανάπτυξη. Αλλά για να αυξηθεί το χρέος θα πρέπει να υπάρχουν αξιόπιστοι δανειολήπτες. Αξιόπιστοι δανειολήπτες σε μία χώρα με 120 δισεκατομμύρια Ευρώ κόκκινα δάνεια δεν μπορεί να υπάρχουν. Είναι η εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών που ενέτεινε την κρίση.
Στην ΕΕ γνώριζαν ότι η πορεία προς μία νομισματική ένωση δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς την ύπαρξη αντικυκλικών μηχανισμών. Έχουν αφαιρέσει από τα κράτη τη συναλλαγματική πολιτική, τη νομισματική πολιτική, τη δυνατότητα διαμόρφωσης των επιτοκίων και μάλιστα σε ασύμμετρες συνθήκες και όλα αυτά χωρίς την ύπαρξη δημοσιονομικής πολιτικής. Κάτι τέτοιο δεν έχει ξαναγίνει πουθενά.
Οι αναπτυξιακές τράπεζες, που είναι μία λύση, εξαιρούνται από τους κανόνες της κεφαλαιακής επάρκειας και από την εποπτεία του επόπτη. Έχουν τη δυνατότητα να μοχλεύσουν τους ισολογισμούς τους χωρίς δανειοδότηση και να διοχετεύσουν πόρους στην πραγματική οικονομία εντός ΕΕ και με θεσμική κατοχύρωση.
Στην Ελλάδα υπάρχει η δυνατότητα κεφαλαιοποίησης μίας αναπτυξιακής τράπεζας αλλά η δυνατότητα αυτή απεμπολήθηκε. Με την πρώτη αξιολόγηση του πρώτου προγράμματος πήγαν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το έσπασαν στα δύο, υποχρέωσαν το εμπορικό κομμάτι να συμμορφωθεί με τους κανόνες της κεφαλαιακής επάρκειας ενώ έχει εξαίρεση και τα αποθεματικά του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων τα πήραν για να τα βάλουν στην αύξηση κεφαλαίου της ΑΤΕ. Έβαλαν 600 εκατομμύρια στην ΑΤΕ και την πήρε η Πειραιώς με 95 εκατομμύρια και στη συνέχεια διασπάστηκε. Αυτά είναι εγκλήματα!
Η ΤτΕ είναι θεσμός ρεντίκολο. Δεν έχει προστατεύσει καθόλου τα συμφέροντα της χώρας. Έφτασε το ελληνικό κράτος να εγγυηθεί 233 δισεκατομμύρια Ευρώ στις ελληνικές τράπεζες για να μπορούν να αντλούν ρευστότητα μέσω της ΕΚΤ και σήμερα λέμε ότι το ελληνικό κράτος δεν έχει φερεγγυότητα!!!
Ο Προβόπουλος το 2012 μας έλεγε, με το τότε σχέδιο συγχώνευσης της ΕΤΕ – Eurobank ότι θα καταλήξουμε σε τρεις τράπεζες και ότι το τραπεζικό σύστημα θα είναι πολύ ισχυρό και θα βοηθήσει την οικονομία. Ένα χρόνο μετά μας έλεγε να μην περιμένουμε τίποτα μέχρι το 2018. Μα πώς να περιμένουμε όταν με την ύφεση βυθίζεις τον κόσμο στην ανεργία, μειώνεις τα εισοδήματα, εκτοξεύεις τα κόκκινα δάνεια, δημιουργείς πρόβλημα στους τραπεζικούς ισολογισμούς και λες σήμερα ότι θα λύσεις το πρόβλημα των κόκκινων δανείων;
Το εάν ανέβουν ή μειωθούν οι φόροι είναι θέμα ιδεολογίας το ίδιο ισχύει με τους μισθούς και συντάξεις. Δεν είναι αδιάφορο αλλά είναι υποδεέστερο της επίλυσης του προβλήματος των κόκκινων δανείων, είναι υποδεέστερο της δημιουργίας του υπερταμείου και της διασφάλισης ενός αντικυκλικού μηχανισμού.
Στο 70% των προγραμμάτων του ΔΝΤ υπάρχουν τρεις μεταβλητές: αύξηση των φόρων, ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και απελευθέρωση αγορών προϊόντων, υπηρεσιών και κεφαλαίου. Όπου έχουν εφαρμοσθεί τα προγράμματα αυτά υπήρξε και μία παράμετρος που ήταν η υποτίμηση του νομίσματος. Εμείς τα κάναμε όλα αυτά, νόμισμα δεν έχουμε να υποτιμήσουμε και ζητάμε σε ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο έχει 120 δισεκατομμύρια Ευρώ κόκκινα δάνεια, με καταθέσεις σήμερα 120 δισεκατομμύρια σε ένα ΑΕΠ που δεν ανέρχεται ούτε σε 180 δις να βρούμε αναπτυξιακή λύση.
Τον παραγωγικό ιστό της χώρας κατέστρεψε η υποκατάσταση της παραγωγής από τις εισαγωγές. Ποιος διοχέτευσε κεφάλαια στην κατανάλωση; Ακόμα και τα ΕΣΠΑ, πακέτα Ντελόρ και Σαντέρ που διοχετεύτηκαν; Το σωρευτικό έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο από το 1994 μέχρι το 2008 ανέρχονταν στα 250 δις. Πού τα βρήκαμε αυτά τα λεφτά;
Υπάρχουν ριζοσπαστικές λύσεις για το ελληνικό πρόβλημα με άμεσα αποτελέσματα. Έχουμε πλουτοπαραγωγικούς πόρους που πρέπει να μετασχηματίσουμε σε παραγωγικό κεφάλαιο. Αυτό που μας λείπει είναι το χαρτονόμισμα.Το πρόγραμμα που ακολουθείται δεν πρόκειται να μας βγάλει από την κρίση γιατί έχει μόνο μέτρα υφεσιακού χαρακτήρα.
Κλείνοντας ο κος Καρατσόρης ανέφερε ότι υπάρχουν ριζοσπαστικές λύσεις οι οποίες όμως απαιτούν μία πιο πατριωτική προσέγγιση ακόμα και εάν αυτό οδηγήσει σε κάποιου είδους ρήξη με την ΕΕ. Θα πρέπει όπως πρώτα να διεκδικήσουμε την αξιοπρέπειά μας ακόμα και εάν αυτό θα σημάνει υποβάθμιση του επιπέδου μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου