Η Βυζαντινή ζωγραφική

Ο άγιος Προκόπιος

1315-1320 μ.Χ

Ανάλυση της Βυζαντινής ζωγραφικής

του ζωγράφου 

+Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα

Για μας τους ΄Έλληνες υπάρχει ζωντανή και η άλλη πλευρά: Η Βυζαντινή παράδοση. Εκείνη ακριβώς που ονειδίζεται, λοιδορείται από τους «νέους» σαν τον Σαβέττα ή τον Τζιόττο. Στην βυζαντινή ζωγραφική δεν θα συναντήσουμε τα νατουραλιστικά στοιχεία που παρατηρήσαμε στην Ιταλική Πρωτο-Αναγέννηση και ακόμη λιγότερο τις αισθησιακές προεκτάσεις της. Ακόμη και η αφηγηματικότης είναι περιορισμένη στο ελάχιστον. Δεν υπάρχουν εγκόσμιοι άγιοι, ούτε εγκόσμιες πράξεις ή σκηνές, ούτε προσωπογραφίες, ιδιωτικές κατοικίες, παλάτια μεγιστάνων, πόλεις, αρχιτεκτονικά τοπία, ερείπια και φυτά με τα οποία βρίθει η Ιταλική Αναγέννησις.

Η κυνική αυτοακύρωση ενός μικρού ηγέτη

του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

Είναι γεγονός, ότι ο αληθινός χαρακτήρας ενός ανθρώπου φαίνεται, όχι τόσο στη νίκη, όσο στην ήττα.

Την αφορμή αυτής της σκέψης, μου έδωσε η άρνηση του τ. πρωθυπουργού Α. Σαμαρά, να «παραδώσει» ο ίδιος την πρωθυπουργία και το γραφείο που του είχε δώσει ο ελληνικός λαός, στον αντίπαλο του και νικητή των προχθεσινών εκλογών Α. Τσίπρα. Δεν υποτίμησε όμως με αυτόν τον τρόπο τον νέο πρωθυπουργό. Το αντίθετο συνέβη. Εκμηδένισε ο ίδιος ηθικά τον εαυτό του.

Ο αρχαίος Αθηναίος γλύπτης Λεωχάρης, (αρχές του 4ου αι. π.Χ)

Κεφάλι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Βρέθηκε το 1886 κοντά στο Ερέχθειο.

Έργο του γλύπτη Λεωχάρη ή Λυσίππου.

Γύρω στο 336 π.Χ.

Ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της αττικής γλυπτικής του 4oυ αι. π.Χ. και τους περισσότερο γνωστούς γλύπτες του Μαυσωλείου της  Αλικαρνασσού. Δημιουργός επίσης του κατεξοχήν γλυπτού της Kλασικής Aρχαιότητας, του Απόλλωνα Belvedere, καθώς και πολλών άλλων έργων κυρίως στην Αθήνα αλλά και στη Μικρά Ασία. Τόπος και χρονολογία γέννησης: Αρχές 4ου αι. π.Χ. - πιθανώς στην Αθήνα.

Ο σκοπός των τεχνών κατά τον Πλούταρχο

[Από την εισαγωγή στο βίο του Δημήτριου και του Αντώνιου]

Αυτοί που πρώτοι συνέλαβαν την ιδέα ότι οι τέχνες μοιάζουν με τις αισθήσεις, μου φαίνεται ότι κατάλαβαν επίσης και την ικανότητά αυτών για διακρίσεις, ικανότητα με την οποία μπορούμε εκ φύσεως να κατανοήσουμε τα αντίθετα, τόσο στη μια όσο και στην άλλη περίπτωση. Γιατί αυτό είναι το κοινό τους σημείο. Διαφέρουν, όμως, ως προς το σκοπό, για τον οποίο μεταδίδουν τα αποτελέσματα των διακρίσεων.[1]

Ο Κυνικός στην εξόδιο ακολουθία της Τροϊκανής συγκυβέρνησης

του Γεράσιμου. Γ. Γερολυμάτου

«….δίδαξον με τα δικαιώματα σου…

Ποῦ ἐστιν ἡ των αγορών προσπάθεια και της Τρόϊκας η απληστία; Ποῦ ἐστιν ἡ του προσκαίρου πλεονάσματος φαντασία; Ποῦ ἐστιν ὁ χρυσὸς καὶ ὁ ἄργυρος, τα μνημόνια και το σαξές στόρι; Ποῦ ἐστιν οι θώκοι, οι έδρες και οι αρχηγίες; Ποῦ ἐστι τῶν οἰκετῶν τοκογλύφων ἡ πλημμύρα καὶ ὁ θόρυβος των δανειστών; Πάντα κόνις, πάντα τέφρα, πάντα σκιά…

Ο Θηβαίος ζωγράφος Φράγκος Κατελάνος, (16ος αι.)

Ο Φράγκος Κατελάνος, ζωγράφος από τη Θήβα, θεωρείται ο σημαντικότερος τοιχογράφος μετά τον προγενέστερό του, Θεοφάνη. Με την υπογραφή του είναι γνωστή μόνο μία τοιχογραφική διακόσμηση, στο παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου, στη μονή της Λαύρας του Αγίου Όρους (1560). Το προσωπικό του ύφος και η συχνά ιδιόρρυθμη εικονογραφική του αντίληψη επέτρεψαν να του αποδοθούν με βεβαιότητα και άλλες τοιχογραφίες, όπως του καθολικού της μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων (1548) και άλλες στο Νησί των Ιωαννίνων· δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στον αξιόλογο αυτό καλλιτέχνη ανήκουν περισσότερες διακοσμήσεις εκκλησιών τόσο πριν από το 1548 όσο και μετά το 1560. Του αποδίδεται επίσης τμήμα ίσως της διακόσμησης της Μονής Φιλανθρωπινών, της Μονής Αγίου Νικάνορος κοντά στα Γρεβενά και της Παναγίας της Ρασσιώτισσας στην Καστοριά.

Σήμερα, η κυνική έξωση της Τρόικας

του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

Αφού η ελευθερία δεν εξαγοράζεται, παρά κερδίζεται με αγώνες,

είναι ανυπολόγιστα πιο πολύτιμη και πιο ακριβή, από όλο το χρήμα της δουλείας.

Όπως ο κάθε αγνός έρωτας, που δεν υπολογίζει το χρήμα, για να μην ξεπέσει σε πορνεία.

Γ. Κοντογιώργης, Το ελληνικό πείραμα και οι εκλογές της 25 Ιανουαρίου (2015).

Γιώργος Κοντογιώργης,

Το ελληνικό πείραμα και οι εκλογές της 25 Ιανουαρίου.

(Από τη γαλλική εφημερίδα Mediapart, στις 23.1.2015)

Στις 25 Ιανουαρίου η Ελλάδα θα έχει καθόλες τις ενδείξεις μια νέα κυβέρνηση. Η ιδέα μιας κυβέρνησης Σύριζα δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα απέχθειας, οργής, ανησυχίας στην πολιτική Ευρώπη και στον κόσμο των αγορών. Για την ελληνική κοινωνία αποτελεί ένα αναγκαίο κακό, εάν αναλογισθούμε ότι μόλις πριν από λίγες εβδομάδες σε έρευνα του Ευρωβαρόμετρου το 91% δηλώνει ότι απορρίπτει πλήρως το πολιτικό/κομματικό σύστημα, ενώ στο μέσον της καταστροφής το κόμμα αυτό δεν καταφέρνει να συγκεντρώσει πάνω από το 33% της χρήσιμης ψήφου του εκλογικού σώματος.

Ο Κυνικός στο Κοιμητήριο των πεσόντων της Τρόϊκας

του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

Οι Έλληνες, κοράκι, είναι παράξενα πλάσματα.

Πολλοί, δεν θυμούνται ούτε τι έφαγαν χθες, ούτε που τους οδήγησαν οι ψεύτες πολιτικοί, τους οποίους είναι έτοιμοι να ξαναψηφίσουν.  Αλλά από την άλλη δεν ξεχνούν ποτέ, έχοντας επιλεκτική μνήμη καμήλας, ότι αλληλοσφάζονταν πριν από εβδομήντα χρόνια και είναι πρόθυμοι να το ξανακάνουν, για να ευχαριστήσουν τους δυνάστες τους.

Φοβούνται τώρα, μήπως χάσουν το ευρώ και ψάχνουν με αγωνία τα πόδια τους, για να βεβαιωθούν πως οι αλυσίδες είναι ακόμη στη θέση τους, μη τυχόν και γίνουν ελεύθεροι!

Οι Θεσσαλονικείς ζωγράφοι Μιχαήλ και Ευτύχιος Αστραπάς, (13ος-14ος αιώνας)

Η Ψηλάφιση του Θωμά, 1295 - 1317,

από τον ναό της Περιβλέπτου, Αχρίδα

Αχρίδα-Άγιος Κλήμης

Ο ναός του Αγίου Κλήμεντα στην Αχρίδα ιδρύθηκε το 1294/5 από το  βυζαντινό αξιωματούχο και γαμπρό του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β' Παλαιολόγου, Πρόγονο Σγουρό και αφιερώθηκε αρχικά στην Παναγία Περίβλεπτο. Οι τοιχογραφίες είναι έργο δύο ζωγράφων από τη Θεσσαλονίκη, του Ευτύχιου και Μιχαήλ Αστραπά, οι οποίοι σημείωσαν τις υπογραφές και τα μονογράμματά τους σε διάφορα σημεία της τοιχογράφησης.