«Προμηθέας Λυόμενος»: Ένα αριστούργημα ξαναβγαίνει στο φως

 Ο σημαντικός πίνακας στο Μουσείο Κανελλοπούλου

Το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων και τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού διοργανώνουν έκθεση με θέμα την ιστορία του πίνακα «Προμηθέας Λυόμενος» από τη συλλογή Τατοΐου.

Η έκθεση του Μουσείου Κανελλοπούλου, που θα είναι η πρώτη παρουσίαση αυτού του σημαντικότατου έργου στο ελληνικό κοινό, θα εγκαινιαστεί από την υπουργό Πολιτισμού στις 14 Οκτωβρίου και θα είναι ανοικτή για το κοινό από την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2024 έως τη Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2025.

Ο μνημειακών διαστάσεων πίνακας (3,98×2,77 μ.) είναι έργο του Δανού ζωγράφου Carl Bloch και φιλοτεχνήθηκε το 1864 για λογαριασμό του νεαρού βασιλιά Γεώργιου Α’, ο οποίος τον παρήγγειλε με την ευκαιρία της ενθρόνισής του (1863), όπως αναφέρουν οι διοργανωτές. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό έργο μεγάλης κλίμακας, το μυθολογικό θέμα του οποίου ερμηνεύθηκε ως αλληγορία σύγχρονών του ιστορικών γεγονότων.

Το έργο απεικονίζει τη στιγμή που ο Ηρακλής έχει μόλις σκοτώσει τον αετό και ο Προμηθέας απελευθερώνεται από τα δεσμά που του έχει επιβάλει ο Δίας. Χαρακτηρίζεται από την υποβλητική σύνθεση και τον δραματικό σκιοφωτισμό – στοιχεία που απαντούν στην τέχνη τoυ ευρωπαϊκού ρομαντισμού. Η έρευνα γύρω από το έργο και τις συνθήκες της δημιουργίας του αναμένεται να μας δώσει τα κλειδιά για την ερμηνεία των συμβολισμών που ίσως είχε για τον παραγγελιοδότη.

Η αφίσα της έκθεσης.

Πέραν της μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, ο πίνακας έχει ενδιαφέρουσα ιστορία. Εκτέθηκε για πρώτη φορά στην Κοπεγχάγη (γενέτειρα του Γεώργιου Α’ και του ζωγράφου Carl Bloch), και η πρόσληψή του συνδέθηκε συμβολικά με την ελπίδα των Δανών για ανάκτηση εδαφών που είχαν χάσει κατά τον πόλεμο με την Πρωσία το 1864. Στην Ελλάδα αναρτήθηκε στο κεντρικό κλιμακοστάσιο των παλαιών ανακτόρων (δηλαδή της σημερινής Βουλής). Εκτέθηκε άλλες δύο φορές στη Δανία, το 1910 και το 1932, μετά όμως τα ίχνη του άρχισαν να σβήνουν. Γι’ αυτό και κάποιοι ιστορικοί τέχνης τον θεωρούσαν χαμένο.

Ο πίνακας εντοπίστηκε το 2012, κατά τη διάρκεια εργασιών της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού στο Κτήμα Τατοΐου. Από τότε ξεκίνησε η συντήρηση και η μελέτη του. Το 2022 κηρύχθηκε μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και το 2023 παρουσιάστηκε σε αναδρομική έκθεση του Carl Bloch στην Εθνική Πινακοθήκη της Δανίας.

Η έκθεση θα συνοδεύεται από σειρά εκδηλώσεων που στόχο έχουν να πληροφορήσουν το κοινό για την ιστορία του έργου και τη διαδικασία μελέτης και συντήρησής του. Το πρόγραμμα εκδηλώσεων θα ανακοινωθεί εντός των επόμενων ημερών.

Για τη διευκόλυνση του κοινού, το Μουσείο Κανελλοπούλου θα παραμένει ανοικτό έως τις 18.00 κάθε Τετάρτη κατά τη διάρκεια της έκθεσης.

Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα και Πέμπτη-Κυριακή: 09.00-16.00. Τετάρτη: 09.00-18.00. Τρίτη: κλειστά.

Αρχική εικόνα: Carl Bloch, «Προμηθέας Λυόμενος», 1864. Eλαιογραφία σε καμβά, 3,98x2,77 μ. Συλλογή Τατοΐου, αρ. ΔΣΑΝΜ 5591/14.02.13. © Υπουργείο Πολιτισμού.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Ε. Μ.).

https://www.archaiologia.gr/blog/2024/10/11/%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%bc%ce%b7%ce%b8%ce%ad%ce%b1%cf%82-%ce%bb%cf%85%cf%8c%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf%cf%82-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%b1%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%8d%cf%81%ce%b3%ce%b7/