Πορτραίτα ηρωικών μορφών
(3)
Επιμέλεια Γ.Γ.Γ
======================
«Αν εγώ εγνώριζον ότι οι
ομογενείς μου είχον ανάγκην από εμέ και εστοχάζοντο, ότι εδυνάμην να συντελέσω
εις την ευδαιμονίαν των, σου λέγω εντίμως, ότι ήθελον μετά προθυμίας κάμω κάθε
θυσίαν, ακόμη και την κατάστασίν μου, και τον εαυτόν μου θα εθυσίαζον υπέρ
αυτών».
(Δήλωση του Αλ. Υψηλάντη
προς τον Εμμ. Ξάνθο, όταν εκείνος του έκαμε την πρόταση να αναλάβει την αρχηγία
της Φιλικής Εταιρείας, την οποία και αποδέχθηκε)
================================
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης,
(1792-1828), ήταν Έλληνας πρίγκιπας, στρατιωτικός, λόγιος και αρχηγός της
Φιλικής Εταιρείας. Πρωτεργάτης της Εθνικής Παλιγγενεσίας.
Γεννήθηκε στην
Κωνσταντινούπολη το 1792 και ήταν γιος του Κωνσταντίνου Υψηλάντη, Ηγεμόνα της
Μολδοβλαχίας και γόνου εύπορης και ισχυρής Φαναριώτικης οικογένειας. Το 1810
κατατάχτηκε με το βαθμό του ανθυπίλαρχου (ανθυπολοχαγός του Ιππικού) στο σώμα των
εφίππων σωματοφυλάκων του Τσάρου Αλέξανδρου Α΄ της Ρωσίας. Διακρίθηκε στους
πολέμους κατά του Ναπολέοντα, όπου στη μάχη της Δρέσδης, (27 Αυγούστου 1813
ν.ημ.), έχασε το δεξί του χέρι. Το 1814-1815 συμμετείχε και αυτός ως μέλος της
αυτοκρατορικής ακολουθίας στο Συνέδριο της Βιέννης με το βαθμό του
υποστράτηγου.
Η φυσιογνωμία του είχε
τον τύπο της ανατολίτικης (Πολίτικης) ανδρικής ομορφιάς με έντονα
χαρακτηριστικά μάτια. Ήταν αγαθός και ευγενής, μελαγχολικός και ονειροπόλος,
ευσυγκίνητος και ενθουσιώδης. Κληρονόμος των μεγάλων παραδόσεων και προσπαθειών
της οικογένειας των Υψηλάντηδων, είχε θέσει ως μεγάλο σκοπό και όνειρο της ζωής
του την απελευθέρωση του ελληνικού έθνους.
Εξ αυτού και ο φλογερός
ενθουσιασμός του και η μεγάλη φαντασία του εύκολα μπορούσαν να τον παρασύρουν
σε πολύ παράτολμα εγχειρήματα. Μάλιστα, στο Συνέδριο της Βιέννης, εξέφρασε την
άποψη ότι το ζήτημα των Ελλήνων είναι υπόθεση του χριστανισμού και του
ανθρωπισμού που θα πρέπει να αναχθεί σε υπόθεση όλων των Βασιλικών Αυλών της
Ευρώπης.
Έγινε αρχηγός της
Φιλικής Εταιρείας στην Πετρούπολη στις 12 Απριλίου 1820. Συγκροτήθηκε υπό την
αρχηγία του ο Ιερός Λόχος αποτελούμενος από 500 σπουδαστές. Στις 4 Μαρτίου
1821, οι Έλληνες ναυτικοί κυριεύουν και εξοπλίζουν 15 πλοία, ενώ στις 17
Μαρτίου ο Υψηλάντης υψώνει τη σημαία στο Βουκουρέστι, αντιμετωπίζοντας το
στρατό τριών πασάδων στο Γαλάτσι, το Δραγατσάνι, τη Σλατίνα, το Σκουλένι και το
Σέκο (Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης).
Ο στρατός του Υψηλάντη
καταστράφηκε στη μάχη του Δραγατσανίου στις 7 Ιουνίου 1821 και υποχώρησε προς
τα αυστριακά σύνορα. Οι λόγοι της αποτυχίας του θα πρέπει να αναζητηθούν κυρίως
στην έλλειψη αξιόμαχων δυνάμεων, στην άρνηση του ηγέτη των Βλάχων Θεόδωρου
Βλαδιμιρέσκου να τον συνδράμει οικονομικά και στρατιωτικά και στον αφορισμό του
Υψηλάντη από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε', κατόπιν πιέσεων της Υψηλής Πύλης για
σφαγές των Χριστιανών σε αντίποινα.
Ο Υψηλάντης παραδόθηκε
στους Αυστριακούς, φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1827. Η
κλονισμένη υγεία του δεν του επέτρεψε έκτοτε να βοηθήσει το επαναστατημένο
έθνος. Δύο μήνες μετά την αποφυλάκισή του στις 19 Ιανουαρίου 1828 πέθανε στη
Βιέννη.
Ο θάνατος
Μετά την απελευθέρωσή
του, αποσύρθηκε στη Βιέννη, όπου και πέθανε σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και
μιζέριας στις 31 Ιανουαρίου, 1828. Η τελευταία του επιθυμία ήταν η καρδιά του
να απομακρυνθεί από το σώμα του και να σταλεί στην Ελλάδα. Η επιθυμία
πραγματοποιήθηκε από το Γεώργιο Λασσάνη και τώρα βρίσκεται στο Αμαλίειο στην
Αθήνα.
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=282577568559645&set=a.282614078555994.1073741828.100004222116828&type=1&theater
Αυτοί οι διάλογοι Υψηλάντη-Ξάνθου που -υποτίθεται μάλιστα- ότι ακολουθούν τον διάλογο Καποδίστρια-Ξάνθου ή θα πρέπει να επιβεβαιωθούν ή να εγκαταλειφθούν. Το όλο σενάριο βασίζεται στο ότι ο Υψηλάντης μαθαίνει την ύπαρξη της Εταιρείας το 1820 (το ίδιο και ο Καποδίστριας). Είναι όμως έτσι; Μπορεί έστω και κατ’ ελάχιστο να είναι έτσι, όταν ο Ξάνθος δεν επιβεβαιώνεται από κανέναν, ούτε μπορεί να αποδείξει ότι βρισκόταν στην Εταιρεία -που υποτίθεται ότι εμπνεύστηκε- το 1814;
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα ονόματα Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος Φιραρής, Μητροπολίτης Ιγνάτιος, Αρχιμανδρίτης Γαζής, Αλέξανδρος Στούρζα, Ρωξάνδρα Στούρζα-Έντλινγκ, Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος, Λούλου Τυρχάιμ, Κωνσταντία Τυρχάιμ, είναι από δευτερεύοντα ως άγνωστα, όμως μέσω αυτών βρίσκουμε την Εταιρεία που οργάνωσε την Επανάσταση και πληροφορίες για τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Ακόμη και ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης είναι άφαντος, ενώ υπήρξε από τους βασικούς οργανωτές της Σερβικής Επανάστασης το 1804. Αλλά και μόνο τον La Garde-Chambonas (Fêtes et souvenirs du Congrès de Vienne κεφ.37) να διαβάσει κάποιος, θα καταλάβει ότι τα μασημένα λόγια του Ξάνθου περί Βιέννης και χριστιανών ηγεμόνων αποτελούν εκ των υστέρων προσπάθεια να συμβιβαστούν τα ασυμβίβαστα και να συνδεθεί η οργάνωση της Επανάστασης με την Οδησσό.
Όσο για την "αποτυχία" του Υψηλάντη, κατά πρώτον θα πρέπει να δούμε ποιος πήρε την απόφαση για δράση στην Μολδοβλαχία και πού στόχευε. Σχετικά με τον περιορισμό του, συμφωνώ ως προς την αποκήρυξη του Πατριαρχείου, αν και αδυνατώ να εκτιμήσω την απήχησή της, συμπληρώνω την εχθρότητα της Βλαχίας (Αλέξανδρος Σούτσος) και πιθανή προδοσία από τον στενό του περίγυρο, διαφωνώ ως προς την "έλλειψη αξιόμαχων δυνάμεων", αλλά είπαμε, …πρωτεύει η απομάκρυνση του Ξάνθου από το κάδρο, ώστε να μπορέσουμε να δούμε ποιος, τι και γιατί σε μια ιστορία που μας αφορά άμεσα, ιδιαίτερα σήμερα.
Και επειδή έρχεται η υψηλαντική επέτειος σε λίγες μέρες και θ’ αρχίσουν πάλι κάποιοι να λένε ότι η Επανάσταση δεν άρχισε την 25η Μαρτίου αλλά την 24η Φεβρουαρίου, να θυμίσουμε ότι (σαφέστατα και χωρίς να υπάρχει η παραμικρή αμφισβήτηση) ο Υψηλάντης έστειλε παντού μήνυμα ότι η έναρξη τοποθετείται την 25η Μαρτίου και ότι ο προπομπός του Παπαφλέσσας τον περίμενε στην Πελοπόννησο, όπως είχε σχεδιαστεί.
Χαιρετίζω τη σειρά αναρτήσεων με τίτλο "Πορτραίτα ηρωικών μορφών". Να είσαι καλά Γεράσιμε.
Δεν έχω να προσθέσω κάτι σε αυτό.
ΔιαγραφήΑπλά να σε ευχαριστήσω για το χαιρετισμό σου προς τη νέα σειρά των αναρτήσεων.