ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ: Ο γλύπτης Θανάσης Απάρτης (1899

Δευτέρα 13 Ιουνίου 2016

Ο γλύπτης Θανάσης Απάρτης (1899 - 1972)

Ο Απάρτης στο εργαστήριό του με τον Μέμο Μακρή. Με εξώφυλλο τη Μαρίνα.

Πήρε τα πρώτα μαθήματα γλυπτικής από τον αρμένιο γλύπτη Παπαζιάν και σχεδίου από τον Βασίλειο Ιθακήσιο. Το 1919 βρέθηκε στο Παρίσι και φοίτησε στην Ακαδημία Ζυλιάν· τον Οκτώβριο του ίδιου έτους πέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις της Σχολής Καλών Τεχνών, την οποία όμως εγκατέλειψε δύο μήνες αργότερα και επέστρεψε στην Ακαδημία Ζυλιάν, όπου φοίτησε για δύο χρόνια κοντά στους Πωλ Λαντόφσκι και Ανρί Μπουσάρ.

Το 1921, με αφορμή τη συμμετοχή του στο Φθινοπωρινό Σαλόν, γνώρισε τον Αντουάν Μπουρντέλ, ο οποίος τον οδήγησε στην Ακαδημία Γκραντ Σωμιέρ· σπούδασε εκεί τέσσερα χρόνια και, με τη μεσολάβηση του δασκάλου του, το 1923 έλαβε υποτροφία 40000 γαλλικών φράγκων από την Έλενα Βενιζέλου, με τα οποία μπόρεσε να συνεχίσει τις σπουδές του, χωρίς ωστόσο να πάρει πτυχίο, καθώς εγκατέλειψε τη σχολή το 1925.

Την ίδια χρονιά γνώρισε τον Σαρλ Ντεσπιώ. Την άνοιξη του 1940 επέστρεψε στην Αθήνα οριστικά. Στην αρχή της Κατοχής υπήρξε για μικρό χρονικό διάστημα βοηθός του Δημήτρη Πικιώνη στην Έδρα Ελεύθερου Σχεδίου, το 1959 έγινε καθηγητής στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο και το 1961 εξελέγη τακτικός καθηγητής του Β΄ Εργαστηρίου γλυπτικής της Α.Σ.Κ.Τ. Το 1967 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος του τμήματος γλυπτικής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Γαλλίας. Το 1939 το γαλλικό κράτος του απένειμε το παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής και το 1947 το γαλλικό Υπουργείο Παιδείας το παράσημο της Ακαδημίας του Φοίνικα.

Μαρί-Τερέζ, 1949

Μπρούντζος , 35 x 21 x 24 εκ.

Παρουσίασε το έργο του στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε ατομικές και σημαντικές ομαδικές εκθέσεις, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται το Φθινοπωρινό Σαλόν και το Σαλόν των Ανεξαρτήτων στο Παρίσι, Πανελλήνιες, καθώς και οι Μπιενάλε της Βενετίας το 1950 και της Αλεξάνδρειας το 1961. Το 1984 το έργο του παρουσιάστηκε σε αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη.

Ο κορμός του Πορτογάλου ή Ανδρικός κορμός, 1921

Μπρούντζος , 67 x 39 x 22 εκ.

Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ύφους του Απάρτη έπαιξε η γνωριμία του με το έργο του Ροντέν και η μαθητεία του κοντά στον Μπουρντέλ. Οι καθαροί πλαστικοί όγκοι, η σαφήνεια των περιγραμμάτων, η στέρεη δομή αλλά και το γενικότερο πνεύμα της αναβίωσης της κλασικής παράδοσης, και συγκεκριμένα της αρχαϊκής ελληνικής γλυπτικής, είναι στοιχεία που μαρτυρούν την επίδραση του Μπουρντέλ, η οποία ήταν περισσότερο έντονη της περίοδο της μαθητείας του Απάρτη κοντά του. Το βασικό θέμα του έλληνα γλύπτη υπήρξε η ανθρώπινη μορφή, ολόσωμη, αποσπασματική ή σε προτομή. Η προσπάθεια να περιοριστεί στο ουσιώδες, η αφαίρεση των λεπτομερειών, η λιτότητα, η σαφήνεια, η ρεαλιστική διάθεση και η τεκτονική δομή είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σύνολο της καλλιτεχνικής του δημιουργίας.