Ειδώλιο – ένας μικρόκοσμος από πηλό - Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Σάτυρος πάνω σε πάνθηρα που παίζει σύριγγα. 250-200 π.Χ. Σαμοθράκη.

Στα πήλινα ειδώλια, μια ιδιαίτερα σημαντική κατηγορία αρχαιολογικών αντικειμένων, είναι αφιερωμένη η έκθεση που προετοιμάζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και θα εγκαινιαστεί τη Δευτέρα 3 Απριλίου 2017, και ώρα 19:00. Τίτλος της, «Ειδώλιο – ένας μικρόκοσμος από πηλό».

 Ειδώλια κατασκευάζονταν στον ελληνικό κόσμο από την προϊστορική εποχή μέχρι το τέλος της αρχαιότητας και έτσι αποτελούν χαρακτηριστικό εύρημα των ανασκαφών τόσο σε νεκροταφεία όσο και σε οικισμούς προϊστορικών και ιστορικών χρόνων. Η λέξη ειδώλιο είναι υποκοριστικό της λέξης εἴδωλον και χρησιμοποιείται για να περιγράψει αντικείμενα που είναι εικόνες υπαρκτών και φανταστικών όντων και αντικειμένων. Ο χωμάτινος, εύπλαστος και συνάμα ανθεκτικός πηλός υπήρξε το πιο αγαπητό υλικό, αυτό που επιλέχθηκε από γενιές ανθρώπων για να δώσει μορφή και πνοή σε εικόνες ανθρώπων, ζώων και αντικειμένων.

 

Καθιστή γυναικεία μορφή. Αρχαιότερη Νεολιθική. Ποντοκώμη, Κοζάνης.

Η έκθεση αναπτύσσεται σε δύο αίθουσες: Στην πρώτη παρουσιάζεται διαχρονικά η εξέλιξη του ειδωλίου από τη Νεολιθική έως τη Ρωμαϊκή εποχή παρέχοντας στον επισκέπτη μια πανοραμική εικόνα της παραγωγής ειδωλίων στις σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις της Μακεδονίας και της Θράκης ανά εποχή. Στη δεύτερη αίθουσα τα ειδώλια παρουσιάζονται σε θεματικές ενότητες με βάση τις ερμηνείες και τα σημαινόμενά τους.

 

Ειδώλιο κυρτής μορφής. Αρχές Νεότερης Νεολιθικής Ι (5300-5100 π.Χ.). Λιμναίος οικισμός Δισπηλιού Καστοριάς.

Η διαχρονική παρουσίαση των ειδωλίων από την Προϊστορία ως τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια στοχεύει: στην καλύτερη κατανόηση των τεχνικών χαρακτηριστικών, της μορφολογικής/εικονογραφικής και στυλιστικής τυπολογίας και εξέλιξης, αλλά και στην ψηλάφηση των μηνυμάτων τα οποία είναι δυνατόν να μεταφέρουν αυτές οι μορφές που φτάνουν σε εμάς έχοντας ταξιδέψει από τα βάθη του χρόνου.

 

Σκαντζόχοιρος που μεταφέρει καρπούς. 5ος-4ος αι. π.Χ. Ιερισσός (Άκανθος), Χαλκιδικής.

Συνολικά, παρουσιάζονται 672 ειδώλια από τα οποία 291 προέρχονται από τη Συλλογή του ΑΜΘ. Τα υπόλοιπα προέρχονται από το σύνολο των Εφορειών Αρχαιοτήτων της Βόρειας Ελλάδας (Εφορείες Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, Πόλης Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, Ημαθίας, Πέλλας, Πιερίας, Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς, Φλώρινας, Κιλκίς, Σερρών, Δράμας, Καβάλας-Θάσου, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου). Τα περισσότερα θα εκτεθούν στο κοινό για πρώτη φορά ως ένα πραγματικό πανόραμα των ειδωλίων από την 7η χιλιετία έως τον 4ο αιώνα μ.Χ.

 

Θεατρικά ειδώλια από τη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική.

Η έκθεση θα διαρκέσει ένα έτος κατά τη διάρκεια του οποίου θα διεξαχθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και εφήβους, πειραματικό εργαστήριο παραγωγής ειδωλίων και διεθνές συνέδριο για την κοροπλαστική στον ελλαδικό χώρο.

Αφροδίτη και Έρωτας. Μέσα 2ου αι. π.Χ. Βέροια.

Όρθια γυναικεία μορφή. Αρχές 3ου αι. π.Χ. Λητή (Δερβένι) Θεσσαλονίκης.

Όρθια γυναικεία μορφή. 475-450 π.Χ. Σίνδος.

Κούρος. 550-525 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Γυναικεία προτομή. Τέλη 4ου-αρχές 3ου αι. π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

ιπτάμενος έρωτας. 350-300 π.Χ. Τύμβος Νικήσιανης Καβάλας.

Γυναικεία μορφή που παίζει αστραγάλους. Τέλη 4ου αι. π.Χ. Αμφίπολη.

http://www.archaiologia.gr/blog/2017/03/23/%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CF%8E%CE%BB%CE%B9%CE%BF-%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%80%CE%B7%CE%BB%CF%8C/