Μια προοπτική για τον Ελληνικό Πολιτισμό

Γιάννη Τσαρούχη, Ο Σεπτέμβρης

του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

Έχω υποστηρίξει εδώ και αρκετά χρόνια και συνεχίζω ακόμη να το πιστεύω, πως το μέλλον του Ελληνικού πολιτισμού, βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στην ενεργοποίηση του πρωτογενούς λαϊκού δυναμικού και του καλλιτεχνικού και πνευματικού του «περιθωρίου». Ένα δυναμικό, που ζει και δημιουργεί έξω από τους προβολείς της καθεστωτικής πολιτιστικής μιντιοκρατίας, μεταφέροντας τον πλούτο της παράδοσης και που άλλωστε, είναι το μόνο, αν και περιφρονημένο από τους κήνσορες της παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας, που μπορεί και να δημιουργεί αυθεντικά σε όλους τους τομείς της τέχνης και του πνεύματος.

Και το μέλλον του Ελληνικού πολιτισμού, εξαρτάται από την απελευθέρωση, ή μη, της δημιουργικότητας αυτής, από την κρατική τροχοπέδη και από το συνεχιζόμενο θανάσιμο εναγκαλισμό της με το υπουργείο παρα-πολιτισμού. Ενός φορέα πολιτικής σκοπιμότητας, που υπό τη μορφή επαιτείας επιχορηγεί ελάχιστα ψίχουλα σε αξιόλογες προσπάθειες, ενώ σπαταλά μεγάλα ποσά σε αμφίβολης πολιτιστικής αξίας ενέργειες και σε ΜΚΟ. Η προοπτική του Ελληνικού Πολιτισμού, εξαρτάται από την απομάκρυνση του από την επικίνδυνη αντίληψη, ότι το κράτος μπορεί να παράξει πολιτισμό, με την ευνοιοκρατική και επιλεκτική δομή, που έχει αναπτύξει στο κέντρο του.  Ο πολιτισμός, είναι αποτέλεσμα της αντικειμενικής δράσης και του έργου πολλών προσώπων και όχι μιας πολιτικής ή τεχνοκρατικής ελίτ, που σχεδιάζει το πολιτιστικό προφίλ της χώρας, επί του χάρτου της κατευθυνόμενης υποκειμενικότητας της.

Γιάννης Μόραλης, Κλασική Αθήνα

Έτσι, έχοντας υιοθετήσει μια μονόπλευρη οπτική, που προκρίνει την παγκοσμιοποιημένη κουλτούρα εις βάρος των ελληνικών πολιτισμικών στοιχείων, σαφώς προσανατολισμένης προς την Δύση και με πολλά εσωτερικά κενά, ήταν αναμενόμενο πως τώρα με την κρίση, αυτά θα γίνονταν τεράστια. Τα κενά της αφομοίωσης υπάρχουν, για να δείχνουν και την πασιφανή αποτυχία της ιδεολογίας ενός πολιτισμού του φαίνεσθαι, ή ενός πολιτισμού μαϊμούδων που απλά μιμούνται, αδυνατώντας να κατανοήσουν. Πως δεν αρκεί να αλλάζεις τα πράγματα, αν στη θέση του ποιοτικά ανώτερου, πρόκειται να βάλεις κάτι κατώτερο. Ενός κράτους, που στο πρόσωπο του μακαρίτη Ευαγ. Γιαννόπουλου και στην αλήστου μνήμης δήλωση του για τα «Πολιτιστικά κέντρα του Μπουρναζίου», δείχνει βαθιά περιφρόνηση και σύγχυση, δια της εξισώσεως του λαϊκού τραγουδιού με τα σκυλάδικα!

Νίκος Εγγονόπουλος, Ζωγράφος με μοντέλο

Αυτό, λοιπόν, που υποστηρίζω είναι, πως ο Πολιτισμός, πρέπει να αποκεντρωθεί και να περάσει στην αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπου η σχέση με τον πολίτη είναι πιο άμεση. Αυτό, μαζί με τους απαραίτητους πόρους, που διαχειρίζεται τώρα επί ματαίω το Υπουργείο, θα δώσει ζωή σε αυτό, που η τοπική κοινωνία θεωρεί η ίδια πως είναι σημαντικό στοιχείο του πολιτισμού της, ώστε να το αναδείξει. Το κράτος μπορεί να κρατήσει για τον εαυτό του κάποιες λειτουργίες, όπως τα Μουσεία κλπ, και το ρόλο ενός κεντρικού συντονιστή της εύρυθμης αυτής λειτουργίας, που θα δώσει τις ίδιες ευκαιρίες σε όλες τις Ελληνικές περιοχές, να αναπτύξουν την πολυφωνία και την πολυμορφία της ζωντανής, μέσα στον λαό, δημιουργικότητας και τοπικής παράδοσης.

Κατά συνέπεια, ο Ελληνικός Πολιτισμός θα αποκτήσει τη δική του σύγχρονη αναφορά στον 21^ο αιώνα, καθώς έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται σε κάθε εποχή με επιτυχία, όπως ακριβώς και ένα έργο του Αριστοφάνη ή του Ευριπίδη, αν σέβεται κανείς το κείμενο. Αρκεί να βασίζεται στις δικές του αξίες και να πάψει να είναι ακόλουθος ξένων, συχνά κατώτερων, πολιτισμικών προτύπων και αντιλήψεων..

Βασική, βέβαια, προϋπόθεση όλων αυτών είναι, το να θέλουμε να συνεχίσει να υπάρχει η όαση του Ελληνικού Πολιτισμού, μέσα στην έρημο της παγκοσμιοποιημένης ομοιομορφίας...