Ο νεοκλασσικός γλύπτης Antonio Canova, (1757 - 1822)

Έρωτας και Ψυχή (1786 - 93)

Μουσείο Λούβρου

Ο Αντόνιο Κανόβα) γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό, το Ποσάνιο στο Τρεβίζο της Ιταλίας. Σε ηλικία των τριών ετών έχασε τον πατέρα του και μεγάλωσε με τη φροντίδα του παππού και της γιαγιάς του. Σε κάποια επαφή με τη γλυπτική ήρθε από παιδί στο εργαστήριο του παππού του ο οποίος είχε και κάποιες γνώσεις σχεδίου και αρχιτεκτονικής και ασχολείτο με έργα κυρίως με πέτρα, όχι με ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία. Τα πρώτα μαθήματα γλυπτικής τα πήρε κοντά στον φημισμένο γλύπτη της εποχής Τζουζέππε  Μπερνάρντι για δυο χρόνια και μετά τα 15 του και σε άλλους γλύπτες.

Έζησε και εργάστηκε στη Ρώμη, στο Λονδίνο, αρκετά χρόνια στη Βιέννη και στο Παρίσι μετά από πρόσκληση του ίδιου του Ναπολέοντα.

Με υλικό το μάρμαρο προσπέρασε το Μπαρόκ στη γλυπτική και έκανε το όνομά του συνώνυμο με το νεοκλασικισμό στη γλυπτική.

Antonio Canova

Ο Ιταλός γλύπτης Αντώνιο Κανόβα, έγινε διάσημος για τις ντελικάτες γυμνές φιγούρες των μαρμάρινων γλυπτών του. Μετά τις υπερβολές του μπαρόκ στυλ, δημιούργησε για τον εαυτό του μια σημαντική θέση στην νέο-κλασσική τέχνη. Από τους σύγχρονους η τέχνη του αποκαλείται «η υπέρτατη πρέσβειρα της ομορφιάς» και για τον ίδιο «ένας μοναδικός και πραγματικά θεϊκός άντρας» αλλά και στην εποχή του η τέχνη του κι ο ίδιος αποθεώθηκαν. Η διεθνής φήμη του σαν ένας από τους μεγαλύτερους νεοκλασσικούς γλύπτες ξεπέρασε ακόμα και αυτή του Τζον Φλάξμαν και Τζον Γκίμπσον. Τα πιο διάσημα έργα του είναι τα: «Apollo Crowing himself”,1781, “Theseus and the Minotaur”, 1781, “Cupid and Psyhe”,1786-1793, και «Paolina Bonaparte Borghese as Venus Victorious», 1808.

Ο τάφος που σκάλισε για τον πάπα Κλεμέντιο ΧΙV, προκάλεσε την σύγκριση με την αντίληψη του Μπερνίνι για τους παπικούς τάφους. Η εκθαμβωτική πολυχρωμία του Μπερνίνι αντικαταστάθηκε με το άσπιλο Καράρα μάρματο του Κανόβα, ενώ οι καμπυλόγραμμες φόρμες και τα έντονα διαγώνια αντικαταστάθηκαν από ένα αυστηρό σύστημα οριζοντίων και καθέτων. Αν και μετέπειτα κριτικοί ισχυρίστηκαν ότι ο ‘κλασσικισμός’ του Κανόβα οδήγησε στην θανάσιμη απώλεια της καλλιτεχνικής ζωτικότητας, οι σύγχρονοί του τον υμνούν για την υπερθετική αίσθηση των Ελληνικών αγαλμάτων του. Για παράδειγμα, οι θεατές του «Ο Θησέας και ο Μινώταυρος» πίστεψαν, στην αρχή ότι επρόκειτο για αντίγραφο Ελληνικού πρωτοτύπου και έμειναν έκπληκτοι όταν έμαθαν ότι επρόκειτο για σύγχρονο έργο.

Ορφέας και Ευρυδίκη (1776)

Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

Ο Κανόβα γεννήθηκε στο Ποσάνιο, ένα μικρό χωριό στην Δημοκρατία της Βενετίας. Προερχόταν από οικογένεια χαρακτών και μόλις ήταν αρκετά μεγάλος άρχισε να μαθαίνει σχέδιο από τον παππού του. Ο παππούς του ήταν πολύ καλός στο σχέδιο, στην αρχιτεκτονική και στην διακόσμηση. Ο Κανόβα σύντομα ανακάλυψε το ταλέντο του στην γλυπτική και άρχισε να δημιουργεί διάφορα γλυπτά στο στούντιο του παππού του, πριν ακόμα φτάσει στην εφηβεία. Εκεί τον ανακάλυψε ο γερουσιαστής Φαλιέρ, ο οποίος θα παρέμενε προστάτης του σ’ όλη του την ζωή. Ο Κανόβα πήγε ως μαθητής, μέσω του Φαλιέρ, στον καλλιτέχνη Μπερνάρντι (επίσης γνωστός και σαν Τζιουσέπε Τορρέτο), έναν εξέχοντα γλύπτη της εποχής του. Ο Κανόβα μαθήτευσε στον Τορρέτο για δύο χρόνια πριν μετακομίσει στην Ρώμη για να συνεχίσει τις σπουδές του στην ηλικία των 15 ετών.

Ο Κανόβα επισκέφτηκε την Ρώμη το 1779 και 1781 όπου έφτασε στο κρίσιμο σημείο της τεχνικής του. Μελέτησε τις αντίκες και επισκέφτηκε τα στούντιο Μπαρτολομένο Καβατσέπι και Φραντζέσκο Αντόνιο Φραντζόνι, οι οποίοι έκαναν αποκατάσταση των Ρωμαϊκών έργων τέχνης. Επηρεάστηκε επίσης από έναν Άγγλο νεοκλασσικιστή, τον Γκάβιν Χάμιλτον και απ’ άλλους πειραματικούς καλλιτέχνες. Σ’ ένα διαγωνισμό ο Κανόβα κατέθεσε το άγαλμα «Ο Απόλλωνας στέφει τον εαυτό του» που έμελλε να γίνει ένα από τα σπουδαιότερα αντρικά, γυμνά αγάλματα στην Ιστορία της Τέχνης. Το άγαλμα καθόρισε το νεοκλασσικό στυλ και η επιτυχία του επέτρεψε στον καλλιτέχνη να αποκτήσει μια μεγάλη ποσότητα μαρμάρου για την επόμενη δουλειά του, Θησέας και Μινώταυρος, το οποίο τον καθιέρωσε ως γλύπτη. Το γλυπτό, επαναστατικό μέσα στην ασυμβίβαστη αυστηρότητα του, σήμανε το τέλος της εποχής του μπαρόκ. Και ξεκίνησε η εποχή της μελέτης του Ελληνικού στυλ.

 Ορφέας (1776)

Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

Το 1782 ο Κανόβα έλαβε την πρώτη μεγάλη δουλειά του, το Μνημείο του Πάπα Κλεμέντιου XIV. Ένα άλλο άγαλμά του από εκείνη την εποχή είναι ο Ερωτας και η Ψυχή όπου συνδυάζει το κλασσικό με το ερωτικό στυλ. Ο Έρωτας και η Ψυχή αντικρίζουν ο ένας τον άλλον με μια αισθησιακή αγάπη, βασισμένο στην ελληνική μυθολογία. Άλλο ένα επίσης σπουδαίο άγαλμά του είναι η Μετανοούσα Μαγδαληνή που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1808 και θεωρήθηκε ένα από τα σπουδαιότερα γλυπτά της μοντέρνας εποχής.

Ο Κανόβα έμεινα αρκετά χρόνια στην Βιέννη αναλαμβάνοντας σπουδαίες δουλειές όπως το Μνημείο της δούκισσας Μαρία-Κριστίνα και μετά την γαλλική επανάσταση μετακόμισε στο Παρίσι μετά από πρόσκληση του ίδιου του Ναπολέοντα όπου έφτιαξε διάφορα γλυπτά μεταξύ των οποίων και το διάσημο «Paolina Bonaparte Borghese as Venus Victorioys» για την αδερφή του Ναπολέοντα αλλά και τα Napoleon as Mars the Peacemaker, 1803-09, Napoleon I, 1811.

Επέστρεψε στην Ρώμη το 1816 όπου του απονεμήθηκε ο τιμητικός τίτλος του Προέδρου της Ακαδημίας  του Σαν Λούκα, το κυριότερο Ινστιτούτο Τεχνών της Ρώμης. Ο τίτλος απονεμήθηκε από τον ίδιο τον Πάπα όπως επίσης του δόθηκε και ετήσια σύνταξη. Τα τελευταία έργα του Κανόβα είναι η Αφροδίτη και ο Άρης, 1816-22, και ο Βασιλιάς Φερδινάνδος ο VII. Πέθανε το 1822.

Πηγές:

http://habilisii-habilis.blogspot.gr/2015/05/antonio-canova.html

http://www.sodeia.net/2014/07/blog-post_23.html

 Ορφέας

Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη

Το Μουσείο Ερμιτάζ, όπως και άλλα Μουσεία σε μικρότερο βαθμό, εκθέτει και πιστά αντίγραφα γλυπτών που βρίσκονται αλλού.

 

Ευρυδίκη (1776)

Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

 Δαίδαλος και Ίκαρος (1777 - 79)

Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

  

Νύμφες παίζουν αστραγάλους (1779 ή 1799)

 Ο Απόλλων στέφει τον εαυτό του (1781 - 82)

Μουσείο Πολ Γκετί στο Λος Άντζελες

 Θησέας και Μινώταυρος (1781 - 83)

Μουσείο Βικτορίας και Αλβέρτου στο Λονδίνο

 Έρωτας και Ψυχή (1786 - 93)

Μουσείο Λούβρου

 Λεπτομέρεια

Λεπτομέρεια

 Αυτοπροσωπογραφία (1790)

Λάδι σε καμβά

 Πορτρέτο του Amadeo Svajer (1790s)

Λάδι σε καμβά

 Τάφος του Πάπα Κλήμη ΧΙΙΙ (1792)

Βασιλική Αγίου Πέτρου στο Βατικανό

  

Λεπτομέρεια

Άδωνις και Αφροδίτη (1794)

Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας στη Γενεύη

  

Πίσω όψη

 Μνημείο του ναύαρχου Angelo Emo (1795)

Ναυτικό Μουσείο Ιστορίας στη Βενετία

Τρέφοντας πεινασμένους (1795 - 76)

Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

Διδαχή άγνοιας (1795 - 76)

Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

 Ηρακλής και Λίχας (1795 - 96)

Εθνική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης στη Ρώμη

Ήβη

Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη (αντίγραφο)

Η Ήβη ήταν κόρη του Δία και της Ήρας.

Θεά της νεότητας και οινοχόος του Δία, εξ ου και τα αναγκαία για το κέρασμα

Ήβη (1796 - 1817)

Μουσείο Κανόβα στο Ποσάνιο του Τριβέζο

Έρως και Ψυχή (1796 - 1800)

Μουσείο Λούβρου

Τάφος της Δούκισσας Μαρίας Χριστίνας της Τσεχίας (1798 - 1805)

Άγιος Αυγουστίνος στη Βιένη

Λεπτομέρεια

Οι τρεις Χάριτες χορεύοντας (1799)

Τέμπερα σε χαρτί

Μουσείο Κανόβα στο Ποσάνιο του Τριβέζο

Ο Ναπολέων ως ειρηνοποιός (1803 - 06)

Μουσείο Ουέλινγκτον στο Λονδίνο

Περσέας με το κεφάλι της Μέδουσας (1804 -06)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Προτομή του Πάπα Πίου VIII (1804 - 07)

Μουσείο Βατικανού

Πορτρέτο του Πάπα Πίου VII με τα άμφια του

 Λετίτσια Ραμολίνο Βοναπάρτη (1804 - 07)

Η Παολίνα Μποργκέζε ως Αφροδίτη νικήτρια (1804 - 1808)

Μουσείο Μποργκέζε στη Ρώμη

Θησέας και Κένταυρος (1804 -19)

Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιένη

 Έκτορας και Αίαντας (1808 - 16)

Palazzo Treves στη Βενετία

Μνημείο του δραματουργού και ποιητή Βιτόριο Αλφιέρι (1810)

Εκκλησία Σάντα Κρότσε στη Φλωρεντία

 Η Μαρία Λουίζα της Αυστρίας ως Κονκόρντια - Θεά της αρμονίας (1811 - 14)

Εθνική Πινακοθήκη της Πάρμα

 Τρεις Χάριτες (1814 - 17)

Μουσείο Βικτορίας και Αλβέρτου στο Λονδίνο

  

 Πάρις (1816)

Νέα Πινακοθήκη στο Μόναχο

 Παλαμήδης (1819)

Βίλα Καρλότα στη Λίμνη Κόμο

 Μετανοούσα Μαγδαληνή (1915 - 20)

Λευκό Παλάτι στη Γένοβα

 Αφροδίτη και Άρης (1817 - 22)

Ανάκτορα Μπάκιγχαμ στο Λονδίνο

  

Αφροδίτη Ιταλίδα (1819 ή 1912)

Παλάτσο Πίτι στη Φλωρεντία

Ενδυμίων κοιμώμενος (1819 - 1822)

Αρχοντικό Chatsworth στην Αγγλία

Λεπτομέρεια

Χορεύτρια με το δάχτυλο στο πιγούνι (1819 - 1823)

Εθνικό Μουσείο Τέχνης στην Ουάσινγκτον

Νύμφη κοιμωμένη (1820)

Μουσείο Βικτορίας και Αλβέρτου στο Λονδίνο

Πίσω όψη

Ανδριάντας του 1ου προέδρου των Η.Π.Α. Τζορτζ Ουάσινγκτον (1821)

Μουσείο Ιστορίας στη Νότια Καρολίνα

 Ναϊάδα - Νύμφη (1819 - 22)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

 Πίσω όψη

Η θυσία του Ισαάκ (1821 -22)

Πινακοθήκη Ακαδημίας της Βενετίας

Κάιν και Άβελ (1821 - 22)

Πινακοθήκη Ακαδημίας της Βενετίας

 Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (1821 -22)

Πινακοθήκη Ακαδημίας της Βενετίας

Παρθένα Βεσταλίνα

Αρχαία Ρωμαϊκή ιέρεια εστιάδα

 Προτομή του Κόμη Leopoldo Cicognara (1822)

 Κεφαλή της Έλεν

 Genio

Προτομή του Φραγκίσκου Ι της Αυστρίας