 |
Αρτέμης Κωνσταντίνος-Η γέννησις του Κυρίου
|
Ο Κωνσταντίνος Αρτέμης
(Αμοργός 1878-Αθήνα 1972) ήταν Έλληνας αγιογράφος και ζωγράφος. Υπήρξε μαθητής
του Νικηφόρου Λύτρα στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου της Αθήνας.
Βραβεύτηκε το 1900, μαζί με τον Ν. Οθωναίο, με το Θωμαΐδειο και Χρυσοβέργειο
βραβείο.
Φοίτησε στην Αγιογραφική Σχολή της
Αυτοκρατορικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης από το 1901 ως το
1904 με δάσκαλό του τον I. L. Rjepin. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα διορίστηκε
καθηγητής καλλιγραφίας και ιχνογραφίας στη Βαρβάκειο. Θεωρείται εκπρόσωπος του
καλλιτεχνικού κινήματος των Ναζαρηνών στην Ελλάδα.
 |
Αρτέμης Κωνσταντίνος-Αποκαθήλωση, 1955
|
Έργα του (τοιχογραφίες και εικόνες)
υπάρχουν στους εξής ναούς: της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Κεφαλάρι, του
Αγίου Βασιλείου, Μετσόβου-Μπουμπουλίνας, των Παμμεγίστων Ταξιαρχών στο Πεδίον
του Άρεως, της Αγίας Παρασκευής Μεγάρων, Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Μύρινα
Λήμνου, Αγίου Σπυρίδωνος Αμοργού και αλλού.
1. Η ζωή του.
Ο Κωνσταντίνος Άρτεμης γεννήθηκε στο
γραφικό νησί της Αμοργού των Κυκλάδων το έτος 1878. Σε ηλικία δέκα τεσσάρων
ετών ήρθε στην Αθήνα και γράφτηκε στο «Πολυτεχνείον» του οποίου παρακολούθησε και
τις επτά τάξεις. Στο εργαστήριο του Πολυτεχνείου τα έργα του Άρτεμη προξενούν
ιδιαίτερη εντύπωση και προαναγγέλλουν την λαμπρή εξέλιξη του νεαρού καλλιτέχνη.
Υπό την επίδραση των μεγάλων δασκάλων του Νικηφόρου Λύτρα, Νικολάου Γύζη,
Γεωργίου Ιακωβίδου, Κωνσταντίνου Βολανάκη και του Γεωργίου Ροϊλου, ο Άρτεμης
εκδηλώνει την πρόθεσή του να μεταβεί στο Μόναχο της Γερμανίας, για περαιτέρω
σπουδές και να παρακολούθηση την εξέλιξη της ακμάζουσας ζωγραφικής τέχνης στην
μεγάλη αυτή πόλη της Γερμανίας.
Την πρόθεσή του αυτήν ανακόπτει κάποιο
τυχαίο περιστατικό. Ο βασιλιάς Γεώργιος και η βασίλισσα Όλγα επισκέφτηκαν τον
Νικηφόρο Λύτρα στο εργα-στήριό του και εκεί εκδήλωσαν τον θαυμασμό τους για τα
έργα του νεαρού σπουδαστή Κων. Άρτεμη. Ο δάσκαλος επαίνεσε ιδιαιτέρως τον
μαθητή, και η βασίλισσα Όλγα ενθουσιασμένη ανέλαβε να στείλει τον Αρτέμη για
καλλιτεχνικές σπουδές στην αυτοκρατορική σχολή της Αγίας Πετρούπολης. Ο Άρτεμης
γράφτηκε στην σχολή. Παρόλο που αγνοούσε την Ρωσική γλώσσα, πρώτευσε σε
διαγωνισμό του εργαστηρίου. Στην Πετρούπολη παρέμεινε επί τέσσαρα έτη, όπου
έτυχε πολλών διακρίσεων, και όταν του προτάθηκε, με επιμονή να παραμείνει εκεί
ως καθηγητής της σχολής, πρόβαλε λόγους υγείας και επέστρεψε στην Ελλάδα.
 Αρτέμης Κωνσταντίνος-Η ΣΤΑΥΡΩΣΗ |
Με έγγραφο στις 11 Μαρτίου 1904 και με
έγγραφου ή πτυχίο το όποιο έγραψε και φιλοτέχνησε ο ίδιος, ορίζεται από το
Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαίδευσης καθηγητής της
Καλλιγραφίας και της Ιχνογραφίας. Διορίστηκε στην Βαρβάκειο Σχολή και υπηρέτησε
ως καθηγητής επί μία δεκαπενταετία. Το 1908 στάλθηκε στον Μυστρά από τον
Αδαμάντιο Αδαμαντίου και εκεί επιδίδεται στην αντιγραφή συνθέσεων των
τοιχογραφιών του Μυστρά με μεγάλη επιτυχία.
Το έτος 1916 προκρίθηκε από το Υπουργείο
για την φιλοτέχνηση των εικόνων του τέμπλο του μητροπολιτικού ναού Αγίου
Βασιλείου Τριπόλεως και επιδίδεται συστηματικότερα στην αγιογραφία, η οποία
αποτελεί πλέον και την βιοποριστική εργασία του. Τον Αύγουστο του 1915
νυμφεύτηκε την Σοφία Φώσκολου, δασκάλας του Αρσακείου Αθηνών, η οποία υπήρξε,
στην περίοδο της κατοχής μέλος του Ε.Ο.Χ.Α. όπου έλαβε μετάλλιο διακρίσεως από
την Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
 Αρτέμης Κωνσταντίνος-Το Άγιο Μανδήλιο - Το Ιερό Σουδάριο, 1931 |
Από το 1936 ο Άρτεμης εγκαταστάθηκε μόνιμα
στην οικία του, επί της οδού Νοταρά 32, πολύ κοντά στον ναό του Αγίου Βασιλείου
της οδού Μετσόβου. Εκεί εγκατέστησε το εργαστήριό του, εκεί φιλοτεχνούσε τα
πρότυπα και τα σχέδια του και εν συνεχεία παρέμεινε αρκετά στις πόλεις όπου
αγιογραφούσε τους ναούς τους. Ισχυρό πλήγμα στην ζωή του Αρτεμη υπήρξε ο
θάνατος του γιου του Ηλία το έτος 1950 σε ηλικία 30 ετών, μετά από εγχείρηση
στα νεφρά.
Ο Αρτέμης διέθετε μία εξαίρετη φυσιογνωμία
με αδρά χαρακτηριστικά, μεγάλα μάτια, ευρύ μέτωπο, ενώ ένα πλατύ και είρηνικό
χαμόγελο φώτιζε το πρόσωπον του. Ο Άρτεμης διέθετε εκείνη την ηρεμία και την
ταπείνωση, που διακρίνουν τους μεγάλους καλλιτέχνες. Μιλούσε για το έργο του με
πολλή σεμνότητα, και του άρεσε να διηγείται ιστορίες από την καλλιτεχνική
σταδιοδρομία του, των οποίων ο επίλογος ήταν ένα ευχάριστο γέλιο, που σε
καθιστούσε αμέσως μέτοχο της δικής του χαράς. Ο Άρτεμης αγαπούσε την Εκκλησία
στην οποία αφιέρωσε την ζωή του. Σε βαθύ γήρας ερχόταν στον ναό του Αγίου
Βασιλείου και μετελάμβανε των αχράντων μυστηρίων. Κατά τα τελευταία έτη
ερχόταν, υποβασταζόμενος, μόνο στην Θ. Λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης,
κοινωνούσε, έκανε το σημείο του Σταύρου καθώς έβλεπε και πάλι το τεράστιο έργο
του και αναχωρούσε ευχόμενος σε όλους ό,τι καλό. Ο Κωνσταντίνος Άρτεμης
αποδήμησε προς τον Κύριο στις 6 Αυγούστου του έτους 1972, σε ηλικία 94 ετών,
μέσα στην αγάπη και τις περιποιήσεις των οικείων του. Η νεκρώσιμη ακολουθία
τελέστηκε στον ναό του Αγ. Βασιλείου, όπου μετά τον επικήδειο από τον
προϊστάμενο του ναού, αφαιρέθηκε για λίγο το κάλυμμα του πολυτελούς φερέτρου
του, για να αντικρύσουν οι ιερές μορφές, για τελευταία φορά, τον ευλαβή
δημιουργό τους. Επτά μήνες αργότερα, στις 25 Φεβρουαρίου 1973, στον ίδιο Ι. Ναό,
κηδεύτηκε η Σοφία Κωνσταντίνου Αρτέμη σε ηλικία 84 ετών.
Η κ. Ουρανία Ιωαννίδου, κόρη του
αείμνηστου Αρτέμη, καθηγήτρια μουσικής των ανώτερων θεωρητικών και ο σύζυγός
Σταμάτης Ιωαννίδης των θεωρητικών και της Βυζαντινής Μουσικής, δίδασκαν και οι
δύο στο Ωδείο Αθηνών, διαφυλάσσουν, σαν θησαυρό τα έργα του Αρτέμη. Τα
αξιολογότερα από αυτά, είχαν σκοπό να τα διαθέσουν στην Εθνική Πινακοθήκη, ένα
μεγάλο πίνακα στον Δήμο Αθηναίων, και κάποια άλλα στην ιστορική μονή
Χοζοβιωτίσσης Αμοργού.
Αρτέμης Κωνσταντίνος
Μολύβια χρωματιστά σε χαρτί , 48 x
|
 |
Αρτέμης Κωνσταντίνος
Το μήνυμα της Αναλήψεως (Τμήμα με τον
άγγελο και τους έξι μαθητές), 1939
Μολύβι σε χαρτί , 33,4 x
|
 |
Αρτέμης Κωνσταντίνος
Το μήνυμα της Αναλήψεως (Τμήμα με την
Παναγία, τον άγγελο και τους πέντε Μαθητές), 1939
Μολύβι σε χαρτί , 33 x
|
 |
Αρτέμης Κωνσταντίνος
Το γράμμα
Μελάνι σε χαρτί , 19,5 x
|
Παραπομπές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου