ΠΡΟΣΩΠΑ

ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΤΥΜΒΟΥ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΡ. ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΥ ΑΡΘΡΑ-ΔΟΚΙΜΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ ΔΥΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ. ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 12ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 14ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 16ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 13ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 14ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 16ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ-ΜΕΛΕΤΗ- Γ. Γ. ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΛΟΓΟΤΡΟΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΜΥΘΟΙ & ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Ο ΚΥΝΙΚΟΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟ 1821 ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΑΧΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΙ ΠΟΙΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΗΡΩΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥ 1821 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΕΧΝΕΣ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΤΕΧΝΗ ΤΗς ΑΦΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΕΧΝΗ-ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΕΧΝΗ-ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΕΧΝΗ-ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗ-ΤΗΣ ΑΠΩ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΤΕΧΝΗ-ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΦΩΤΟΘΗΚΗ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Κυριακή 23 Ιουλίου 2017

Πώς αποδίδουν ο ζωγράφος και ο γλύπτης το «ήθος της ψυχής»

Ήρα Παπαποστόλου
Ιστορικός και κριτικός τέχνης
Το Μουσείο της Ακρόπολης και το Ίδρυμα Ωνάση είναι συνδιοργανωτής της, πραγματικά, πολύ ιδιαίτερης έκθεσης με τίτλο «εmotions, ένας κόσμος συναισθημάτων» που έχει ήδη παρουσιαστεί στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Υόρκης και φιλοδοξεί να εισαγάγει το κοινό στον κόσμο των συναισθημάτων στην προσωπική, κοινωνική και πολιτική ζωή του αρχαίου κόσμου, από τον ‘Όμηρο ως το τέλος της Αρχαιότητας.

Την έκθεση επιμελήθηκαν οι Καθηγητές Άγγελος Χανιώτης και Ιωάννης Μυλωνόπουλος και ο επίτιμος Διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Νίκος Καλτσάς.

Εκατόν είκοσι εννέα έργα γλυπτικής, αγγειογραφίας, ζωγραφικής και μικροτεχνίας από Μουσεία της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ελβετίας και των ΗΠΑ παρουσιάζονται στις παρακάτω ενότητες: 1.«Η τέχνη των συναισθημάτων – τα συναισθήματα στην τέχνη» -2. «Οι χώροι των συναισθημάτων», με υποενότητες «Ο ιδιωτικός χώρος», «Το πεδίο της μάχης», «Ο δημόσιος χώρος», «Οι ιεροί χώροι» και «Το νεκροταφείο» – 3. «Τα αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα» -4. «Τα ανεξέλεγκτα συναισθήματα» και 5. «Μήδεια».


Τα μοναδικά αυτά καλλιτεχνήματα συνοδεύονται από εισαγωγικά κείμενα, εκτενείς επεξηγήσεις και tablets όπου επιχειρείται η απομόνωση λεπτομερειών προσώπου και στάσης σώματος που εκφράζουν συναισθήματα όπως αυτά αποτυπώθηκαν καλλιτεχνικά σε χρονικές περιόδους από τον 7ο αι. π.Χ. ως τον 2ο αι. μ. Χ.

Την πορεία του επισκέπτη υποδεικνύει μια τεράστια σπείρα με κατακόρυφα «λάβαρα» από βινύλιο σε πολλές αποχρώσεις του κόκκινου χρώματος που αντιστοιχούν συμβολικά στην ποικιλία και την ένταση των συναισθημάτων. Η σπείρα αυτή αγκαλιάζει τα δύο κεντρικά εκθέματα, το μαρμάρινο αντίγραφο του Έρωτα του Λυσίππου (2ος αι. μ.Χ.) από το Λούβρο στο Παρίσι -που δείχνει την απόλυτη δύναμη του έρωτα- και το μαρμάρινο αντίγραφο με την μορφή του Πόθου του Σκόπα (2ος αι. μ.Χ.) από το Καπιτώλιο στη Ρώμη. Τα δύο αγάλματα βρίσκονται σε άπλετο φώς, ενώ, απέναντι, μέσα σε μια σκοτεινή εσοχή, παρουσιάζεται υποφωτισμένη η τοιχογραφία από την Πομπηία με τη θυσία της Ιφιγένειας (62-79 μ.Χ.) στην οποία καταγράφονται δυνατά συναισθήματα ενοχής ( ο Αγαμέμνονας κρύβει το πρόσωπό του), απελπισίας (η Ιφιγένεια ικετεύει τους θεούς) και προσμονής (ο μάντης Κάλχας κοιτάει προς τον ουρανό περιμένοντας τη θεϊκή παρέμβαση). Τα υπόλοιπα 126 εκθέματα είναι τοποθετημένα ανάμεσα στην κόκκινη σπείρα και σε ένα σπονδυλωτό περίβλημα σε χρώμα γκρι που αντιστοιχεί συμβολικά στο λογικό κόσμο της ψυχής.


Διαβάζοντας τις επεξηγήσεις των έργων, ο επισκέπτης κατανοεί τις απεικονίσεις των συναισθημάτων, αφού η μυθολογική αφήγηση περιγράφει τις συνθήκες που γεννούν τις συναισθηματικές συμπεριφορές. Εντυπωσιακή είναι η απεικόνιση της αυτοκτονίας του Αίαντα στη λήκυθο του 460 π.Χ. Πρόκειται για την στιγμή λίγο πριν την αυτοκτονία του βασιλιά της Σαλαμίνας. Μόλις έχει συνειδητοποιήσει ότι αντί να σκοτώσει τους αρχηγούς των Αχαιών, έχει σφάξει, μέσα στον παραλογισμό του, ένα κοπάδι πρόβατα, και, ντροπιασμένος, αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή του. Γονατιστός, σε στάση ικεσίας, παρακαλεί τους θεούς να έχει την ταφή που του αρμόζει.


Αυτό όμως που συγκινεί περισσότερο στην έκθεση δεν είναι τόσο οι προσωποποιήσεις των συναισθημάτων ή η απεικόνιση των συναισθημάτων των ηρώων, όσο ο τρόπος που εκφράζονται συναισθηματικά οι απλοί άνθρωποι: κάποιοι γονείς ρωτούν το Μαντείο της Δωδώνης αν το παιδί τους θα ξαναμιλήσει, κάποιοι άλλοι θρηνούν την κόρη τους Ζωή που πέθανε γεννώντας ένα νεκρό παιδί, ένας ώριμος άνδρας ερωτοτροπεί με ένα αγόρι και αγαπημένοι σύζυγοι γεύονται στη μεταθανάτια ζωή τους τα χρυσά μήλα στον Κήπο των Εσπερίδων. 

Πρόκειται για την απεικόνιση διαχρονικών συναισθημάτων που είναι κοινά σε όλους ανεξάρτητα από γεωγραφικό χώρο ή κοινωνική τάξη. Ή, αλλιώς, για το “ήθος της ψυχής” για το οποίο, όπως γράφει ο Πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης Δημήτριος Παντερμαλής στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση, γινόταν ζωηρή συζήτηση στον κύκλο του Σωκράτη στα τέλη του 5ου αι. π.Χ., για το αν και πως μπορούν ο ζωγράφος και ο γλύπτης να το αποδώσουν. Ένα είναι το σίγουρο: τα συναισθήματα βρίσκονταν παντού στον πολιτισμό και στη ζωή της Αρχαίας Ελλάδας. Σήμερα;


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...