Οι θρυλικοί Μινύες

Χρυσά ελάσματα, Είναι η εποχή που οι Μινύες είναι εδώ -Χρυσός ρόδακας και χάντρες με φυτικά μοτίβα. 1700 – 1400 π.Χ., Ορχομενός.Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών

Μινύες, ένα όνομα θρύλος, το όνομα ενός λαού δια τον oποίον ελάχιστα γνωρίζουμε, αν και οι ίδιοι μας άφησαν ακριβή κληρονομιά, πολλά από τα επιτεύγματα τους. Κανείς όμως, από τους αρχαίους ήδη χρόνους, δεν ήτο εις θέσιν να απαντήσει ασφαλώς στα ερωτήματα περί της καταγωγής των και περί της αρχικής των κοιτίδας...Κανείς ; ...Αυτό βέβαια είναι κάτι πολύ πρόσκαιρο ως σκέψη και κάτι σχετικό διότι όλα μαρτυρούν ότι οι Μινύες είναι ένα Ελληνικό φύλο το οποίο όπως και τα άλλα Ελληνικά φύλα, διαβίωσε, λειτούργησε και έζησε με τον ίδιο τρόπο και με τα ίδια ιδανικά όπως και τα υπόλοιπα.

Οι αρχαίοι ιστορικοί -Ηρόδοτος, Παυσανίας, Διόδωρος- θεωρούν ως κοιτίδα των Μινυών την περιοχή από τον βοιωτικό Ορχομενό έως και τις νότιες παρυφές της Θεσσαλικής πεδιάδας, περιοχή που ταυτίζεται, εν μέρει τουλάχιστον, με την Oμηρική Ελλάδα, την Φθία.

Ο Όμηρος στα έπη του αναφέρει τον βοιωτικό Ορχομενό, γεγονός που υποδηλώνει την ύπαρξη των Μινυών πριν από τα Τρωικά. Προσφάτως δε ανεκαλύφθησαν πινακίδες της Γραμμικής Β’, στις οποίες αναγράφεται το όνομα «Μενύας».

Η αρχαιολογική έρευνα όμως στην περιοχή του Βοιωτικού Ορχομενού απεκάλυψε ευρήματα της Νεολιθικής εποχής, ανάλογα με αυτά του Σέσκλου και του Διμηνίου. Βάσει πάντα της αρχαιολογικής έρευνας, ο Ορχομενός φαίνεται ότι κατοικείτο συνεχώς από την νεολιθική έως και την σύγχρονη εποχή, χωρίς διακοπές και διαλείμματα. Στην περίοδο μετά από την εκστρατεία των Επιγόνων και την πρόσδεση της Βοιωτίας στο Μυκηναϊκό άρμα και ο Ορχομενός εντάσσεται στο Μυκηναϊκό γεωπολιτικό σύστημα. Για αυτό αναφέρεται η συμμετοχή του στα Τρωικά, με 30 πλοία, στο πλαίσιο της «Βοιωτικής κοινοπολιτείας», στην οποία ήσαν εντεταγμένες όλες οι Βοιωτικές πόλεις πλην των Θηβών.

Τεφρή μινύεια κύλικα, 2000-1700 π.Χ. Θήβα.Είναι η περίοδος που οι Μινύες είναι εδώ. -Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών

Η Ιστορία όμως του γένους των Μινύων χάνεται στα βάθη του χρόνου και σχετίζεται, αρχικώς, περισσότερο με τον Θεσσαλικό νεολιθικό πολιτισμό, παρά με τον Βοιωτικό. Αυτό είναι εντελώς φυσιολογικό, εάν αναλογισθούμε ότι η Θεσσαλία ήτο η κοιτίς, ο πρώτος πολιτισμικός φάρος όλων των Ελλήνων.

Πήλινα αγγεία με εγχάρακτη διακόσμηση Διμηνιό Μαγνησίας 4800-4500 π.Χ. Ε.Α.Μ.

Από τον Ορχομενό, αναφέρει ο Στράβων, Μινύες έφθασαν στον Παγασητικό κόλπο και ίδρυσαν την Ιωλκό, η οποία, όμως, βάσει των τελευταίων αρχαιολογικών ερευνών ταυτίζεται με το Διμήνι!... Άρα, εφ’ όσον γνωρίζουμε περίπου το πότε ιδρύθηκε η πόλις του Διμηνίου, γνωρίζουμε και το πότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη εξάπλωση των Μινυών.

 Στα μέσα ή έστω στα τέλη λοιπόν της 5ης χιλιετίας π.Χ. οι Μινύες του Ορχομενού, στερούμενοι ενός καλού λιμένος στην Βοιωτία, εγκαταστάθηκαν στην Μαγνησία, στις παρυφές της μεγάλης Θεσσαλικής πεδιάδας.

Νεολιθικό ειδώλιο,-Πήλινο καθιστό ειδώλιο ανδρικής μορφής στον τύπο του «σκεπτόμενου», 3500-3200 π.Χ. Θήβα. Είναι  η περίοδος που οι Μινύες είναι εδώ - Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών

Οι λόγοι για την μετεγκατάστασή αυτή ήσαν καθαρά οικονομικοί και εσχετίζοντο τόσο με την απόκτησή ασφαλούς λιμένος, όσο και με την εκμετάλλευση της Θεσσαλικής πεδιάδας.

Π'ΗΛΙΝΑ ΓΥΝΑΙΚΕΊΑ ΕΙΔΏΛΙΑ ΑΠΌ ΤΟ ΣΕΣΚΛΟ 5800-5300 Π.Χ. ΕΘΝΙΚΌ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΌ ΜΟΥΣΈΙΟ

 Μοιραία οι Μινύες του Διμηνίου θα ήλθαν σε σύγκρουση με τους κατοίκους του Σέσκλου για τον έλεγχο της πεδιάδας. Αυτό εξηγεί και την καταστροφή του Σέσκλου από έναν ακόμα εμφύλιο πόλεμο -φαινόμενο ενδημικό στην Αρχαία Ελλάδα.

Χάλκινες λόγχες Είναι η περίοδος που οι Μινύες είναι εδώ - Λόγχες δοράτων που βρέθηκαν στην αψιδωτή οικία του αρχαιολογικού χώρου του Μουσείου Θηβών 2.400 – 2.200 π.Χ., Θήβα. Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών.

Ακριβώς αυτή η κυριαρχία των Μινύων στην Θεσσαλική πεδιάδα θα τους προσδώσει πλούτη αμύθητα, τόσα ώστε αιώνες αργότερα να κάνουν τον Αχιλλέα να λέγει στον Αγαμέμνονα:

«ούδ’ ει μοι δεκάκις τε και εικοσάκις τόσα δοίη όσσα τε οι νυν εστί, και εϊ πόθεν άλλα γένοιτο, ούδ’ όσ’ ες Ορχομενόν ποτινίσεται, ούδ’ όσα Θήβας Αιγύπτιας, όθι πλείστα δόμοις εν κτήματα κείται…» (Ιλιάς, α.379-382).

Είναι η περίοδος που οι Μινύες είναι εδώ -Χρυσό δαχτυλίδι σε σχήμα άνθους, ως κτέρισμα ταφής.1700 – 1600 π.Χ., Ορχομενός. -Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών

 Τόσο ονομαστή ήταν για τον πλούτο της η πόλις των Μινύων. Ο μέγας Όμηρος πάντως στο συγκεκριμένο χωρίο μόνο τυχαία δεν συγκρίνει τον Ορχομενό με τας Θήβας της Αιγύπτου. Οι δύο πόλεις συνδέονται άμεσα, θα δούμε παρακάτω το πώς.

Τοιχογραφίες από το Ανάκτορον του Βοιωτικού Ορχομενού

Οι αρχαίοι Ιστορικοί θεωρούν τους Μινύες φύλο Αιολικό, εφ’ όσον αντλούν την καταγωγή τους από τον Αίολο, τον υιό του Έλληνος, εγγονό του Δευκαλίωνος. Άρα οι Μινύες ήσαν φύλο Ελληνικό, αντλώντας την καταγωγή των από τον ίδιο τον Έλληνα, τον γενάρχη της φυλής μας.

Κακώς, κατά την άποψή μας αποδίδεται στους Μινύες Αιγυπτιακή καταγωγή. Δεν ήσαν οι Μινύες Αιγύπτιοι άποικοι στην Ελλάδα. Ήσαν οι ιδρυτές του Αιγυπτιακού βασιλείου Έλληνες! Κατά μία άποψη δε οι Μινύες σχετίζονται και με τους Μινωίτες της Κρήτης.

Μικρά ειδώλια ταύρων.2600 – 2400 π.Χ. Λιθαρές Βοιωτίας πρώιμος αστικός οικισμός στην Κεντρική Ελλάδα όπου βρέθηκε εργαστήριο κατεργασίας οψιδιανού βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ Ορχομενού και Θηβών .Ταύρους συναντάμε και στους Μινωϊτες -Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών

Από πολύ νωρίς δε το κηδεστικό διάγραμμα των Μινυών συνδέθηκε με αυτό των Θεσσαλών, από την γενεά του Πηνειού. Ο ίδιος ο Μινύας, ο επώνυμος ήρως του λαού των Μινυών, ήτο εγγονός του Ποσειδώνος.

Χάλκινα εργαλεία, Είναι η περίοδος που οι Μινύες ήταν εδώ  ‘‘Θησαυρός‘‘ (συγκέντρωση) χάλκινων εργαλείων (πελέκεις, σμίλες) και το πιθάρι μέσα στο οποίο φυλάσσονταν.2.400 – 2.200 π.Χ., Θήβα.Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών

 Οι δε κόρες του Μινύος, Περικλυμένη, Αλκιμίδη και Φυγομάχη πανδρεύτηκαν τους Θεσσαλούς ήρωες Φέρη, Αίσονα και Πελία και εβασίλευσαν μαζί τους στις πόλεις Φερές, Αισονιάδα και Ίωλκό, αντιστοίχως. Έχουμε λοιπόν πλήρη ταύτισή των μυθολογικών και των φιλολογικών πηγών οι οποίες επαληθεύονται από τα αρχαιολογικά ευρήματα, μέσω των οποίων τεκμηριώνεται η σύνδεσις Μινυών και Θεσσαλών.

Ο Ιάσονας παραδίδει το χρυσόµαλλο δέρας στον Πελία.

 Και όχι μόνο. Ευρήματα της λεγομένης Μινυακής κεραμικής ευρέθησαν στην Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στην μικρασιατική Ελλάδα και κυρίως στην περιοχή γύρω από την Τροία. Έχοντας ως δεδομένο από τους αρχαίους συγγραφείς ότι η Λήμνος ήτο επίσης Μινυακή, δεν δυσκολευόμεθα να αναγνωρίσουμε και την ταυτότητα των Ελλήνων Τρωαδιτών.

 Επίπεδα κατασκευής της Τροίας χρονολογικά

Τροία I (3000–2600)

Τροία II (2600–2250)

Τροία III (2250–2100)

Τροία IV (2100–1950)

Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Ορχομενός, η πρωτεύουσα του κράτους των Μινυών, αλλά και η μεγάλη τους αποικία, η Ιωλκός, ήσαν οι κυρίαρχες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδος. Η παρακμή ήλθε σταδιακά εξ αιτίας των αδιάκοπων πολέμων των Μινύων κατά της ανερχομένης δυνάμεως του Βοιωτικού πεδίου, των Θηβών.

Τοιχογραφίες από το Ανάκτορον του Βοιωτικού Ορχομενού

 Οι περί του Ηρακλέους θρύλοι είναι άκρως διαφωτιστικοί στο σημείο αυτό, περί της ακμής των Μινυών, οι οποίοι είχαν καταστήσει φόρου υποτελή την πόλη των Θηβαίων και περί της ενάρξεως της παρακμής τους, κατόπιν της ήττας τους από τον Ηρακλή. Η ήττα αυτή είχε ως αποτέλεσμα την ανεξαρτητοποίηση των Θηβών, οι οποίες εξελίχθησαν σε πρώτη δύναμη στην Βοιωτία.

Η κατάστασις μετεβλήθη υπέρ των Μινύων, μετά την υποταγή των Θηβών στην Μυκηναϊκή στρατιά των Επιγόνων -μία γενεά πριν από τα Τρωικά.

 Για τον λόγον αυτόν ο Ορχομενός εμφανίζεται στην Ιλιάδα να συμμετέχει στην Πανελλήνια εκστρατεία με 30 πλοία, έχοντας υπό την εξουσία του και την γειτονική πόλι Ασπληδώνα. Σε καμιά περίπτωση όμως ο Ορχομενός και οι Μινύες δεν ανέκτησαν την παλαιά αίγλη. Μετά δε τα Τρωικά, όταν η Μυκηναϊκή ισχύς ευρίσκετο υπό κατάρρευση, αι Θήβαι ανεστήθησαν και ο Ορχομενός περιέπεσε οριστικώς στην αφάνεια, στην σκιά της μεγάλης αντιπάλου πόλεως.

Όπως προαναφέρθηκε οι Μινύες ήσαν φύλο Αιολικό. Σύμφωνα με την «καθιερωμένη» άποψη οι Μινύες κατοικούσαν στην Θεσσαλία, από την οποία αναγκάσθηκαν να αποχωρήσουν, πιεζόμενοι από τους Θεσσαλούς, οι οποίοι κατήρχοντο από τον Βορρά. Η άποψη όμως αυτή δεν συνάδει με την μαρτυρία του Στράβωνος, ο όποιος αναφέρει ως κοιτίδα τους την βόρειο Βοιωτία, από την οποία οι Μινύες εκινήθησαν και αποίκησαν την Θεσσαλική Μαγνησία.

Όλοι δε οι αρχαίοι συγγραφείς θεωρούν ως Μινύες τους κατοικούντες στον Παγασητικό, διαχωρίζοντας τους από τους λοιπούς Θεσσαλούς. Η χρονολόγησις βεβαίως όλων αυτών των γεγονότων δεν θα μπορούσε, εκ των πραγμάτων, να γίνει με ασφάλεια.

Μόνον εμμέσως, βάσει πάντα των αρχαίων πηγών, αλλά και των αρχαιολογικών ευρημάτων, μπορούμε, παρακινδυνευμένα πάντα, να υποθέσουμε ότι ο Μινυακός λαός άρχισε να αναπτύσσει πολιτισμό από τα μέσα περίπου της 5ης χιλιετίας.

Στεατίτης .Και στις δύο όψεις αποδίδεται με πέντε εγχαράξεις ανθρώπινη μορφή...!!!..από το Διμήνι 5300-3300 π.Χ.

Η περιοχή του Ορχομενού καθίστατο εύφορη, αρδευόμενη από τα ύδατα του ποταμού Κηφισού, του Μέλα ,στους κλασσικούς χρόνους, σήμερα Μαυρονέρι), αλλά και από την λίμνη Κωπαΐδα.

Στην βορειοανατολική όχθη της λίμνης οι Μινύες ίδρυσαν -στο ύψος της σημερινής Λάρυμνας- την πόλη Κώπαι, από την οποία έλαβε και η λίμνη το όνομα της -προηγουμένως ονομάζετο Κηφισίς.

Η πόλις Κώπαι, Κώπαι, πόλις Βοιωτική, αναφέρει ο Όμηρος, είχε διπλό λιμένα, έναν λιμναίο και έναν θαλάσσιο. Από το γεγονός αυτό συμπεραίνεται ότι οι Μινύες ήσαν ναυτικός λαός. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο ίδιος ο Μινύας εθεωρείτο απόγονος του Ποσειδώνος.

Αι δέ Κώπαι άπο Κωπέως η Κωπεώνος ούτω καλούνται , υιού Όγχηστού. ταύτης ό πολίτης Κωπαΐτης. περ'ι αυτήν δέ και λίμνη μεγάλη Κωπαΐς, έν »; εγχέλεις άγαθαί. ταύτης φασι της λίμνης κείμενης πλησίον Αλιάρτου περίμετρος όγδοήκοντα καϊ τριακόσια στάδια" έκρυσις δέ αυτής ουδαμού φαίνεται, ώς ό γεωγράφος φησϊ, πλην τού χάσματος τού δεχόμενου τόν Κηφισσόν. είσβάλλουσι δέ, φησιν , εις αυτήν καϊ έτεροι ποταμοί δυο εκ τού Ελικώνος, εκειντο δέ α'ι Κώπαι προσάρκτιοι τΐι Κωπαΐδι λίμνη.

ό δ' αντος Ίστορών, ώς εν τοις εξής ρηθήσεται, τους Πλαταιεΐς άπο τΐ]ς δια τών πλατών κωπηλασίας, λέγει Ότι καϊ α'ι Κώπαι τό αυτό ενδείκνυνται, άφ' ων ή Κωπαΐς λίμνη, πληρουμένη εκ τού Κηφισσον, ής αυξομένης ώς κινδυνενειν *καταποθήναι τους Κωπαεΐς, άνοιχθέν χάσμα έδέξατο τόν ποταμόν" εϊτα εξέρριιξεν αυτόν άλλαχον. σχοπητέον δέ μή ποτε άχολοΰθως ταΐς Κώπαις και ταΐς Πλάταις καϊ

η Ελάτεια ώνόμασται ώς από τού έλάν, εξ ού σΰνθετον τό κωπηλατεΐν. έτεροι δέ ταύτα σαφέστερον φράζοντες φασϊν Ότι Κώπαι καϊ Κωπαΐς έκλήθησαν δια τάς κώπας, αίς έχρώντο ο'ι εγχώριοι προς αλλήλους πλέοντες, δια τό άπολιμνωθήναι, φασι, τα εκεί. Όθεν καϊ ή εκεϊσέ που Πλάταια πόλις παρά τήν πλάτην, Ό δηλοΐ την κώπην' ώς γάρ φώκη Φώκαια, νίκη Νίκαια, ουτω πλάτη Πλάταια. ...

ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΠΑΡΕΚΒΟΛΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ

Ο Στράβων επίσης αναφέρει ότι ο Ορχομενός ήτο μέλος της αρχαιότερης ναυτικής Αμφικτυονίας, στην οποία συμμετείχαν επίσης αι Αθήναι, αι Πρασιαί, η Αίγινα, η Επίδαυρος και η Ερμιόνη (Στράβων, VIII 6,11).

Η συνέχεια του άρθρου εδώ:

https://ellinondiktyo.blogspot.gr/2016/10/blog-post_90.html