Πώς ζωγράφισαν τις διακοπές τους μεγάλοι καλλιτέχνες

 «Θα   ήθελα   να   ζωγραφίσω   τον   τρόπο   που   ένα   πουλί  τραγουδά»  –   Claude   Monet …

Τα ζωγραφικά έργα στην παραλία και γενικά στις εξοχές είναι μέρος της ιστορίας της τέχνης. Τα περισσότερα από τα έργα δημιουργούνται σε εξωτερικούς χώρους εκεί που είναι η δράση, εκεί που απολαμβάνουν οι άνθρωποι τη φύση, με το φως που οι ιμπρεσιονιστές έφεραν στην τέχνη. Η φύση θα είναι πάντα μια καταπληκτική έμπνευση για τους καλλιτέχνες! Καθώς απολαμβάνουμε ή ετοιμαζόμαστε να απολαύσουμε τις διακοπές μας, ας θυμηθούμε μερικούς υπέροχους πίνακες που ενέπνευσε σε καλλιτέχνες η φύση.

David Cox – Παραλία Rhye Sands

Από τους σημαντικότερους τοπιογράφους της Αγγλίας  ο David Cox (1783 – 1859) έγινε δημοφιλής με τις ακουαρέλες του. Μόνο προς το τέλος της ζωής του μας άφησε κάποια έργα με λάδι, όπως η «Παραλία Rhye Sands», στις ακτές της Ουαλίας. Αν και παραλία βλέπουμε τους επισκέπτες με ενδυμασίες πομπώδους Βικτωριανού στιλ.Πρόθεση του καλλιτέχνη να αποδώσει τη δύναμη της φύσης κυρίαρχη στις μικροσκοπικές ανθρώπινες φιγούρες. 

Claude Monet – Η παραλία στο Trouville

Είναι ένας από τους πέντε πίνακες σε παραλία που φιλοτέχνησε ο Claude Monet (1840-1926). Είναι καλοκαίρι του 1870 και ο καλλιτέχνης προετοιμάζεται για το «Σαλόνι». Αριστερά πιθανόν είναι η σύζυγος του Μονέ Camille και δεξιά εικάζεται ότι είναι η σύζυγος του τοπιογράφου Eugène Boudin επιστήθιου φίλου του Monet. Κόκκοι άμμου που βρίσκονται στο χρώμα επιβεβαιώνουν ότι μέρος του πίνακα εκτελέστηκε στην παραλία. 

Edgar Degas – Σκηνή στην παραλία

Η «Σκηνή στην Παραλία» χρονολογείται περίπου στο 1876-77, αλλά πιθανόν να φιλοτεχνήθηκε 15 χρόνια νωρίτερα. Ο Edgar Degas (1834-1917) την εξέθεσε στην τρίτη έκθεση ιμπρεσιονιστών το 1877. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα δυο κεντρικά πρόσωπα του έργου δημιουργήθηκαν στο στούντιο. Ο καλλιτέχνης δεν προτίθεται να δώσει μια ρεαλιστική εικόνα της φύσης, αλλά μια στιγμή στην παραλία

Mary Cassatt – Παιδιά που παίζουν στην παραλία

Ήταν η πρώτη αμερικανική παρουσία στην έκθεση των ιμπρεσιονιστών στο Παρίσι. Η Mary Cassatt (1844 – 1926) σημαντική μορφή του αμερικάνικου ιμπρεσιονισμού μας παρουσιάζει μια ήρεμη στιγμή με δυο κοριτσάκια που παίζουν στην άμμο. Τα παιδιά μοιάζουν να αγνοούν το χρόνο και τους ρυθμούς γύρω τους. Μια διαχρονική εικόνα που μας θυμίζει ότι οι εποχές μπορεί να αλλάζουν όμωςη ζεστασιά της ανθρώπινης ψυχής παραμένει αναλλοίωτη. Η Mary Cassatt αφιέρωσε το μεγαλύτερο κομμάτι της τέχνης της στη γυναίκα, τη σχέση της με το παιδί, τις οικιακές ασχολίες, ενώ άφησε υπέροχα πορτρέτα γυναικών.

Henri Matisse – Η χαρά της ζωής

Ο Matisse συχνά ζωγραφίζει τοπία στη νότια Γαλλία και επεξεργάζεται ιδέες που αναπτύσσει σε μεγαλύτερες συνθέσεις κατά την επιστροφή του στο Παρίσι. Η «χαρά της ζωής» ανήκει στις συνθέσεις αυτές. Επηρεάζεται από ιδέες του Jean-Antoine Watteau (1684 – 1721),  του Nicolas Poussin (1594 – 1665), τις ιαπωνικές ξυλογραφίες και τις περσικές μινιατούρες. Η σκηνή αποτελείται από ανεξάρτητα μοτίβα διατεταγμένα για να σχηματίσουν μια πλήρη σύνθεση.

Η «Χαρά της ζωής» είναι έργο μεγάλης κλίμακας 2,44 x 1,83 που απεικονίζει ένα ευδαίμων –  Αρκαδικό τοπίο με λαμπερά δάση, λιβάδια, θάλασσες, ουρανό και πολλές γυμνές μορφές. Όπως και με τους προηγούμενους καμβάδες της περιόδου Fauve, το χρώμα ανταποκρίνεται μόνο στη συναισθηματική έκφραση και στις τυπικές ανάγκες του καμβά, όχι στην πραγματικότητα της φύσης. Το έργο βρίσκεται πιο κοντά στην τελευταία μεγάλη εικόνα με τους «Λουόμενους» του Cézanne.

Paul Cézanne – Οι λουόμενοι

«Οι λουόμενοι» θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα του Paul Cézanne (1898 -1905). Στον πίνακα αυτόν εργάστηκε για επτά χρόνια και στην πραγματικότητα δεν τον ολοκλήρωσε ποτέ. Ο καλλιτέχνης δημιούργησε πολλές παρόμοιες σκηνές κατά τη διάρκεια της καριέρας του, αλλά αυτός ο τελευταίος πίνακας φαίνεται να είναι η πεμπτουσία των δεξιοτήτων και του ταλέντου της ζωγραφικής του. Ο Cézanne απομακρύνθηκε από την παραδοσιακή παρουσίαση των έργων ζωγραφικής, απλοποιώντας τις μορφές και γεωμετρικοποιώντας τη σύνθεση, που αποτελεί ένα ισχυρό θεμέλιο για τον κυβισμό και την αφηρημένη τέχνη.

Όπως ο Paul Cézanne και ο Matisse (στην προηγούμενη εικόνα) κατασκευάζει το τοπίο έτσι ώστε να λειτουργεί ως ένας ανοιχτός χώρος. Και στα δύο έργα φυτεύονται δέντρα στα πλάγια και σε μεγάλη απόσταση, και τα υψηλότερα κλαδιά τους απλώνονται σαν κουρτίνες αναδεικνύοντας τα στοιχεία που βρίσκονται κάτω. Και στα δύο έργα οι καλλιτέχνες ενοποιούν τις μορφές και το τοπίο. Ο Cézanne το κάνει αυτό με την ακαμψία και την κλίση των κορμών των δένδρων. Στο έργο του Matisse, τα οφιοειδή αραβουργήματα που καθορίζουν τα περιγράμματα των γυναικών είναι πολύ έμμεσα και στη συνέχεια επαναλαμβάνονται στις καμπυλόγραμμες γραμμές των δέντρων. Philadelphia Museum of Art.

Frederick Carl Frieseke – Στην παραλία

Αναζητώντας το φως της Μεσογείου ο Αμερικανός Frederick Carl Frieseke (1874 – 1939), η σύζυγός του Sadie και το αγαπημένο του μοντέλο,η Marcelle, πέρασαν το χειμώνα του 1913 στην Κορσική. Ο Frieseke παρήγαγε τρεις μεγάλες ζωγραφιές της Marcelle, ανάμεσα τους και το «On the Beach». Τα έργα εκτέθηκαν στο Σαλόνι του Παρισιού το 1913. Στην παραλία απεικονίζεται η Marcelle σαν να αναδύεται κατευθείαν από τις σελίδες του ελιτίστικου περιοδικού μόδας Gazette du Bon Ton. Η εμφάνισή της εκφράζει την τελευταία λέξη της μόδας στα ακριβά θέρετρα της Ευρώπης. Ο Frederick Carl Frieseke ζωγράφισε επίσης το Marcelle γυμνή στην παραλία κάτι που θα ήταν αδιανόητο στην πατρίδα του το 1913.

Pablo Picasso – Δύο γυναίκες που τρέχουν στην παραλία

Ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες ζωγραφικής του Pablo Picasso (1881 – 1973).  Δύο γυναίκες που τρέχουν στην παραλία∙ μια καθαρά συμβολική δημιουργία. Φόρος τιμής στις νέες ιδέες και τις ελευθερίες που σάρωσαν τον κόσμο μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Αυτή η ιδέα της ελευθερίας κρύβεται στις φιγούρες που τρέχουν ελεύθερα στην παραλία. Τα λευκά φορέματα τους αντιπαραβάλλονται με το γαλάζιο χρώμα του ουρανού, σαν στοιχεία ενός ποιήματος. Η ελευθερία της θάλασσας, η ελευθερία του καλοκαιριού, χρησιμοποιήθηκε από το μεγάλο καλλιτέχνη ως μια κρίσιμη μεταφορά για την αλληγορική ζωγραφική του.

Το έργο χρησιμοποιήθηκε ως background για το μπαλέτο «Le Train Bleu» (1924) που χορογράφησε η Bronislava Nijinska σε μουσική του Darius Milhaud για το Ballets Russes του Serge Diaghilev, βασισμένο σε ένα σενάριο του Jean Cocteau. Τα κουστούμια ήταν της Coco Chanel

Φουσκοθαλασσιά, 1939 από τον Edward Hopper

Η αγάπη του Edward Hopper για τη θάλασσα γεννήθηκε στα παιδικά του χρόνια στο Nyack της Νέας Υόρκης, λιμάνι του ποταμού Hudson, όπου λειτουργούσε ένα ναυπηγείο. Χρόνια αργότερα, το 1934, με τη σύζυγό του έχτισαν σπίτι και στούντιο στο South Truro της Μασαχουσέτης.

Παρά τη φωτεινή της παλέτα και το φαινομενικά γαλήνιο θέμα, το «Ground Swell» (Φουσκοθαλασσιά) υποκρύπτει τα θέματα της μοναξιάς και της διαφυγής που είναι χαρακτηριστικά του έργου του Hopper. Ο γαλάζιος ουρανός, φιγούρες από τον ήλιο και τεράστιο κυλινδρική επιφάνεια της θάλασσας τονίζουν μια ήρεμη νότα στην εικόνα. Ωστόσο εμφανής είναι η ανησυχία με τη σημαδούρα που έχει τοποθετήσει ο καλλιτέχνης και ουσιαστικά υποθάλπει την αρχική αίσθηση  ηρεμίας. Το μοναδικό σκοτεινό στοιχείο σε μια θάλασσα από μπλε και λευκά, η σημαδούρα αντιμετωπίζει το μικρό ιστιοφόρο στη μέση μιας κατά τα άλλα ήρεμης θάλασσας. Ο σκοπός της, να εκπέμπει προειδοποιητικό ήχο πριν από επικείμενο κίνδυνο, καθιστά την παρουσία της στην εικόνα δυσοίωνη. Τα κυκλικά σύννεφα στο γαλάζιο ουρανό ενισχύουν αυτή την αίσθηση διαταραχής στο ήσυχο περιβάλλον. Παρόλο που ο Hopper δεν προσπάθησε να δώσει ερμηνείες για το έργο του, σε λιγότερο από ένα μήνα από την ολοκλήρωση του ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στην Ευρώπη (Σεπτέμβριος 1939).

Joaquín Sorolla y Bastida – Το λουτρό του αλόγου

Πρόκειται για ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του Ισπανού Joaquín Sorolla y Bastida (1863 – 1923) που εμπεριέχουν τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά του – μια συμφωνία λευκών και μπλε.  Είναι μέρος της σειράς El Cabañal beach σκηνές από τη Βαλένθια, που δημιουργήθηκε από το ζωγράφο το 1909.

Η σύνθεση δείχνει τη συνήθη γεωμετρικότητα στο έργο του Sorolla. Η οπτική γωνία είναι πάνω από το ύψος του θέματος, αλλά η εστίαση φαίνεται να έχει κλίση. Έτσι, η προσοχή του θεατή παγιδεύεται στην επιφάνεια του καμβά, μέσα από τις αντανακλάσεις του φωτός και την κυματοειδή γραμμή που δημιουργείται από το νερό στην ακτή. Η ακτογραμμή είναι γεμάτη οπτικά εφέ: η γυαλάδα του υγρού δέρματος, οι αντανακλάσεις του νερού που μετατρέπουν  την άμμο σε καθρέφτη, οι φωτοσκιάσεις στο νερό… Είναι ένα από τα πολλά έργα του Sorolla που δείχνουν την έμπνευση του από την ελληνική αρχιτεκτονική, από το ελληνορωμαϊκο παρελθόν της Μεσογείου.

Jean-Honoré Fragonard – Κούνια ή Τα ευτυχή ατυχήματα του Swing

Το έργο απεικονίζει μια κομψή νεαρή γυναίκα σε κούνια και χαρακτηρίζεται ως ενσάρκωση της ροκοκό ζωγραφικής.  Ένας  νεαρός, κρύβεται στους θάμνους στα αριστερά και «απολαμβάνει» το φουσκωτό φόρεμά της. Την κούνια ωθεί ηλικιωμένος άνδρας κρυμμένος στις σκιές στα δεξιά. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του δραματουργού Charles Colle ο πίνακας του Jean-Honoré Fragonard (1732 – 1806) ήταν παραγγελία κάποιου αυλικού εραστή της νεαρής γυναίκας. Αυτό το ύφος της «επιπόλαιης» ζωγραφικής σύντομα έγινε στόχος των φιλόσοφων του Διαφωτισμού, οι οποίοι απαίτησαν μια πιο σοβαρή τέχνη που θα έδειχνε την ευγένεια του ανθρώπου.

Carl Larsson – Πρωινό στο Ύπαιθρο Ανοικτό

Το τραπέζι είναι ακόμα έξω από το προηγούμενο βράδυ. Το ψωμί και η μαρμελάδα αναδύονται από τα καλάθια, το άρωμα του τσαγιού συναντά το πρωϊνό φως μέσα από τις ασημένιες σημύδες. «Το υπαίθριο πρωινό» του Carl Larsson (1853 – 1919) είναι ένα από τα πολλά καλοκαιρινά γεύματα στην τέχνη του, συχνά με μέλη της μεγάλης οικογένειάς του (αυτός και η σύζυγός του Karin, επίσης καλλιτέχνης, είχαν οκτώ παιδιά) συζητούσαν, έπαιζαν, έπαιζαν μουσική ή απλώς απολάμβαναν το ζεστό αέρα. Ο Σουηδός καλλιτέχνης εξακολουθεί να είναι ένας  δημοφιλής εικονογράφος, ζωγράφος ακουαρέλας και συγγραφέας και να ασκεί επιρροή στο σουηδικό σχέδιο.

Thomas Eakins – The Swimming Hole

Η ελευθερία του γυμνού και απόλαυσης μιας ηλιόλουστης λιμνούλας είναι η καρδιά του αριστουργηματικού έργου του Αμερικανού καλλιτέχνη Thomas Eakins (1844 – 1916). Στο έργο απεικονίζονται ο καλλιτέχνης και πέντε φίλοι του (1885). Ο Eakins είναι αυτός που  κολυμπά. Η άποψη του καλλιτέχνη για διδασκαλία του γυμνού και το γεγονός ότι επέτρεπε σε μικρά παιδιά να ζωγραφίζουν γυμνό έγιναν η αιτία να απολυθεί από την ακαδημία όπου δίδαξε για μια δεκαετία καθώς πρόσβαλε τη βικτωριανή ευπρέπεια. Μάλιστα ο πρόεδρος του προγράμματος διδασκαλίας της ακαδημίας είχε παραγγείλει το έργο για τη συλλογή του, αλλά το επέστρεψε μετά από «ωριμότερη» σκέψη και βέβαια υπέγραψε την απόλυση του καλλιτέχνη. Η αποκατάσταση του έγινε λίγα χρόνια μετά το θάνατο του Eakins ενώ το έργο πουλήθηκε μόλις το 1990.

Wayne Thiebaud – Τρεις γεύσεις

Όπου κι αν βρεθούμε το καυτό καλοκαίρι μας προκαλεί με τις απολαύσεις του. Κορυφαία απόλαυση βέβαια το έμβλημα της εποχή το παγωτό. Ο Thiebaud (γεννήθηκε στην Αριζόνα το 1920) έχει ζωγραφίσει παγωτά ξανά και ξανά. Αυτή η παραλλαγή – τρεις κώνοι, τρεις κουταλιές και τρεις γεύσεις – παρουσιάζει τα γλυκά σαν φιγούρες στη θάλασσα∙ κάθονται σε ένα παγκάκι, απολαμβάνοντας το υπέροχο γαλάζιο. Τα ζωγραφιστά παγωτά, πίτες και κέικ έχουν κάνει αυτόν το σύγχρονο Αμερικανό δάσκαλο διάσημο, αλλά οι κώνοι του ξεχωρίζουν  με το χρώμα τους να μιμείται τη δροσερή απόλαυση. Ο Wayne Thiebaud όταν ήταν πιτσιρικάς επισκεπτόταν την αδελφή του που εργαζόταν σε ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς του. Εκτός από τις γεύσεις των γλυκών και των παγωτών τον εντυπωσίαζαν τα σχήματα. Αυτά τα σχήματα με «αφορμή» τα γλυκά τον έχουν κάνει έναν δημοφιλή δάσκαλο τέχνης αλλά και χαρακτηριστικό εκπρόσωπο της ποπ αρτ.

Paul Signac – Το λιμάνι του Saint-Tropez

Πολύ πριν γίνει μοντέρνο τουριστικό θέρετρο, ο Saint-Tropez ήταν ένα γραφικό λιμανάκι. Το τοπίο, οι εικόνες στο λιμάνι, τα χρώματα και το φως προσέλκυσαν καλλιτέχνες όπως ο Matisse, ο Paul Signac, Henri-Edmond Cross, o André Derain, Albert Marquet. Αυτός που έφερε στο παραθαλάσσιο ψαροχώρι και τους άλλους καλλιτέχνες ήταν ο Paul Signac ο οποίος αισθανόταν να τον συνδέει  μια έντονη συγγένεια με την περιοχή. Αγόρασε σπίτι  και για περίπου δέκα χρόνια μοίραζε τη ζωή του μεταξύ του Παρισιού και του Saint-Tropez. Ταξίδεψε στα περισσότερα λιμάνια της Μεσογείου και της Βόρειας Ευρώπης δημιουργώντας πάμπολλες ακουαρέλες. Το λιμάνι του Saint-Tropez το ζωγράφισε το 1901 – 1902.

Αρχική εικόνα! Καλοκαιρινή μέρα στο Skagen (1884). Έργο του Δανού καλλιτέχνη Peder Severin Krøyer (1851 – 1909)

https://www.art22.gr/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%b6%cf%89%ce%b3%cf%81%ce%ac%cf%86%ce%b9%cf%83%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%b9%cf%82-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%ba%ce%bf%cf%80%ce%ad%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%82-%ce%bc%ce%b5%ce%b3%ce%ac/