Βιέννη: Ένας ίσως αυθεντικός Ντύρερ ανακαλύφθηκε σε κατάστημα με αναμνηστικά σε καθεδρικό ναό

Μια τοιχογραφία πάνω από κατάστημα αναμνηστικών σε καθεδρικό ναό της Βιέννης, ίσως σχεδιάστηκε αρχικά από τον σπουδαίο Γερμανό ζωγράφο Άλμπρεχτ Ντύρερ.

Κρυμμένος για αιώνες κάτω από την σκόνη, σε έναν τοίχο πάνω από το κατάστημα αναμνηστικών στον καθεδρικό ναό του Αγίου Στεφάνου στην Βιέννη, ανακαλύφθηκε ένα έργο με ένα πολύ ασυνήθιστο σχέδιο στο υπόστρωμα.    

Οι ειδικοί που το εξετάσαν εκτιμούν ότι η τοιχογραφία ενδέχεται να είναι αυθεντικό έργο του Άλμπρεχτ Ντύρερ και, αν αυτό επαληθευτεί, θα σημαίνει πως ο σπουδαίος ζωγράφος, χαράκτης και θεωρητικός της γερμανικής Αναγέννησης, είχε ταξιδέψει κατά τη διάρκεια της ζωής του στην Βιέννη χωρίς να αφήσει άλλα ιστορικά ίχνη.    

Η τοιχογραφία ανακαλύφθηκε σε μία κλειστή «βεράντα», έναν χώρο που πια χρησιμεύει ως κατάστημα με είδη δώρων. Είχε δημιουργηθεί σε φρέσκο γύψο, πιθανότατα περί το 1505 μ.Χ, μια χρονιά που συμπίπτει με την κατασκευή της βεράντας και την τεχνοτροπία του έργου.

Είναι μια σπάνια μορφή δισδιάστατης αποτύπωσης ενός τρίπτυχου τέμπλου. Υπάρχουν σχέδια από κάτω, φιγούρες της Αγίας Αικατερίνης στα αριστερά και της Αγίας Μαργαρίτας στα δεξιά. Ο άγιος Λεοπόλδος στο κέντρο, ένας από τους πολιούχους αγίους της Αυστρίας και κάτω από αυτών μία ακόμα εικόνα, είναι μεταγενέστερα έργα που μάλλον σχεδιάστηκαν από άλλο χέρι, περί το 1510.  

Παραμένει μυστήριο γιατί ο ταλαντούχος Δάσκαλος που φιλοτέχνησε το σχέδιο στο υπόστρωμα δεν τελείωσε το υπόλοιπο έργο. Μία θεωρία είναι πως ο πρώτος ζωγράφος δεν είχε χρόνο να το ολοκληρώσει. Ο αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός ο Α' είχε τότε εγκατασταθεί στην Αυστρία και είναι πιθανό να συνεισέφερε και στην πληρωμή για το έργο, καθώς ο Ντύρερ είναι γνωστό ότι ανέλαβε ένα μεγάλο έργο για αυτόν λίγα χρόνια αργότερα, στα 1512.   

Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι πως οι ειδικοί πιστεύουν ότι το αρχικό σχέδιο της Αγίας Αικατερίνης και της Αγίας Μαργαρίτας είναι πιθανό να δημιουργήθηκε από τον Ντύρερ αυτοπροσώπως. Ο Erwin Pokorny, ένας Βιενέζος μελετητής του καλλιτέχνη, εκτιμά ότι κανείς από τους βοηθούς ή ακολούθους του Ντύρερ δεν θα μπορούσε να φτάσει τη δεινότητα που παρατηρείται αυτές τις βιρτουόζικες πινελιές στο υπόστρωμα, όπως λέει χαρακτηριστικά στην Art Newspaper.  

Μια συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών την τοιχογραφία, έγινε στον χώρο των αρχείων του καθεδρικού στις 15 Νοεμβρίου. Ο Bernd Euler-Rolle, διευθυντής του Ομοσπονδιακού Γραφείου Μνημείων της Αυστρίας, συμφωνεί ότι «η ποιότητα του υπο-σχεδίου θυμίζει τον Ντύρερ». Μια ανακοίνωση του καθεδρικού σημειώνει πως οι φιγούρες των δύο αγίων γυναικών ήταν «αναμφισβήτητα έργα ενός καλλιτέχνη από τον κύκλο του Ντύρερ». Έτσι, η μόνη διαφωνία που εκκρεμεί, είναι αν το σχεδίασε ο ίδιος ή κάποιος από το εργαστήριό του.   

Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι ο Ντύρερ είχε δημιουργήσει μόνο ένα σύνολο τοιχογραφιών. Πρόκειται για την εμβληματική διακόσμηση για την μεγάλη σάλα του δημαρχείου στη Νυρεμβέργη, σχεδιασμένη από τον ίδιο στα 1521. Ολοκληρώθηκε στην συνέχεια από τους βοηθούς του. Πάνω από το έργο πέρασαν άλλα στρώματα χρωμάτων στα 1630 και ο βομβαρδισμός του 1945 κατέστρεψε και τα τελευταία ίχνη του έργου.    

Ο Pokorny λέει πως αρχικά απέδωσε την τοιχογραφία σε κάποιον βοηθό του Ντύρερ. Όμως μετά από την έρευνα των τελευταίων εβδομάδων, δηλώνει σίγουρος ότι το έργο ανήκει στον ίδιο τον Γερμανό ζωγράφο. Μια υπόθεση θέλει τον Ντύρερ να σταμάτησε στην Βιέννη, στο ταξίδι του από την Νυρεμβέργη προς τη Βιέννη την ίδια χρονιά. Το Βρετανικό Μουσείο διαθέτει έναν πίνακα μιας γυναίκας από το Windisch, στη νότια Αυστρία. Ένας πιθανός λόγος για επισκεφτεί την Βιέννη ίσως ήταν για να δει τον καθηγητή φίλο του Κόνραντ Σέλτις, που έζησε εκεί από το 1497 έως τον θάνατό του στα 1508. Η μορφή του Σέλτις είναι πιθανό να έχει απαθανατιστεί από τον ζωγράφο στον πίνακα του 1508, Το Μαρτύριο των Δέκα Χιλιάδων, ως μία φιγούρα που στέκεται δίπλα στον καλλιτέχνη.   

Ο Pokorny λέει πως το ερώτημα δεν είναι αν ο Ντύρερ επισκέφτηκε ποτέ την Βιέννη αλλά αν, στην περίπτωση που πήγε, επηρεάστηκε από την τέχνη εκεί και τι επιρροή είχε ο ίδιος στους Βιενέζους καλλιτέχνες. Στο μεταξύ, οι έρευνες για την τοιχογραφία συνεχίζονται και τα αποτελέσματα θα δημοσιευτούν αργότερα μέσα στην χρονιά στο περιοδικό  "Österreichische Zeitschrift".  

Ο Ντύρερ υπήρξε σημαντικός καλλιτέχνης της εποχής του, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διάδοση των ιδεωδών της ιταλικής Αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του στη Νυρεμβέργη και επισκέφτηκε την Ιταλία δυο φορές. Τα ταξίδια αυτά φαίνεται πως επηρέασαν ιδιαιτέρως τα έργα του. Ο αστεροειδής 3104 Ντύρερ, που ανακαλύφθηκε το 1982, πήρε το όνομά του από αυτόν.  

Φωτ.: Καθεδρικός του Αγίου Στεφάνου

Πηγή: LiFO, με πληροφορίες από The Art Newspaper

http://anaskafi.blogspot.com/2020/01/blog-post_13.html#more