Η ανάλυση του αρχαίου DNA των Μινωιτών αποκαλύπτει τη «μυθική» κληρονομιά των νεοελλήνων

Του Θεόδωρου Καρασάββα

Το Phys Org αναφέρει ότι μια πρόσφατη ανάλυση του αρχαίου DNA υποδηλώνει ότι οι Αρχαίοι Μινωίτες και οι Μυκηναίοι ήταν γενετικά πανομοιότυποι, με τους δύο λαούς να προέρχονται από αγρότες της πρώιμης νεολιθικής εποχής. Η μελέτη αποκαλύπτει επίσης ότι και οι δύο συνδέονται στενά με τους σύγχρονους Έλληνες.

Ποιοι ήταν οι Μινωίτες;

Ο Μινωικός και ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός, θεωρούνται ευρέως οι πρώτοι εγγράμματοι πολιτισμοί του Δυτικού Κόσμου και οι πρόγονοι αυτού που αργότερα θα οριστεί ως Κλασική Ελλάδα. Ωστόσο, πολλά ερωτήματα σχετικά με την προέλευση των Μινωιτών και τους δεσμούς τους με τους Μυκηναίους έχουν από καιρό μπερδέψει ιστορικούς και αρχαιολόγους. Το βασικό ερώτημα είναι: από πού προήλθαν αυτοί οι άνθρωποι;

 

Η λεπτομέρεια του Potnia Theron ανήκει στο μεγαλύτερο κομμάτι μυκηναϊκής τοιχογραφίας που σώζεται στις Μυκήνες (CC BY 2.0 )

Όπως αναφέρει προηγούμενο άρθρο του Ancient Origins, η εξέταση DNA από δόντια που ελήφθησαν από κρητικούς σκελετούς της Εποχής του Χαλκού ξεκαθάρισε το μυστήριο σε κάποιο βαθμό. Αμερικανοί και Κρήτες ερευνητές έδειξαν ότι οι αρχαίοι Κρήτες του μινωικού πολιτισμού έχουν την πιο στενή σχέση τόσο με τους νεολιθικούς όσο και με τους σύγχρονους Ευρωπαίους, σύμφωνα με μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications. Ο πρώτος προηγμένος πολιτισμός της Ευρώπης της Εποχής του Χαλκού ιδρύθηκε από τους Μινωίτες πριν από περίπου 5.000 χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, οι άνθρωποι έφτασαν για πρώτη φορά στην Κρήτη πριν από περίπου 9.000 χρόνια, περίπου την ίδια εποχή με την ανάπτυξη της γεωργίας στην Εγγύς Ανατολή και τις μεταναστεύσεις που έφεραν τη γεωργία στην Ευρώπη, έγραψαν οι συγγραφείς.

 

Το «Μπλε αγόρι» ή ο «Σαφροσυλλέκτης». Μινωική τοιχογραφία από την Κνωσό (ανακατασκευή Evans) ( CC BY SA 4.0 )

Ο Άρθουρ Έβανς, ένας αρχαιολόγος που εξέθεσε το μινωικό αστικό κέντρο της Κνωσού το 1900, ονόμασε τους Μινωίτες από τον μυθικό βασιλιά Μίνωα της Κνωσού, την αρχαία πρωτεύουσα του λαού. Με βάση τις ομοιότητες στην τέχνη, τις ταφές και την κοινή πρακτική να φορούν στολίδια, ο Έβανς υπέθεσε ότι ήταν πρόσφυγες από το Δέλτα της Αιγύπτου αφού ο βασιλιάς Νάρμερ κατέκτησε τη βόρεια Αίγυπτο περίπου το 3000 π.Χ. Ο γενετιστής George Stamatoyannopoulos του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, μαζί με τον Hughey και άλλους ερευνητές, μπόρεσαν να εξαγάγουν μιτοχονδριακό DNA από τα δόντια 37 αρχαίων Μινωιτών και το συνέκρινε με 135 αρχαίους και σύγχρονους πληθυσμούς. Η ομάδα βρήκε ότι οι Μινωίτες είχαν 21 δείκτες mtDNA, συμπεριλαμβανομένων έξι μοναδικών για τον εαυτό τους και 15 κοινών στη Νεολιθική, την Εποχή του Χαλκού και τους σύγχρονους Ευρωπαίους. Κανένας από τους αρχαίους Μινωίτες δεν είχε μιτοχονδριακό DNA παρόμοιο με τους σύγχρονους Αφρικανούς,

 

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης. Μινωική τοιχογραφία με ταυροπήδηση (1600-1450 π.Χ.) ( CC BY-SA 3.0 )

 

Πρόσφατη μελέτη διαψεύδει προηγούμενες αμφισβητούμενες μελέτες

Μια εργασία που δημοσιεύτηκε χθες στο Nature, συσχετίζεται με την προηγούμενη μελέτη του Δρ. Σταματογιαννόπουλου και υποδηλώνει ότι οι Μινωίτες είχαν βαθιές ρίζες στο Αιγαίο. Σε αυτήν την περαιτέρω ανάλυση, ο Σταματογιαννόπουλος έχει συνεργαστεί με τον Johannes Krause του Ινστιτούτου Max Planck, ο οποίος ανέλαβε ολοκληρωμένη γονιδιωματική αλληλουχία DNA χρησιμοποιώντας τεχνικές που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριό του, και τον P David Reich της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Ιωσήφ Λαζαρίδη για τη συλλογή και τη στατιστική γενετική ανάλυση των δεδομένων. Οι ερευνητές ανέλυσαν το DNA των δοντιών από τα λείψανα δεκαεννέα αρχαίων ατόμων – συμπεριλαμβανομένων δέκα Μινωιτών από την Κρήτη που χρονολογούνται από το 2900 έως το 1700 π.Χ., τέσσερις Μυκηναίους από τον αρχαιολογικό χώρο στις Μυκήνες και άλλα νεκροταφεία στην ηπειρωτική Ελλάδα που χρονολογούνται από το 1700 έως το 1200 π.Χ., και πέντε άτομα από άλλες πρώιμες γεωργίες ή την Εποχή του Χαλκού.

Οι Μινωίτες, οι Μυκηναίοι και οι σύγχρονοι Έλληνες είχαν επίσης κάποια καταγωγή που σχετίζεται με τους αρχαίους ανθρώπους του Καυκάσου, της Αρμενίας και του Ιράν. «Ο Ιωσήφ Λαζαρίδης από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ είπε στο Phys Org .

 

Η κυρία από τις Μυκήνες όπως απεικονίζεται σε τοιχογραφία στις Μυκήνες, ηπειρωτική Ελλάδα ( Δημόσιος Τομέας )

 

Κίνητρα πίσω από τη σχολαστική μελέτη

Το πάθος για την ιστορία και τη δικαιοσύνη ήταν τα κύρια κίνητρα του Δρ Σταματογιαννόπουλου όταν ξεκίνησε αυτό το έργο φιλοδοξίας, «Για πάνω από εκατό χρόνια, πολλές έντονα αμφισβητούμενες θεωρίες έχουν κυκλοφορήσει σχετικά με την καταγωγή των κατοίκων της Εποχής του Χαλκού, της Κλασικής και της Σύγχρονης Ελλάδας. συμπεριλαμβανομένης της αποκαλούμενης «Ερχόμενης των Ελλήνων» στα τέλη της δεύτερης χιλιετίας, της υπόθεσης της «Μαύρης Αθηνάς» για την αφροασιατική προέλευση του κλασικού ελληνικού πολιτισμού και της περιβόητης θεωρίας του Γερμανού ιστορικού Fallmerayer του 19ου αιώνα, ο οποίος διέδωσε την πεποίθηση ότι Οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων είχαν εξαφανιστεί στους πρώτους μεσαιωνικούς χρόνους», είπε στο Phys Org .

Και παρά το γεγονός ότι η νέα μελέτη δεν απαντά οριστικά σε κάθε ερώτηση που υπάρχει, σίγουρα παρέχει μερικές βασικές απαντήσεις. Το σπουδαιότερο παράδειγμα όλων, είναι πώς τα ευρήματα καταρρίπτουν την ευρέως αποδεκτή μέχρι τώρα θεωρία ότι οι Μυκηναίοι ήταν ξένος πληθυσμός στο Αιγαίο και δεν είχαν σχέση με τους Μινωίτες. Τα ευρήματα καταρρίπτουν επίσης τη θεωρία ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν είναι απόγονοι των Μυκηναίων και αργότερα των αρχαίων ελληνικών πληθυσμών.

Τελικά, από επιστημονική άποψη, η μελέτη υπογραμμίζει για άλλη μια φορά τις απίστευτες δυνατότητες της ανάλυσης του αρχαίου DNA ως εργαλείου στα χέρια των επιστημόνων που προσπαθούν να λύσουν περίπλοκα ιστορικά ζητήματα.

Πάνω εικόνα: Ζωγραφισμένη πλευρά σαρκοφάγου από την Αγία Τριάδα Κρήτης, γύρω στο 1400 π.Χ. Βαμμένος σοβάς σε ασβεστόλιθο. Δείχνει τη σχέση Μινωιτών και Αιγυπτίων. ( Δημόσιος Τομέας )

https://www.ancient-origins.net/news-evolution-human-origins/ancient-dna-analysis-reveals-mythical-heritage-modern-greeks-008532