Η ποιήτρια Κική Δημουλά

Του δάσκαλου-συγγραφέα

Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη 

Η ποιήτρια Κική Δημουλά ανήκει στην ποιητική γενιά του 60 μαζί με τις ποιήτριες Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Ζέφη Δαράκη, Ρούλα Αλαβέρα, Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου, Νανά Ησαΐα και Αμαλία Τσακνιά. Θεωρείται ως η πιο σημαντική εκπρόσωπος της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, γιατί με τις καινοτομίες που εισήγαγε στην θεματολογία της κατόρθωσε να γίνει η πιο καταξιωμένη από την κριτική και αγαπητή από το αναγνωστικό κοινό ποιήτρια.

Η μνήμη και η λήθη...είναι ο βασικός άξονας στο έργο της Κ. Δημουλά, γύρω απ΄ τον οποίο περιστρέφεται το ποιητικό βίωμά της (1).

Η Κ. Δημουλά καταφέρνει να μας μιλάει για απερίγραπτες πραγματικότητες, που αποκαλύπτονται μόνο μέσα από διαισθήσεις και από εμπνεύσεις. Από την ποίησή της «λείπουν οι ιδεολογικοί, αισθητικοί ή ψυχολογικοί όροι που συνέβαλαν στην καθιέρωση ποιητικών κειμένων σε παλαιότερες εποχές» (2).

Ξεκινά από τα μικρά καθημερινά προβλήματα όπως η εγκατάλειψη, η μνήμη, η προδοσία, ο έρωτας. Κυριαρχική είναι η αίσθηση της φθοράς και του θανάτου:

«Κατάλαβέ το, ερχόμαστε από μια/ παροδική αβεβαιότητα του θανάτου».

Η Κ. Δημουλά ταπεινώνεται και ανυψώνεται, αναπτύσσοντας μια δική της μεταφυσική, χωρίς προφανή στοιχεία μυστικότητας

«Δεν είναι δική μου η θλίψη. Των πραγμάτων είναι. Εκείνα θλίβονται. Εγώ απλώς προσφέρθηκα να είμαι ο διαχειριστής αυτού του αισθήματος, επειδή έχω επαυξητικές ικανότητες» (3).

Οι στίχοι της Κ. Δημουλά κρύβουν και αποκαλύπτουν την απώλεια μιας αθωότητας, το παράπονο μιας αιχμάλωτης ταυτότητας. Οι λέξεις της καθημερινά πεζές μόλις συνδυαστούν με επίθετα και επιθετικούς προσδιορισμούς, αποκτούν πολλαπλές αναφορές.

Κάθε στίχος λέει «...είναι απλώς σαν ένα κλεφτοφάναρο σε μια πολύ βαθιά νύχτα ή σαν ένας ξεναγός που θα με οδηγήσει να περάσω από τους χίλιους δρόμους μιας άγνωστης περιπέτειας» (4).

Ανατρεπτική σκέψη, άγρυπνη διαίσθηση, εφευρετική φαντασία, που με τη βοήθεια ενός μεγεθυντικού φακού προσεγγίζει τα ευδιάκριτα ώστε να φτάσουν στον αναγνώστη κραυγαλέα.

Ο τολμηρός και φεγγοβόλος στίχος της Κ. Δημουλά κατορθώνει να ξεπεράσει την επίδραση της ποιητικής παράδοσης (Καβάφης, Ρίλκε, Άθως Δημουλάς) και να μας δώσει μια τέχνη «αυθεντική, αυτοφυή με γυναικείες καταλήξεις και άρθρα». (5)

«Εκτός από την Κ. Δημουλά δεν γνωρίζω κανένα άλλο ποιητή που να κατοίκησε με τόσο πάθος και τόση εμμονή τη μοναξιά του ουσιαστικού» (6).

Ο έρωτας

όνομα ουσιαστικόν,

πολύ ουσιαστικόν,

ενικού αριθμού,

γένους ούτε θηλυκού ούτε αρσενικού,

γένους ανυπεράσπιστου.

Πληθυντικός αριθμός

Οι ανυπεράσπιστοι έρωτες.

[«Πληθυντικός αριθμός». Το λίγο του Κόσμου. 1971].

Η ποίηση της Κ. Δημουλά είναι πιο προσωπική και μοντέρνα, γιατί δίνει ακριβέστατα την ροή της σύγχρονης συνείδησης με όλες τις απογοητευτικές γεύσεις και ποιότητες. Μια ποίηση με διαφορετική οπτική γωνία, αμφίστομο μαχαίρι, που με την δική της δυναμική γίνεται εξομολογικότερη και απολογιτικότερη στους αναγνώστες. Μια ποίηση που φαίνεται ότι βρίσκεται κοντύτερα στη δυτική και ποιητική, φιλοσοφική παράδοση.

Βιογραφικό Σημείωμα

Η Κική Δημουλά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1931. Εργάστηκε ως τραπεζική υπάλληλος. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές: «Ποιήματα», «Έρεβος», «Ερήμην», «Επί τα ίχνη», «Το λίγο του κόσμου», «Η εφηβεία της λήθης», «Ήχος απομακρύνσεων», «Χλόη θερμοκηπίου».

Βιβλιογραφικές αναφορές

1.       Μ. Κέντρου-Αγαθοπούλου (2002) «Το ιδιάζον κοίταγμα», περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, σελ. 43, τεύχος 57.

2.       Ε. Γαραντούδης (2005) «Το τέλος των ποιητικών μύθων», εφημερίδα τα ΝΕΑ, 30-31/7/2005.

3.       Κική Δημουλά (2005) συνέντευξη στο περιοδικό «Κ» της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

4.       Π.Μ. Μινούτση (2002) «Η μεταφορά της απουσίας στην ποίηση της Κικής Δημουλά», περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, σελ. 37, τεύχος 57.

5.       Τάσος Χατζητάτσης (2002) «Επί τα Ίχνη», περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, σελ. 19, τεύχος 57.

6.         Μ. Μέλμπεργκ (2002) «Η μοναξιά του ουσιαστικού», περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, σελ. 32, τεύχος 57^ο.