ΠΡΟΣΩΠΑ

ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΤΥΜΒΟΥ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΡ. ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΥ ΑΡΘΡΑ-ΔΟΚΙΜΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ ΔΥΤΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ. ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 12ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 14ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 16ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 13ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 14ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 15ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 16ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ-ΜΕΛΕΤΗ- Γ. Γ. ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΛΟΓΟΤΡΟΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΜΥΘΟΙ & ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Ο ΚΥΝΙΚΟΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟ 1821 ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΑΧΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΙ ΠΟΙΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΗΡΩΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥ 1821 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΕΧΝΕΣ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΤΕΧΝΗ ΤΗς ΑΦΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΕΧΝΗ-ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΕΧΝΗ-ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΕΧΝΗ-ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗ-ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗ-ΤΗΣ ΑΠΩ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΤΕΧΝΗ-ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΦΩΤΟΘΗΚΗ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ-ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2014

Μια σχεδιαστική αναπαράσταση της Πύλης των Καρυάτιδων και της Ιωνικής Θύρας στον τάφο της Αμφίπολης

Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου, «η Πύλη των Καρυάτιδων»,
μολύβι-μελάνι σε χαρτόνι
του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

Το σχέδιο της αναπαράστασης της Πύλης των Καρυάτιδων, αλλά και της «Ιωνικής Θύρας», είναι υπό κλίμακα 1:12,5 και βασίζεται στα επίσημα στοιχεία των διαστάσεων που έχουν δώσει στη δημοσιότητα η αρχαιολογική ομάδα και το ΥΠΠΟΑ. Σε κάθε περίπτωση, εξάντλησα την προσπάθεια διασταύρωσης των βασικών στοιχείων (μια χρονοβόρα διαδικασία που με καθυστέρησε αρκετά), έτσι ώστε, κάθε πιθανή μικρή διαφορά σε επί μέρους δομικές παραμέτρους να μην επηρεάζει την γενική εικόνα που αποδίδει η αναπαράσταση.

Σχεδιάζοντας τον χώρο και «ακολουθώντας» στην κυριολεξία την σκέψη του αρχιτέκτονα, βρέθηκα πολύ συχνά προ εκπλήξεων, καθώς αναλογίες και αριθμοί επαναλαμβάνονταν εδώ και εκεί στις σχέσεις των μερών. Μου «αποκαλύφθηκαν» έτσι μέτρα και αναλογίες διαφόρων στοιχείων, που δεν έχουν ακόμα δοθεί στη δημοσιότητα, αλλά που επιβεβαιώνονται από τους αριθμούς. Θα αναφέρω μερικά μόνο παραδείγματα από τα πολλά, διότι αλλιώς το άρθρο μου θα κινδυνέψει να γίνει βιβλίο. Έτσι:

  1. Με βάση την κλίμακα μου, οι ρόδακες επί του μαρμάρινου επιστυλίου θα πρέπει να είναι συνολικά 13. Σε κάθε τμήμα του ενός μέτρου αντιστοιχούν 3 ρόδακες με απόσταση μεταξύ τους περίπου 30 εκ. Όμως οι δύο εξωτερικοί προς τους τοίχους ρόδακες του εναπομείναντος μισού μέτρου, θα πρέπει να έχουν απόσταση 25 εκ.
  2. Οι περισσότερες πέτρες του προθαλάμου έχουν ένα μήκος που κυμαίνεται ανάμεσα στα 58-60 εκ.
  3. Η σχέση 1/3 είναι εμφανής παντού και ιδιαίτερα στον τρίτο διαφραγματικό τοίχο της «Ιωνικής Θύρας», όπου το άνοιγμα της είναι 1,50 μ. Τουτέστιν, το 1,50 μ. της Θύρας + 2Χ1,50 μ. των τοίχων εκατέρωθεν αυτής, μας δίνει το άθροισμα 4,50 μ. που είναι και το πλάτος του τάφου.
  4. Το άνοιγμα των βάθρων όπου στέκονται οι Καρυάτιδες, έχει μετρηθεί ότι είναι 1,68 μ. Αυτό σημαίνει μια διαφορά της τάξης των 18 εκ. σε σχέση με την «ιωνική» θύρα» και άρα η σχέση 1/3 εμφανίζεται αναλογικά μειούμενη ή αυξανόμενη, καθώς προχωράει κανείς προς το βάθος του μνημείου, ή προς την είσοδο του.
  5. Με άνοιγμα 1,68 μ. η Πύλη των Καρυάτιδων αφήνει 2,82 μ. τα οποία μοιράζονται από 1,41 μ. σε κάθε πλευρά. 1,68+2,82=4,50 μ. Το ύψος των βάθρων είναι 1,40 μ., άρα έχουμε ένα τετράγωνο με διαστάσεις 1,41 μ. μήκος Χ1,40 μ. ύψος Χ 72 εκ πλάτος. (το πλάτος είναι σχεδόν το μισό των άλλων δύο διαστάσεων)
  6. Σε ανακοίνωση είδα το μήκος του βάθρου να αναφέρεται ως 1,36 μ, αντί του 1,41 μ. Υπάρχει μια διαφορά της τάξης των 5 εκ και εφόσον το άνοιγμα είναι 1,68 μ, και όχι 1,78 μ, αυτό μπορεί να σημαίνει, πως υπάρχει κάποια «εξοχή» μήκους 5 εκ., στους τοίχους όπου ακουμπάνε τα βάθρα. Όπως και αν έχει, όμως, το πλάτος του θαλάμου είναι 4.50 μ.
  7. Ο λόγος 1/3 επαναλαμβάνεται και στον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο της Πύλης των Καρυάτιδων. Αυτή την φορά όμως, όχι στο άνοιγμα των βάθρων της Πύλης, αλλά…στις ίδιες τις Καρυάτιδες, καθιστώντας τες έτσι, όχι ένα απλά «διακοσμητικό» στοιχείο, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά εντάσσοντας τες ουσιαστικά στις δομικές και αναλογικές παραμέτρους της Πύλης και του τάφου.
  8. Έτσι, το 1/3 του 4,50 μ, δεν εντοπίζεται τώρα στο άνοιγμα των βάθρων των Καρυάτιδων (όπως στην «Ιωνική» Θύρα), αλλά κυριολεκτικά σε ένα σημείο του εσωτερικού προς την Πύλη βραχίονα τους, από όπου φέροντας μια κατακόρυφη νοητή γραμμή προς το άνοιγμα του 1,68 μ, αυτή θα περάσει από το 1,59 μ, δηλαδή κατά 9 εκ, λιγότερο για κάθε πλευρά, Χ2 φορές=18 εκ, δηλαδή ευθυγραμμίζεται με το άνοιγμα της «Ιωνικής» Θύρας, αφού 1,68-18=1,50 μ.
  9. Και οι «εκπλήξεις» συνεχίζονται με τις Καρυάτιδες. Με συνολικό ύψος 2,25 μ., κατά εμέ και όχι 2,27 μ., (ελάχιστη διαφορά 2 εκ. που δύσκολα αποτυπώνεται ευδιάκριτα), η κάθε μια από τις Καρυάτιδες έχει κυριολεκτικά το ύψος που αντιστοιχεί στο μισό του πλάτους του θαλάμου! 4,50 μ.:2=2.25 μ! Αυτό σημαίνει, πως αν οι Καρυάτιδες άνοιγαν σε πλήρη έκταση τα χέρια τους, το μήκος τους θα αντιστοιχούσε στο πλάτος του τάφου 2,25Χ2=4,50 μ. Μάλιστα τα ακροδάχτυλα των εσωτερικών χεριών τους θα έφταναν ακριβώς στη μέση του τάφου, όπου θα εφάπτονταν. Αυτή η «αποκάλυψη» αποκλείει μια σειρά από κινήσεις, όπως πχ, το «πλέξιμο» των χεριών τους. Αλλά για το είδος της κίνησης των χεριών, θα αναφερθώ παρακάτω με μια λεπτομερή επιχειρηματολογία. Στο σημείο αυτό να πω ότι, το σχέδιο έγινε με το χέρι και όχι με την βοήθεια υπολογιστή. Έτσι, αυτό που χρειάστηκε ήταν μόνο ο ενθουσιασμός και η καρδιά, αλλά και «χαρτί και μολύβι» για τις διαρκείς επαληθεύσεις των δεδομένων, ενώ το βασικότερο «εργαλείο» ήταν το ίδιο το μάτι.
  10. Τέλος, για να δώσω ακόμα ένα στοιχείο από τα πολλά, στην Πύλη των Καρυάτιδων σχηματίζεται ένα ακόμη τέλειο τετράγωνο, το οποίο ορίζεται από το πλάτος του τάφου των 4,50 μ, οριζόντια και από το ύψος των 4,50 μ. μετρώντας κάθετα από τη βάση των βάθρων μέχρι το πάνω μέρος του επιστηλίου. Συνολικά οι διαστάσεις του τάφου στο σχέδιο μου είναι 6 μ. Μ. Χ 4,5μ. Π. Χ 6μ. Υ.

Σχετικά με το σχέδιο μου, θα ήθελα να εξηγήσω ακόμα τα εξής. Πέρα από τα δελτία τύπου του ΥΠΠΟ, ιδιαίτερα χρήσιμες μου φάνηκαν οι φωτογραφίες από το εσωτερικό του τάφου, ενώ «συμβουλεύτηκα» αρκετά και το εξαιρετικό σχέδιο του αρχιτέκτονα κ. Λεφατζή, καθώς η «επεξεργασμένη» εικόνα από κάποιον που έχει δει πραγματικά το μνημείο από μέσα, είναι κατά πολύ πιο αξιόπιστη από τις απλές φωτογραφίες, που πολύ συχνά παραμορφώνουν με το φακό τους τα αντικείμενα, ενώ μεγάλο ρόλο παίζει σε αυτό και η γωνία της φωτογράφισης. Έτσι, όπως θα δει ο αναγνώστης, επί του επιστυλίου και κάτω από τους ρόδακες, έχω σχεδιάσει μια σειρά από διακοσμητικά παραλληλόγραμμα σχήματα, ανάλογα με εκείνα στον τάφο του Φιλίππου. Αν η «ερμηνεία» μου για τα  αλλεπάλληλα κενά σχήματα που εμφανίζονται στο σημείο εκείνο του σχεδίου του κ. Λεφατζή, είναι σωστή, έχει καλώς (εικ. 1). Αν όχι, τότε θα πρέπει απλά να αγνοηθούν. Επιπλέον, στο γείσο πάνω από το επιστύλιο, πληροφορήθηκα και για την ύπαρξη 7 στοιχείων μεταλλικών σωλήνων, που το διέτρεχαν εγκάρσια.
Επίσης, η πρόσθεση εκ μέρους μου πλακών στο δάπεδο του κόκκινου μωσαϊκού που ακολουθούν την τοιχοδομία, οφείλεται στο γεγονός, πως στο σημείο κάτω από τις Σφίγγες εντοπίζεται μια τέτοια διάταξη πλακών (εικ. 2), οπότε μου φάνηκε απόλυτα φυσιολογικό το να συνεχίζει αυτή και προς το εσωτερικό του προθαλάμου.
Παρόμοια έπραξα και σε ότι αφορά το μικρό σκαλοπάτι κάτω από την «Ιωνική» Θύρα. Η ύπαρξη χαμηλών σκαλοπατιών στις δύο προηγούμενες Πύλες, καθιστά μάλλον αναπόφευκτη την ύπαρξη του και για αυτό το σχεδίασα και εδώ. Ελπίζω όχι αυθαίρετα και μένει να αποκαλυφθεί, αν όντως είναι έτσι. Ωστόσο, οι συμβολισμοί που διαπνέουν τους χώρους και οι αλληλουχίες τους, (μετά την Ιωνική Θύρα ακολουθεί κλίμακα ή ράμπα καθόδου), δεν αποκλείει ακόμα και την ύπαρξη δύο χαμηλών σκαλοπατιών, αφού μετά από την άνοδο σε αυτά, ως σαν μια αποκορύφωση της ζωής και της επίγειας δράσης, στο επόμενο στάδιο ακολουθεί η κατάβαση στον κόσμο της σκιάς και του θανάτου. Σε αυτήν την περίπτωση η «Ιωνική» Θύρα, σηματοδοτεί τη μετάβαση και η βαριά μαρμάρινη θύρα σφραγίζει αμετάκλητα το πέρασμα, δίχως επιστροφή, ανάμεσα στους δύο κόσμους. Για αυτό και υπάρχει η θύρα εδώ και όχι στις προηγούμενες Πύλες. Ο αναγνώστης, θα πρέπει να κατανοήσει το πνεύμα της εποχής εκείνης, όπου οι συμβολισμοί και η σημειολογία είχαν εξαιρετική σημασία και μάλιστα αδιαπραγμάτευτη σε ότι αφορά την ισχύ τους και την χρήση τους από όλους. Οι αρχιτέκτονες και οι καλλιτέχνες της εποχής εκείνης, ήταν ταυτόχρονα και «ποιητές» με ένα αντιληπτικό πνεύμα, που μπορούσε να κινείται άνετα ανάμεσα στις μορφές της πραγματικότητας και της λογικής και στον άυλο κόσμο των μύθων, των δοξασιών και των διαισθήσεων, δημιουργώντας συνδυαστικά έργα απαράμιλλης τέχνης. Η τέχνη τους διατηρούσε ακόμα εκείνη την «μαγεία», που η σύγχρονη τέχνη έχει δυστυχώς απολέσει σε μεγάλο βαθμό.   

Οι Καρυάτιδες

Κατά αρχήν, θα περιοριστώ να πω, ότι συμφωνώ με την βασική χρονολόγηση της κας Περιστέρη, αφήνοντας και ένα περιθώριο 20 ετών, (όπως πολύ σωστά διατύπωσε και η κα Ρωμιοπούλου, που φτάνει την χρονολόγηση έως και το 280 π.Χ). Στο επόμενο άρθρο μου, όπου θα παρουσιάσω και έγχρωμο το εσωτερικό του τάφου, θα αναφερθώ διεξοδικά στις Καρυάτιδες, στη μορφολογία, στο συμβολισμό και στη σημασία τους. Προς το παρόν, θα μιλήσω για την κίνηση των χεριών τους, όπως υποθετικά την έχω σχεδιάσει, αλλά και θα επισημάνω τα σημεία με τα οποία διαφωνώ ως προς την άποψη αρκετών, ότι δεν πρόκειται για Καρυάτιδες, αφού είχαν ρόλο μόνο διακοσμητικό και συμβολικό και όχι υποστηρικτικό του επιστυλίου. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι άσπρα ή μαύρα.

Η παρατήρηση, λοιπόν, των Καρυάτιδων και η φθορά της δεξιάς εξ αυτών (της ανατολικής), δείχνει ένα μόνο πράγμα. Ότι οι Καρυάτιδες είχαν και ρόλο υποστηρικτικό του επιστυλίου και άρα είναι και «τυπικά» Καρυάτιδες, αλλά όχι με τα χέρια, αφού αυτά ήταν ένθετα και άρα αδύναμα να σηκώσουν κάποιο μεγάλο βάρος, αφού ο γλύπτης τα προόριζε για άλλο σκοπό. Στην φωτογραφία (εικ.3) φαίνεται καθαρά πως το κεφάλι της Καρυάτιδας εφάπτεται του επιστυλίου και πως δεν υπάρχει κάποιο κενό, έστω λίγων εκατοστών. Τι συμβαίνει λοιπόν; Είναι νομίζω απλό. Ο αρχιτέκτονας ζήτησε από τον γλύπτη να σμιλέψει στο μασίφ μάρμαρο των δύο πεσσών, δύο συμφυείς Καρυάτιδες. Η πρόβλεψη του ήταν, να «μοιράσει» το φορτίο του θόλου ανισομερώς στους πεσσούς και στις Καρυάτιδες, αναθέτοντας κατά αναλογία, ένα ίσως 70% του φορτίου στους πεσσούς και ένα 30% του φορτίου στις Καρυάτιδες, μιας και είχε προκρίνει και τον διακοσμητικό τους ρόλο στη σύνθεση της Πύλης. Ήταν όμως και οι ίδιες υποστηρικτικές κατά ένα 30%. Αυτό φαίνεται και από την διατομή του πεσσού που είναι 20Χ60 εκ, ακριβώς για να σηκώνει το μεγαλύτερο φορτίο. Άλλωστε αυτό επιτείνεται και από το πλάτος του κάθε βάθρου-πεσσού που είναι 72 εκ, στη βάση του, αλλά που στο ύψος των αγαλμάτων γίνεται μόνο 20 εκ, αφήνοντας ελεύθερα τα άλλα 52 εκ, πλάτους μέσα στα οποία αναπτύσσεται ο όγκος των γλυπτών. Έτσι, η καθίζηση και το σπάσιμο του επιστυλίου, (που αποτελείται από περισσότερα από ένα κομμάτια μαρμάρου δίπλα-δίπλα) επάνω και πίσω από την δεξιά Καρυάτιδα, είχε ως αποτέλεσμα αυτή να συμπιεστεί και να σπάσει. Η αριστερή (δυτική) Καρυάτιδα, όμως, επειδή το επιστύλιο από πάνω της έχει ραγίσει μεν, αλλά έχει αντέξει, εμφανίζει μόνο μια ρωγμή στο πρόσωπο από την πίεση που της έχει ασκηθεί. Πολύ πιθανόν, αν η ανασκαφή γινόταν 50 ή 100 χρόνια μετά, να την έβρισκαν και αυτή με τελείως κατεστραμμένο το πρόσωπο.

Έπειτα από την εικόνα, που στο σύνολο της αποτελεί μια αναπαράσταση του πραγματικού χώρου του τάφου, ας έρθουμε τώρα και στην προσωπική μου εκδοχή, αναφορικά με την κίνηση που μπορεί να είχαν τα εσωτερικά σπασμένα χέρια των Καρυάτιδων. Αυτό είναι και το δεύτερο ζήτημα, το καθαρά υποθετικό, που πραγματεύομαι με αυτό το σχέδιο. Όπως βλέπει κανείς, έχω αποκαταστήσει τα χέρια σε αυτή τη συγκεκριμένη κίνηση και θέση, για την οποία θα δώσω κάποιες εξηγήσεις, θέτοντας στην κρίση του αναγνώστη τα επιχειρήματα μου.

Και κατά αρχήν, να συμφωνήσουμε στην κοινή βάση, πως είναι η ανατομία του ανθρωπίνου σώματος και η σκελετική του δομή, που καθορίζει το είδος και το εύρος των κινήσεων που αυτό μπορεί να κάνει. Η κουκουβάγια πχ, μπορεί να περιστρέφει το κεφάλι της, αλλά αυτό είναι αδύνατον για τον άνθρωπο. Το ίδιο, λοιπόν, συμβαίνει και με τα χέρια των Καρυάτιδων, αφού ένας γλύπτης (και γενικά ο καλλιτέχνης, εκτός φυσικά των ιατρών) ως εξαιρετικός γνώστης των ανατομικών χαρακτηριστικών του ανθρώπινου σώματος και των κινητικών δυνατοτήτων του, είναι αδύνατον, έως απίθανο, να τα είχε τοποθετήσει σε κάποια στάση αφύσικη, μη συνάδουσα με τη δομή του σκελετού. Και αυτό, δεν συμβαίνει ούτε εδώ.

Η προσεκτική παρατήρηση των ώμων και μέρους των βραχιόνων των Καρυάτιδων, είναι άκρως αποκαλυπτική για το είδος της κίνησης που μπορεί να είχαν, αφού η βάση του άκρου, ο βραχίονας, προκαθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη του υπόλοιπου χεριού, αν και δεν μπορεί να αποκαλύψει την έκφραση της χειρονομίας που έχουν τα δάκτυλα. Στην φωτογραφία (εικ. 4) που είναι τραβηγμένη στο ύψος των Καρυάτιδων και άρα δεν παραμορφώνει την αληθινή εικόνα, διαπιστώνουμε το εξής εκπληκτικό που δεν φαίνεται να έχει παρατηρήσει κανείς και για αυτό δημιουργήθηκαν διάφορες θεωρίες περί «αποτροπής» κλπ.

  1. Η κίνηση των δύο Καρυάτιδων δεν είναι ακριβώς η ίδια, αφού η γωνία των βραχιόνων ως προς τον άξονα του σώματος, είναι διαφορετική. Στην αριστερή Καρυάτιδα ο βραχίονας βρίσκεται σε ορθή γωνία με το σώμα, ενώ στην δεξιά είναι εμφανής μια μικρή κλίση του βραχίονα, που στην προέκταση του κατευθύνει το χέρι προς ένα υψηλότερο θεωρητικά επίπεδο από το χέρι της άλλης. Στο σχέδιο μου, χάριν της συμμετρίας, απεικόνισα τα δύο χέρια στο ίδιο ύψος υποθέτοντας πως το χέρι της αριστερής Καρυάτιδας κάνει γωνία στον αγκώνα ώστε να φτάσει ο καρπός της στο ύψος που βρίσκεται και της άλλης. Μπορεί όμως ο γλύπτης να αδιαφόρησε για τη συμμετρία αυτή, αν δεν εξυπηρετούσε τον σκοπό του. Άλλωστε, έχει ήδη ξεπεράσει κάπως τη συμμετρία, βάζοντας τους δύο βραχίονες σε μια ελαφρώς διαφορετική θέση. (πράγμα που επίσης αποτελεί μια «καινοτομία» ελευθερίας στη σύνθεση, σε σχέση με τα παλαιότερα κλασικά πρότυπα, όπως γενικά καινοτομίες παρουσιάζει και ο ίδιος ο τάφος, αφού σε μια μεταβατική περίοδο όπως είναι τα τέλη του 4ου π.Χ αιώνα, όλα μοιάζουν να είναι κάπως ασυνήθιστα)
  2. Η θέση των βραχιόνων περιορίζει έτσι σημαντικά την γκάμα των κινήσεων που μπορούν να γίνουν και μάλιστα οι κινήσεις αυτές, είναι βέβαιο ότι γίνονταν πάνω από το ύψος των ώμων τους και ανάμεσα στα κεφάλια. Οποιαδήποτε άλλη κίνηση των καρπών από αυτό το ύψος προς τα κάτω, για εμένα τουλάχιστον, θα ήταν μια αφύσικη κίνηση. Κυρίως για την δεξιά Καρυάτιδα, που οι επιλογές των κινήσεων της είναι ακόμα λιγότερες από ότι της αριστερής που βρίσκεται ο βραχίονας της σε ορθή γωνία και άρα θα μπορούσε ο γλύπτης να την απέδιδε σε πλήρη έκταση. Στην περίπτωση αυτή βέβαια, τα δύο χέρια θα είχαν μια μικρή διαφορά ύψους. (Στην εικ, ΙΙ πάνω στο σχέδιο, δίνω ένα συνδυασμό των πιθανών κινήσεων των χεριών, που είναι όμως όλες πάνω από το ύψος του ώμου)
  3. Τελικά, η κίνηση των χεριών είναι πιο πιθανό πως εκτείνεται προς το πλάι και όχι με προβολή προς τα εμπρός.

Η κίνηση των Καρυάτιδων

Μετά από αυτά, μπορούμε τώρα να εξετάσουμε το είδος της κίνησης που μπορεί να λάμβανε χώρα στο ύψος ανάμεσα στα κεφάλια των Καρυάτιδων. Θα χρειαστεί να απαριθμήσουμε κάποιες αποκλείοντας τις πιο απίθανες, ώστε να οδηγηθούμε σε κάποιο συμπέρασμα.

Α. Αποτροπή: Κατά κοινή ομολογία, οι Σφίγγες της εισόδου είχαν τον αποτρεπτικό χαρακτήρα, καθώς ως τρομερά πλάσματα του κάτω κόσμου, ήταν επιφορτισμένες με την φύλαξη του τάφου. Οι Καρυάτιδες όμως γιατί; Αν οι τυμβωρύχοι είχαν «αδιαφορήσει» στην τρομερή θέα των δύο Σφιγγών της εισόδου (εκεί βρίσκονται πάντα οι φύλακες και όχι μέσα) και έχοντας σκάψει όλη την απόσταση μέχρι τον β προθάλαμο, είναι κανείς που να πιστεύει πως θα το έβαζαν στα πόδια, όταν θα αντίκριζαν τις δύο όμορφες Καρυάτιδες, επειδή τους έκαναν νεύμα να μην προχωρήσουν; Είναι απίθανο λοιπόν να υπήρχαν δύο συνεχόμενες «αποτροπές» και κάθε σύμβολο από τα τρία του τάφου μέχρι στιγμής (Λέων-Σφίγγες-Καρυάτιδες) είχαν διαφορετικό ρόλο. Για τα σύμβολα αυτά θα αναφερθώ διεξοδικά σε επόμενο άρθρο)

Β. Ποιες άλλες κινήσεις θα μπορούσαν να κάνουν, εκτός (για να αστειευτώ και λίγο) από το να σηκώνουν με νόημα το δάκτυλο τους προς την Μέρκελ, ή να χαιρετούν με τον γνωστό χαιρετισμό τον Μιχαλιολάκο; Με έκταση των χεριών τους στα 2,27 εκ., δεν θα μπορούσαν ούτε να «πλέξουν» άνετα τα χέρια τους σε μια χειρονομία, ας πούμε, χάριτος. Άρα;

Γ. Η πιθανότητα να κρατούσαν κάτι είναι πολύ βάσιμη, διότι οι κινήσεις τους αποκλείεται να ήταν ανεξάρτητες, ως να επρόκειτο για δύο μορφές άσχετες μεταξύ τους που απλά βρέθηκαν πάνω σε δύο βάθρα κάνοντας η κάθε μια κάτι διαφορετικό. Πιστεύω ακράδαντα, από την καλλιτεχνική οπτική, πως ο γλύπτης χρησιμοποίησε τις δύο Καρυάτιδες με τέτοιο τρόπο, ώστε να συμμετέχουν σε μια κοινή σύνθεση, σκοπός και αποκορύφωση της οποίας θα πρέπει να ήταν η μεταφορά της έντασης σε ένα κοινό σημείο αναφοράς και για τις δύο. Συγκεκριμένα σε αυτό που θα αποσκοπούσε η κίνηση τους, στην άκρη των χεριών τους, σε κάτι που κρατούσαν και οι δύο.

Και τι θα μπορούσε να είναι αυτό που κρατούσαν; Υποθέσεις μπορούν να γίνουν πολλές. Θα μπορούσαν να είναι διάφορα σύμβολα, όπως π,χ ένα σκήπτρο, μια δάδα, μια διακοσμητική κορδέλα, ακόμη και ένα ξίφος. Υπάρχει και η περίπτωση να κρατούσαν όχι ένα, αλλά δύο αντικείμενα, ένα η κάθε μια εξ αυτών, αλλά η γνώμη μου είναι πως ήταν κάτι κοινό. Και αυτό, για μένα, θα μπορούσε να είναι ένα στεφάνι δόξας! (Εικ, σχεδίου Ι)

Ένα στεφάνι, ίσως από μάρμαρο, ή κάποιο άλλο ελαφρύ υλικό, ώστε να σηκώνεται από τα ένθετα χέρια τους. Και τι πιο ουσιαστικό από ένα στεφάνι δόξας και αθανασίας, με το οποίο οι Καρυάτιδες θα στεφάνωναν τον ένδοξο νεκρό, πριν αυτός περάσει από κάτω τους μεταφερόμενος μέσω της Ιωνικής Θύρας στον Άδη; Άλλωστε, οι Καρυάτιδες συμβολικά ανήκουν στο τμήμα αυτό του τάφου, που αντιπροσωπεύει ακόμα την ζωή, πριν το πέρασμα στον άλλο κόσμο και η επίγεια δόξα είναι μια υπόθεση των ζωντανών ανθρώπων. Μάλιστα, η ανθρώπινη ματαιοδοξία (από την οποία οπωσδήποτε θα έπασχε και ο ένδοξος νεκρός), θα απαιτούσε και την κατανόμαση του, ώστε να γίνει γνωστή η ταυτότητα του σε όποιον θα κατάφερνε ποτέ να φτάσει μέχρι εκεί. Σε μια τέτοια περίπτωση, το στεφάνι ίσως έφερε μια κορδέλα, ή κάτι άλλο πάνω στο οποίο θα υπήρχε κάποια μικρή επιγραφή. Στο σημείο αυτό, ας θυμηθεί ο αναγνώστης, πως κατά την διάρκεια της ανασκαφής μπροστά από τις Καρυάτιδες, κυκλοφόρησε μια φήμη για λίγες ώρες αναφορικά με την εύρεση «επιγραφών», που όμως διαψεύστηκε. Μπορεί να είναι έτσι, μπορεί και όχι.

Κλείνω το αναγκαστικά μακροσκελές άρθρο μου, υπενθυμίζοντας για μια ακόμη φορά πως η οπτική μου επί του θέματος είναι καθαρά καλλιτεχνική και πως αναφέρομαι στη μορφή, στις κινήσεις, στις αναλογίες και στους συμβολισμούς των έργων τέχνης, θέματα δηλαδή κατεξοχήν καλλιτεχνικά. Το μνημείο, ως πολυσήμαντο σημείο αναφοράς, όπως έχω ξαναπεί, έχει πέρα από αρχαιολογικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον και μπορεί να αναλυθεί με τους ανάλογους τρόπους. Η πρόταση μου για τα χέρια και το είδος της κίνησης με το στεφάνι, είναι υποθετική, αν και πάρα πολύ βάσιμη. Απομένει φυσικά να αποδειχθεί. Το βέβαιο είναι, πως οι αρχαιολόγοι ήδη γνωρίζουν.





28 σχόλια:

  1. ΣΥΓΧΑΡΗΤΉΡΙΑ για την πράγματι αξιόλογη δουλειά σας!!!!

    Αλλά επιτρέψτε μου να ξαναεπαναλάβω την άποψή μου:

    Ο τάφος,εάν πρόκειται για τάφο και όχι βασιλικό θησαυροφυλάκιο, δεν πρέπει να απέκτησε ποτέ ένοικο! Την άποψη αυτή ενισχύει το γεγονός της παντελούς έλλειψης κτερισμάτων και ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΏΝ.-Αν όμως πράγματι είναι βασιλικός τάφος,μακρυά από τις Αιγές ,κτήτοράς του πρέπει να είναι ο Κάσσανδρος, που στόχευε στην εξολόθρευση της βασιλικής δυναστείας των Τημενιδών και εγκαθίδρυση της δικής του, σε ένα νέο Μακεδονικό βασίλειο,με καινούργια πρωτεύουσα μακρυά από την πρωτεύουσα των Μακεδόνων,τις Αιγές.(Έγινε βασιλιάς το 304 πχ και πέθανε από ασθένεια το 295 πχ.,'ήταν φιλόδοξος, με μεγάλη Ελληνιστική μόρφωση,δραστήριος και ίδρυσε πόλεις όπως την Κασσάνδρεια και την Θεσσαλονίκη)Το οικοδόμημα μοιάζει ημιτελές,σε προχωρημένο στάδιο,όχι όμως έτοιμο να δεχτεί ταφή.!Ίσως δεν χρησιμοποιήθηκε για λόγους στατικότητας του οικοδομήματος, λόγω των σεισμών στην περιοχή αυτήν την χρονική περίοδο.Για τον λόγο αυτόν πιθανόν είχαν πληρωθεί και οι θάλαμοι-δώματα με χώμα,για αντιστήριξη και απορρόφηση των κραδασμών

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ φίλε kon mar,
      ευχαριστώ πολύ για την εκτίμηση της εργασίας μου στην αναπαράσταση. Ας περιμένουμε ακόμα λίγο, διότι δεν γνωρίζουμε τι θα βρεθεί παραμέσα. Και σε εμένα κάνει εντύπωση πάντως η απουσία μνημειακών τοιχογραφιών, που είναι σχεδόν εκ των ουκ άνευ σε μακεδονικούς τάφους. Έχω την αίσθηση ότι ο τρίτος θάλαμος θα μας αποκαλύψει πολλά περισσότερα, ίσως και τοιχογραφίες. Η σκέψη σχετικά με τον Κάσσανδρο, ή και με τον Νέαρχο θα πρόσθετα εγώ, είναι πολύ βάσιμη και μάλιστα σχεδόν η επικρατέστερη, αν αποδειχθεί (το πιο πιθανό) ότι ο Μ. Αλέξανδρος δεν έχει άμεση σχέση με το μνημείο.

      Να είστε καλά!

      Διαγραφή
  2. Συγχαρητήρια για τη δουλειά σας!

    Μια παρατήρηση ειναι πως αν προσέξετε καλα τη φωτογραφία που δειχνει τις δύο καρυάτιδες, μπορειτε να δειτε τους ρόδακες στο επιστύλιο (αν και μερικοι καλπτονται απο σκαλωσιές) και να εκτιμήσετε αν η αποστασή τους αλλαζει κατα μήκος του επιστηλίου κλπ.

    Επίσης, χαιρομαι που αναφέρεστε στο γεγονος πως ο βραχιονας τηε δεξιάς καρυάτιδας δεν ειναι παραλληλος με το έδαφος. Αυτο το είχα δει απο την αρχή, αλλα επειδή κανεις δεν το ανέφερε, υπέθεσα πως μάλλον με ξεγέλαγε η οπτική γωνία της φωτογραφίας :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ φίλε Planet,

      Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια.
      Σχετικά με την πρώτη παράγραφο, αυτό είναι κάτι που έκανα προκειμένου να καταλήξω στον αριθμό 13 για τους ρόδακες. Πήρα ένα εμφανές τμήμα πάνω από τις Καρυάτιδες το οποίο υπολόγισα ότι έχει μήκος 1 μέτρο. Μέσα στο 1 μέτρο υπήρχαν 3 ρόδακες με απόσταση μεταξύ τους 30 εκ., οπότε τα υπόλοιπα ήταν απλό θέμα πολλαπλασιασμού επί 4,5 μ.
      Αναφορικά με την δεύτερη παράγραφο, θα ήθελα να προσθέσω ότι τα πάντα είναι ζήτημα παρατήρησης και οι καλλιτέχνες είναι εθισμένοι σε αυτό. Άλλωστε όπως λένε "στις λεπτομέρειες κρύβεται ο διάβολος", με την έννοια ότι από τα μικρά πράγματα μπορούν να αποκαλυφθούν μεγάλες αλήθειες.
      Να ξέρετε ότι όλοι οι άνθρωποι βλέπουν, αλλά δεν βλέπουν τα ίδια πράγματα με τον ίδιο τρόπο.

      Ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας!

      Διαγραφή
  3. καλά από την τελευταία φωτογραφία , με το μάτι , δεν φαίνεται ότι έπρεπε να έχουν τεράστια χέρια σε σχέση με το σώμα τους;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμε φίλε, αν και δεν κατάλαβα ακριβώς σε ποια φωτογραφία αναφέρεστε, θα σας πω για τις αναλογίες, ότι δεν είναι ζήτημα υποκειμενικής αντίληψης πως δηλαδή "φαίνονται" στο μάτι, του κάθε θεατή (αν και ο καλλιτέχνης μπορεί να "παίξει" λίγο και να εξαπατήσει τον θεατή), αλλά είναι υπόθεση αντικειμενικά θεσπισμένων κανόνων που αφορούν την ανθρωπομετρία και τις ιδανικές αναλογίες του ανθρώπου και που εφαρμόζονται στην τέχνη από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα (Χρυσούς Κανών του Πολυκλείτου, Κανόνας του Βιτρούβιου και του Ντα Βίντσι) όπου το ύψος του ανθρώπου ισούται με το μήκος των χεριών του σε πλήρη έκταση μαζί με το στήθος. Στο σχέδιο μου, έχω εφαρμόσει αυτόν ακριβώς τον κανόνα στις Καρυάτιδες, μετρημένα έως χιλιοστού.

      Ευχαριστώ για την επικοινωνία.
      Αν κάτι όμως κατάλαβα λάθος, παρακαλώ εξηγήστε μου.

      Διαγραφή
    2. Στην τελευταία φωτογραφία του άρθρου με τις δύο Καρυάτιδες, και τα χερια που απλώνονται, συγκρίνοντας τα χέρια με το στήθος, θα ήταν εντελώς ασύμμετρα για το μηκος που λέτε. Εσείς υπολογίζετε με ύψος 2,27, όμως το στήθος , ανάμεσα στους ώμους, δεν έχει μεγαλώσει από τον γλύπτη συμμετρικά ώστε να ταιριάζει σε αυτό το ύψος ανατομικά, τα πόδια έχουν μακρύνει, όπως φαίνεται σε άλλη φωτογραφία σε διαφορετικό άρθρο. Αν τα χέρια ήταν τόσο μακρυά όσο λέτε το αποτέλεσμα αισθητικά θα ήταν άσχημο.

      Διαγραφή
    3. βεβαίως συμπληρώνω ότι πρόκειται για την υποκειμενική μου εντύπωση , την οποία εκφράζω, χωρίς να σας λέω ότι κάνετε λάθος. Απλά δεν νομίζω ότι κρατούσαν στεφάνια ή κάτι άλλο.

      Διαγραφή
    4. Συγκρίνετε τις Καρύατιδες του Ερεχθείου, ύψος 2,30 με αυτές τις Αμφίπολης.
      Εκεί η ταπεινή υποκειμενική μου εντύπωση δεν βλέπει καμμία ασυμμετρία στο κορμό του σώματος και το ύψος.

      Διαγραφή
    5. Καλησπέρα ανώνυμε φίλε,

      Νομίζω πως κατάλαβα τι εννοείτε. Θεωρείτε πως υπολογίζω τα χέρια μακρύτερα από όσο θα έπρεπε, αναλογικά με το ύψος που έχουν. Δεν είναι όμως έτσι και θα σας εξηγήσω γιατί, διότι οι φωτογραφίες που έχουν κυκλοφορήσει είναι οι περισσότερες υπό προοπτική και έτσι μπορούν εύκολα να ξεγελούν το μάτι αναφορικά με τις αναλογίες. Φανταστείτε ότι μια παραστάδα του βάθρου, που είναι κάθετη παραλληλόγραμμη και μακρόστενη, την είδα σε μια φωτογραφία τετράγωνη!! Τόση παραμόρφωση
      Περνώ στην εξήγηση μου.
      Διάλεξα την φωτογραφία των δύο Καρυατίδων που μου υποδείξατε στο άρθρο ως υπόδειγμα, ακριβώς επειδή είναι η πιο σωστή από όλες αφού τραβήχτηκε σχεδόν στο ίδιο ύψος με εκείνες. Στο σχέδιο μου, ο θεατής βλέπει τον τάφο από χαμηλότερο ύψος, κοντά 1 μέτρο πιο κάτω από τον φωτογράφο. Αυτό σημαίνει, ότι τα μάτια του θεατή είναι στα 2 μέτρα από το έδαφος. Το διάλεξα για λόγους καλύτερης προοπτικής απεικόνισης.
      Στο σχέδιο, ως 2,25 μ. υπολογίζω τις Καρυάτιδες στα 18 εκ.ύψους και άλλο τόσο τα χέρια σε πλήρη έκταση μαζί με το στήθος σε πλάτος. Αυτό αναλύεται στις σχέσεις ως εξής: Στην πραγματικότητα του μνημείου, η αλληλουχία χέρι-στήθος-χέρι είναι, 82,5 εκ + 60 εκ + 82,5 εκ = 225 εκ. (2,25 μ.), στο σχέδιο μου, αυτό αποτυπώνεται υπό κλίμακα ως 6,6 +4,8 + 6,6 = 18 εκ. Μάλιστα, το 1,65 μ που είναι το άθροισμα των δύο χεριών μαζί, αν το βάλουμε σε ύψος φτάνει λίγο πιο κάτω από το στήθος της Καρυάτιδας. Αν δε από το 2,25 μ αφαιρέσουμε το 1,65 μ. θα μας μείνουν τα 60 εκ, μέσα στα οποία είναι το κεφάλι, ο λαιμός και ολόκληρο το στήθος. Ας μην ξεχνάμε πως βλέπουμε τα αγάλματα από πιο χαμηλά υπό κάποια προοπτική. Παραπέμπω στην φωτογραφία με το κεφάλι της Καρυάτιδας, όπου το πλάτος των ώμων και του στήθους είναι όσο σχεδόν του πεσσού όπου ακουμπά πίσω της. Και ο πεσσός έχει 60 εκ. μήκος. Επίσης, πρέπει να παρατηρήσω, ότι αυτό που βλέπει ο θεατής στην φωτογραφία ως κύλινδρο, εκεί που είναι κομμένο (διότι έμπαινε το υπόλοιπο χέρι ένθετο), είναι στην πραγματικότητα μόνο ο ώμος και μέρος της βάσης του βραχίονα κάτω από την μασχάλη. Μέχρι τον αγκώνα πρέπει να υπολείπεται περίπου ακόμα τόσο, οπότε μαζί με τον καρπό που είναι ελαφρώς πιο μακρύς, καταλαβαίνει κανείς πως με ανοιχτά τα δάχτυλα έφταναν στα 2,25 μ. και σχεδόν εφάπτονταν στο μέσον ακριβώς του θαλάμου των 4,5 μ πλάτους και προφανώς και στο μέσον του ανοίγματος της ίδιας της πύλης του 1,68 μ. Από την άλλη, αν τέντωναν το χέρι που σηκώνει τον χιτώνα, θα ακουμπούσε σχεδόν στον διπλανό τοίχο. Όλοι αυτοί οι υπολογισμοί γεννούν διαρκώς νέους και μπορούμε να μιλάμε ατέλειωτα για τα τετράγωνα που σχηματίζονται και για τις αλλεπάλληλες εμφανίσεις της σχέσης 1:3 που εισάγει ο αρχιτέκτονας στις διαστάσεις με το 4, 5 στο πλάτος και το 6 στο ύψος, ή με οποιοδήποτε άλλο μέγεθος μέτρου που μπορεί να διαιρείται δια του τρία. Οι υπολογισμοί είναι βασισμένοι πάνω στην υποθετική ιδέα ότι τα χέρια είχαν αυτήν την κίνηση όπως την αποδίδω. Μάλιστα, παραπέμπω στο σχέδιο του κ. Λεφαντζή, ο οποίος υποθέτει πως είχαν ακόμα πιο μακρυά χέρια από ότι τα δείχνω εγώ, αφού τα παρουσιάζει να πιάνονται κιόλας. Πάντως η κίνηση που τους δίνουμε και οι δύο είναι παρόμοια. Στο πλάϊ πάνω και λίγο λοξά μπροστά, ίσα για να βγαίνουν τα χέρια ορισμένα εκατοστά έξω από τη γραμμή του προσώπου τους.
      Τώρα, αγαπητέ μου φίλε, αν κρατούσαν στεφάνι ή όχι και αν η κίνηση ήταν αυτή και όχι κάποια άλλη, θα το δείξει η ανασκαφή. Εγώ απλά βασίστηκα στην κίνηση των βραχιόνων και προσπάθησα να αποδώσω κάποιους συνδυασμούς κινήσεων που επιτρέπει ως πιθανές και φυσικές η σκελετική δομή του ανθρώπου και αντιμετωπίζοντας τις δύο Καρυάτιδες ως τα μέρη μιας αρμονικής σύνθεσης που είχαν κάποια σχέση κίνησης προς έναν κοινό σκοπό. Μου είναι αδύνατον να φανταστώ, ότι ήταν άσχετες μεταξύ τους και πως η μια "σφύριζε", ενώ η άλλη "τραγουδούσε" πάνω στα βάθρα τους (για να αστειευτούμε και λίγο)
      Υπάρχει πάντα βέβαια και η δυνατότητα της μέτρησης και της επιβεβαίωσης των μεγεθών που ανέφερα, πάνω στην φωτογραφία του σχεδίου.
      Συγνώμη για τη μακροσκελή και λεπτομερή απάντηση.
      Καλή συνέχεια

      Διαγραφή
    6. ευχαριστώ, πιθανώς ξεγελάει το μάτι.
      και σε σας καλή συνέχεια.

      Διαγραφή
  4. Έχετε κάνει μια πραγματικά υπέροχη εργασία, και τώρα αλλά και στα προηγούμενα σχέδιά σας. Σας ευχαριστώ πολύ που τα μοιράζεστε μαζί μας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ φίλε George Raptis, ευχαριστώ πάρα πολύ. Αυτή η χαρά της μοιρασιάς είναι ένας καλός λόγος για να συνεχίσω. Στο επόμενο άρθρο μου το σχέδιο θα έχει πλέον χρώματα. Εκεί θα φανεί αληθινά το όλο σκηνικό της Πύλης πως ήταν στην λάμψη της.
      Εύχομαι καλή συνέχεια

      Διαγραφή
  5. Εχετε κανει εξαιρετικη δουλεια και αναλυση που υποδηλωνει ανθρωπο με πολυγνωσια, σκεψη και ενθουσιασμο. Συγχαρητηρια!

    Απο ΝΥ Αμερικης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ πολύ ανώνυμε φίλε!
      Σκέψη και ενθουσιασμό ναι. Πολυγνωσία, γνωρίζετε τι λένε για τους ξερόλες. Ας πούμε απλά ότι αγαπώ την γνώση και την αναζητώ κάνοντας λάθη
      Να είστε καλά!

      Διαγραφή
  6. Άστα αυτά και κάνε τα πρόσωπά τους εντάξει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Απόστολε καλησπέρα!
      Με έκανες και γέλασα!
      Ανέμενε το χρώμα, όπου θα υπάρχουν περισσότερα περιθώρια για το πλάσιμο των μορφών.
      Να είσαι καλά φίλε!

      Διαγραφή
  7. Μάκη μου..

    Φαντάσου την ευχάριστη έκπληξη που είχα, όταν απο την 'αναπάντεχη δημοσιότητα' της πρώτης σου ανάρτησης για την Αμφίπολη, πρωτο επισκέφτηκα το blog σου, που ομολογώ αγνοούσα. Όταν αντιλήφθηκα πως την εξαιρετική αυτή, κατατοπιστικότατη για εμάς όλους τους αδαείς για τα εικαστικά, εργασία, την χρωστούσαμε σε ποιόν; Σ' έναν παιδικό μου φίλο !!!..

    Περιηγήθηκα -όπως ήταν φυσικό- γενικότερα τη σελίδα σου. Είδα παλιές σου φωτογραφίες, με πρόσωπα γνωστά. Θαύμασα την επισταμένη σου δουλειά στην ζωγραφική και στον πολιτισμό γενικότερα. Πώς να μπορούσα όλα αυτά να τα φανταστώ, οι κυνικοί ρυθμοί της ζωής μπορούν όπως φαίνεται να απομακρύνουν, δεν μας σώζει τελικά ούτε η ..γειτνίαση (κατοικώ ακόμη εκεί που ζούσα πάντα)...

    Άλλη μια φορά να σε συγχαρώ από καρδιάς. Πήρα μεγάλη χαρά. Τελικά, τίποτε δεν είναι τυχαίο.

    Ελπίζω να βρεθούμε κι από κοντά, κάποια στιγμή.

    Θανάσης Ξανθάκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλε μου Θανάση!

      Η χαρά που μου έδωσε το αναπάντεχο σχόλιο σου, όταν το διάβασα στο μπλογκ, ήταν πολύ μεγάλη! Πίστευα πως όλα αυτά τα χρόνια είχες απλά αλλάξει διεύθυνση, όπως τόσοι από τους φίλους του τότε. Έχεις απόλυτο δίκιο για τους ρυθμούς της ζωής, που μας έχουν παρασύρει στους μονόδρομους των ιδιωτικών μας αγώνων.

      Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια και αφού είσαι εκεί που ήσουν και εγώ είμαι εκεί που ήμουν, τότε θα χαρώ πολύ να τα πούμε και από κοντά και στο εργαστήρι μου, για να θυμηθούμε τις "ένδοξες΄εκείνες μέρες της μουσικής σύνθεσης κάποιων ποιημάτων μου με μουσική δική σου!
      Σε περιμένω, φίλε Θανάση!

      Διαγραφή
  8. Γερασιμε,

    Μια αλλη προσεγγιση που ισως σ' ενδιαφερει ειναι του Andrew Chugg γνωστου μελετητη του Μ. Αλεξανδρου που γενικες γραμμες κανει συσεχτισμο με της καρυατιδες που βρεθηκαν στον ταφο της γιαγια του Μ. Αλεχανδρου στις Αιγες.

    http://www.mediterraneoantiguo.com/2014/09/article-i-mother-of-alexander-great-in.html

    Προσεψε την Φιγουρα 4. Εκει θα δουμε οτι οι καρυατιδες "κρατουν" την οριζοντια δοκο απο πανω τους. Θα μπορουσε ν΄ ισχυει και εδω το ιδιο οπου η καθε καρυατιδα "κραταει" την δοκο υπο διαφορετικη γωνια οπως πολυ σωστα παρατηρησες. Δωστου μια ματια.

    Κωνσταντινος
    ΝΥ Αμερικης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ φίλε Κωνσταντίνε καλημέρα!

      Σε ευχαριστώ πολύ για το άρθρο με τις ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Το διάβασα και είδα και τις εικόνες. Την άποψη του κ. Andrew Chugg σχετικά με την ταφή της Ολυμπιάδας και της Ρωξάνης στον τύμβο, την είχα υπόψιν μου από αρκετό καιρό τώρα. Διατηρώ πολύ ισχυρές επιφυλάξεις αναφορικά με την ταφή γυναικών-έστω και βασιλισσών-στον τύμβο. Οι Καρυατίδες δε σημαίνουν οπωσδήποτε σχέση με γυναικεία ταφή, ενώ υπάρχει και ο Λέων (πολύ ισχυρό στοιχείο) που προιδεάζει για ανδρική ταφή και μάλιστα ηρωϊκού χαρακτήρα.
      Άλλωστε μην ξεχνάς, πως στην Ακρόπολη οι Καρυατίδες ήταν αφιερωμένες στον Ερεχθέα.
      Τώρα, αναφορικά με την υποβάσταξη με τα χέρια τους του επιστυλίου, οι αρχαιολόγοι είναι κατηγορηματικοί πως όχι, αφού δε βρέθηκε κάποιο ίχνος σύνδεσης των χεριών με το επιστύλιο. Πέραν αυτού όμως, τα χέρια ήταν ένθετα (αυτόνομα και συγκολημένα στη βάση του βραχίονα), οπότε δε θα μπορούσαν να σηκώσουν κάποιο μεγάλο βάρος.

      Να είσαι καλά φίλε μου και σε ευχαριστώ και πάλι

      Διαγραφή
  9. Γερασιμε,

    Απολυτα λογικες οι εκτιμησεις σου και ως εκ τουτου συμφωνω.

    Να εισαι καλα και εσυ.

    Κωνσταντινος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Άγαπητέ Γεράσιμε (σε προσφωνώ έτσι, αν και δεν γνωριζόμαστε, γιατί σ' έχω εκτιμήσει από τα γραφόμενά σου και τη δουλειά σου),
    είναι πιθανό να δικαιωθείς ως προς το στεφάνι που ζωγράφισες να κρατούν οι γυναικείες μορφές!
    Συγκεκριμένα, ο χρήστης Konstantinos Kairis στο blog empedotimos, αφήνει να εννοηθεί (με διακριτικότητα) ότι έχει ευρεθεί χρυσό στεφάνι βελανιδιάς, που χρησιμοποιείται σε βασιλικές ταφές!
    Νομίζω ότι τώρα πλέον, μπορείς να το προσθέσεις και στο έγχρωμο σχέδιό σου.
    Συγχαρητήρια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ μου φίλε!

      Με συγκλονίζεις, διότι αν είναι έτσι, τότε δικαιώνεται η ακλόνητη πεποίθηση μου για την ύπαρξη στεφανιού!
      Σε παρακαλώ πολύ, αν υπάρχει κάποιος σύνδεσμος για αυτό να διαβάσω, διότι όπου να είναι ολοκληρώνω την δεύτερη έγχρωμη αναπαράσταση και τα άδεια χέρια των Καρυατίδων θέλουν πολύ να το κρατήσουν!!

      Σε ευχαριστώ πάρα πολύ!

      Διαγραφή
    2. ΚΙ ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ ΚΙ ΟΛΑ ΠΕΝΤΕ ΣΟΛΗΝ ΤΗΝ ΥΦΗΛΙΟ ΤΟ ΝΟΥ ΣΑΣ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ΤΟ 6ο ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΧΑΣΟΥΜΕ!!!!!

      έψαξα και μάλλον το βρήκα. Είναι αυτό εδώ. Τι να πω, μακάρι να είναι έτσι όπως τα λέει, αλλά σε σχετική ερώτηση που του έκαναν δεν απάντησε παρά μόνο αόριστα. Ας περιμένουμε να δούμε τι θα προκύψει τελικά.
      Σε ευχαριστώ για την πληροφορία

      Διαγραφή
    3. Έχει γράψει κι άλλα. Όπως σου είπα, ο άνθρωπος είναι προσεκτικός, όπως άλλωστε απαιτεί η περίσταση. Για ενημέρωσή σου, το e-mail του, που το έχει γνωστοποιήσει στο blog, είναι: kairiskon@yahoo.gr

      Διαγραφή
  11. Δεν ξέρω αν επικοινώνησες, αλλά επανέρχεται:

    20 Νοεμβρίου 2014 - 4:07 π.μ. Kairis έγραψε :
    Ναι ,παραδέχομαι οτι εχω σαφή και ξεκάθαρη πληροφόρηση για την διακράτηση χρυσού Στέφανου απο τις μαινάδες και εύρεση αυτού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ φίλε καλησπέρα!

      Μόλις σήμερα πήρα είδηση το μήνυμα σου και σε ευχαριστώ πολύ που επανήλθες με νέα πληροφορία.
      Θα επικοινωνήσω άμεσα μαζί του και ελπίζω να μου δώσει κάποιες απαντήσεις που δε μπορεί να πει δημόσια.
      Σε ευχαριστώ και πάλι!

      Διαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...