Φώτης Κόντογλου. Από τον «Λόγο» στην «Έκφρασι»

Στην Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα

Δύο σελίδες από το βιβλίο «Βίος και άσκησις του οσίου πατρός ημών αγίου Μάρκου του αναχωρητού του εξ Αθηνών», επιζωγραφισμένες από τον Φώτη Κόντογλου. 

Το Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή τη συμπλήρωση 120 χρόνων από τη γέννηση και 50 χρόνων από τον θάνατο του Φώτη Κόντογλου, τιμά τον σπουδαίο καλλιτέχνη και συγγραφέα με μία έκθεση αφιερωμένη στα βιβλία που συνέγραψε και εικονογράφησε, αναδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό άλλη μια πτυχή του εξαιρετικού ταλέντου του. Η έκθεση θα παρουσιαστεί στην Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και θα διαρκέσει έως τις 20 Φεβρουαρίου 2016.

«ΛΟΓΟΣ» ήταν το μηνιαίο περιοδικό, που εκδιδόταν στην Πόλη, όπου, στο τεύχος 1 του 1922, εντοπίστηκε το κείμενο του Φώτη Κόντογλου «Μη στοιχηματίζετε ποτές! το κεφάλι σας στο Διάολο. Ιστορία διδαχτική, γραμμένη από τον Αμερικανό Edgar Poe και μεταφρασμένη από την ταπεινή πέννα του Φ. Κόντογλου». «ΕΚΦΡΑΣΙΣ» είναι το μεγαλειώδες συγγραφικό και εκδοτικό έργο του Φώτη Κόντογλου, που τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

 

Εικονογράφηση από το βιβλίο «Αστρολάβος».

 Στην έκθεση παρουσιάζονται για πρώτη φορά χειρόγραφα και σχέδια του Φώτη Κόντογλου αδημοσίευτα μέχρι σήμερα, που προορίζονταν για βιβλία, κάποια από τα οποία δεν εκδόθηκαν ποτέ. Επίσης, εκτίθεται άγνωστο μέχρι σήμερα υλικό από το στάδιο της προετοιμασίας του ζωγράφου για την τοιχογραφική διακόσμηση του Δημαρχείου Αθηνών. Τέλος, στην έκθεση παρουσιάζονται πρωτότυπα έργα του Κόντογλου, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς συνομιλούν με τις αντίστοιχες σελίδες των βιβλίων που κοσμούν. Τα έργα, τα σχέδια και τα βιβλία προέρχονται από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής – Μπενάκειο Βιβλιοθήκη, το ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ και ιδιωτικές συλλογές.

Σε συνοδευτική προβολή στο χώρο της έκθεσης, ο επισκέπτης μπορεί να δει χρονολογικά τους τίτλους και τα εξώφυλλα των καταλογογραφημένων βιβλίων, τόμων και περιοδικών. Επιπλέον, έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ένα μικρό ταξίδι-αφιέρωμα στα χειρόγραφα του Αστρολάβου με την ευκαιρία των ογδόντα χρόνων από την έκδοσή του.

 

Φώτης Κόντογλου, «Το Άγιο Μανδήλιον», Σχ. 021, μολύβι, (14,1x11,7 εκ.), Λεύκωμα 64.

Με την ευκαιρία της έκθεσης, κυκλοφορεί επετειακός τόμος σε πολυτελή έκδοση 288 σελίδων και επιμέλεια του Χρήστου Φ. Μαργαρίτη. Ο τόμος περιέχει αναλυτική εργογραφία για τα βιβλία που έγραψε, μετέφρασε και εικονογράφησε ο Φώτης Κόντογλου, μέχρι το 1965, ημερομηνία του θανάτου του. Δημοσιεύονται νέες τεκμηριωμένες μελέτες ιστορικών της τέχνης, συλλεκτών, εκδοτών, ειδικών επιστημόνων και ανθρώπων που τιμούν τη γραφίδα και τον χρωστήρα του Κόντογλου, προσεγγίζοντας πτυχές της προσωπικότητας και του έργου τού πολυσχιδούς καλλιτέχνη, αλλά και έρευνες που συνδέονται με το πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο έδρασε. Εμπεριέχονται επίσης περιλήψεις όλων των μελετών και των άρθρων στην αγγλική γλώσσα. Τέλος, στον τόμο παρουσιάζονται όλα τα εξώφυλλα των βιβλίων του Κόντογλου μέχρι το 1965 και περιλαμβάνονται 250 φωτογραφίες έργων και χειρόγραφων του καλλιτέχνη με προτεραιότητα στα μη δημοσιευμένα μέχρι σήμερα.

«Φιλική Εταιρεία», Περιοδικό Τέχνης και Ελέγχου. Μηνιαία έκδοση. Επιμελητής: Φ. Κόντογλους, έτος Α΄ (Ιαν., Φεβρ., Μάρτ., Απρ., Μάιος 1925) (24,7x17,2 εκ.).

Στην έκθεση θα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις από τους επιμελητές της κάθε Παρασκευή στις 14:00 και 14:30, Σάββατο 12:30 και 13:30, από 11 Δεκεμβρίου 2015. Εξαιρούνται οι ημερομηνίες : 25 και 26 Δεκεμβρίου 2015, 01 και 02 Ιανουαρίου 2016.

Παράλληλα, προγραμματίζεται ημερίδα με τίτλο «ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ: 80 χρόνια Αστρολάβος», σε ημερομηνία που θα ανακοινωθεί σύντομα.

Η έκθεση και η έκδοση γίνονται με την υποστήριξη των Φίλων του Προγράμματος της Συλλογής Εικόνων Βελιμέζη, των ασφαλιστών έργων τέχνης Karavias Underwriting Agency και του Δήμου Ηρακλείου, σε ειδική συνεργασία με τους κ.κ. Παναγιώτη και Φώτη Μαρτίνο, εγγονούς του Φώτη Κόντογλου.

Επιμέλεια έκθεσης: Χρήστος Φ. Μαργαρίτης, Αλέξανδρος Γερ. Μακρής. Σχεδιασμός έκθεσης: MVN Consultants.

http://www.archaiologia.gr/blog/2015/12/09/%CF%86%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%AD/