Έργα Τέχνης που απεικονίζουν τον πιο πιστό φίλο του ανθρώπου, τον σκύλο

Επιμέλεια Γ.Γ.Γ.

Ο σκύλος δεν είναι μόνο ένα από τα πρώτα ζώα που εξημερώθηκαν από τον άνθρωπο, αλλά είναι κυρίως ένας διαχρονικός σύντροφος και συνεργάτης στη ζωή του. Φίλος, φύλακας και κυνηγός ο σκύλος, δεν θα μπορούσε να λείπει από τα έργα τέχνης των ανθρώπων ήδη από την προϊστορική εποχή μέχρι και στις ημέρες μας. 

Με αυτό τον τρόπο του αναγνωρίστηκε ο πολύ σημαντικός ρόλος στην καθημερινότητα της ανθρώπινης ζωής μέσα από το πλήθος των δραστηριοτήτων που τον φέρνουν σε δημιουργική συνάφεια με τον άνθρωπο και τον καθιστούν, όχι μόνο απαραίτητο σε πολλές πρακτικές περιπτώσεις, αλλά και εξαιρετικά αγαπητό για τον φιλικό χαρακτήρα, τη συντροφικότητα και την αφοσίωση του.  

Εδώ παρουσιάζονται διάσημα έργα τέχνης που απεικονίζουν τον πιο πιστό φίλο του ανθρώπου, τον σκύλο, σε διάφορες στάσεις και δραστηριότητες, είτε μόνο του, είτε μαζί με τους ανθρώπους. Ο σκύλος ήταν πάντα μέρος της κουλτούρας μας. 

Βραχογραφία σε προϊστορικό σπήλαιο

Σκύλος: Ερυθρόμορφο ρυτό του Βρύγου, πρώιμος 5ος αι. π.Χ.

65 φυλές αναφέρεται πως υπήρχαν στην αρχαία Ελλάδα… Πληροφορίες μάς παρέχουν: ο Ξενοφών στα «Κυνηγετικά», ο Ηρόδοτος στις περιηγήσεις του και ο Αριστοτέλης στο «Περί Ζώων Ιστορίαι».

Σκύλος: Ερυθρόμορφο αττικό κύπελο (δεν είναι ρυτό), Απουλία, 350-300 π.Χ. Στο λαιμό Σάτυρος που τρέχει.

Αρχαίο Ελληνικό αγγείο του 560 π.κ.ε. απεικονίζεται η Αταλάντη και άλλοι ήρωες μαζί με τα κυνηγόσκυλά τους, κυνηγώντας τον περίφημο Καλυδώνιο Κάπρο. Πάνω στο αγγείο ο αγγειογράφος κατέγραψε τα ονόματα επτά σκύλων: Ορμένος, Μεθέπων, Εγέρτης, Κόραξ, Μάρψας, Λάβρος και Εύβολος.

Επιτύμβια στήλη με  νεαρό κυνηγό και τον σκύλο του από την Πύδνα

Επιτύμβιο του Κεραμεικού που απεικονίζει έναν Μολοσσό (4ος π.Χ αιώνας)

Μαρμάρινο γλυπτό σκύλου από την αρχαία Ελλάδα

Μαρμάρινο γλυπτό σκύλου από την αρχαία Ελλάδα

Το μωσαϊκό της Πομπηίας- Προσοχή στο σκύλο —Μωσαϊκό, 2ος αιώνας π.Χ.

Το ψηφιδωτό ανακαλύφθηκε στην αρχαία ρωμαϊκή πόλη της Πομπηίας. Οι λέξεις που αναγράφονται στο κάτω μέρος του ψηφιδωτού («Cave Canem») μεταφράζονται «προσοχή στο σκύλο». Οι ερευνητές πιστεύουν ότι είχε σκοπό να στρέψει την προσοχή στα οικόσιτα σκυλιά και όχι να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου.

Δύο κυνηγόσκυλα σε ένα μαρμάρινο άγαλμα στο Μουσείο του Βατικανού, 2ο αιώνας μ.Χ..

«Το πορτρέτο των Αρνολφίνι» 1434- Βαν Άικ

Τα Παιδια Και ο Σκυλος, Φρανθίσκο Γκόγια

Ο Σκύλος (Perro semihundido), Φρανθίσκο Γκόγια, 1819-1823

Velazquez "Las meninas"

Περήφανη μητέρα – Josef Schmitzberge – άγνωστη ημερομηνία

Γ. Κουρμπέ. Καλημέρα κύριε Κουρμπέ. 1854

Αγόρι με το σκύλο του Édouard Manet - 1860-1861

Ο Alfred Berard και ο σκύλος του - Pierre Auguste Renoir - 1881

Κορίτσι με το σκύλο της Pierre Auguste Renoir - circa 1875

Σκυλιά – George Armfield

Σκυλιά George Armfield - 1870

Αγαπημένε μου σκύλε Charles Baxter - 1853

Ο σκύλος μου - Wladyslaw Slewinski - περίπου 1895

Ο ζωγράφος Jules Le Coeur περπατά με τα σκυλιά του στο δάσος του Φοντενεμπλό - Pierre Auguste Renoir - 1866

Τama ο γιαπωνέζικος σκύλος - Édouard Manet - circa 1875

Νεαρό κορίτσι με το σκύλο της - Pierre Auguste Renoir - 1888

Γυναίκα σε ένα ριγέ καναπέ με ένα σκυλί Mary Cassatt - περίπου 1875

Γυναίκα με σκύλο που φορά ένα περιλαίμιο Paul Ranson - 1895

Νεαρή κοπέλα με το σκύλο της Edward Percy Moran – 1890

Κορίτσι με Σκύλο (Morisot)

 Κυρία με Σκύλο (Renoir)

Arearea - Paul Gauguin

Tahitische Hirtenlieder - Paul Gauguin

Αγόρι με τον Σκύλο του (Felix Schlesinger)

Αγόρι με τους Σκύλους του (Charles Burton Barber)

Άργος ο πιστός φίλος του Οδυσσέα- John Flaxman - Από την Οδύσσεια του Ομήρου , Houghton, Mifflin & Co., Riverside Press, 1905

Τα ντάξχουντ του David Hockney

Το κουτάβι του Jeff Koons-1992

O Jeff Koons είναι περισσότερο γνωστός για της μεγάλης κλίμακας αναπαραστάσεις αντικειμένων καθημερινής χρήσης, αλλά το 1992 δημιούργησε ένα έργο με ύψος 43 πόδια που απεικονίζει το West Highland Terrier του και είναι φτιαγμένο από λουλούδια. Ονόμασε αυτό το έργο «Κουτάβι».  Το Κουτάβι έχει βρει μόνιμο σπίτι έξω από το μουσείο Guggenheim στο Μπιλμπάο της Ισπανίας.

Τα κουτάβια του Norman Rockwell- Γονεϊκή Υπερηφάνεια, 1958

Αγόρι και κορίτσι Ατενίζοντας στο φεγγάρι, ή Puppy Love, Λάδι σε καμβά, 1926

Ο Norman Rockwell περιελάμβανε πολύ συχνά σκυλιά στους πίνακές του και συνιστούσε στους καλλιτέχνες να ζωγραφίζουν τα τετράποδα πλάσματα «εξίσου προσεκτικά και με κατανόηση όσο και τους ανθρώπους».

Ο Archie του Andy Warhol

Σκύλος (Dachshund) , 1976, ακρυλικό και μελάνι μεταξοτυπίας σε λινό

Το σκυλί του Franz Marc

Σκύλος ξαπλωμένος στο χιόνι, Λάδι σε καμβά, 1911

Ψηφίστηκε ως ο πιο δημοφιλής πίνακας ζωγραφικής του Μουσείου Städel το 2008, και απεικονίζει τη σκυλίτσα του Marc, Ρούθι. Γύρω στο 1911, όταν το έργο αυτό είχε ολοκληρωθεί, ο Marc άρχισε να ζωγραφίζει αποκλειστικά ζώα επειδή πίστευε ότι αυτά ήταν τα μόνα αθώα πλάσματα σε έναν απόλυτα διεφθαρμένο κόσμο.

Αγόρι με τον σκύλο του – Pablo Picasso 1905

Σχέδιο του Πικάσο με τίτλο «Σκύλος» – εμφανέστατα ντάξχουντ όπως ο Lump

La Meninas, Λάδι σε καμβά, 1957

Η σχέση του Πικάσο με τον σκύλο του, ένα ντάξχουντ ονόματι Lump, περιγράφηκε κάποτε από τον φωτογράφο και φίλο του Πικάσο David Duncan ως «ερωτική». Αρχικά ο Lump ανήκε στον Duncan, που στις 19 Απριλίου του 1957 πήγε μαζί με το σκύλο του επίσκεψη στο σπίτι του Πικάσο. Ο Duncan έφυγε αλλά ο Lump έμεινε άλλα 6 ολόκληρα χρόνια. Ο Πικάσο είχε πολλά σκυλιά, ο Lump ήταν ο μόνος που έτρωγε από το χέρι του. Ο Πικάσο είχε περιγράψει κάποτε τον Lump ως κάτι μη προσδιορίσιμο: «Δεν είναι σκύλος, δεν είναι μικρός άνθρωπος, είναι κάποιος άλλος». Ο Πικάσο έκανε 44 σπουδές πάνω στο Las Meninas του Diego Valazquez. Στις 15 από αυτές εμφανίζεται ο Lump. O Lump πέθανε δέκα ημέρες πριν από τον Πικάσο, στις 29 Μαρτίου του 1973.

 Σκυλιά που παίζουν πόκερ και άλλα του Cassius Marcellus Coolidge

Ο φίλος στην ανάγκη, Λάδι σε καμβά, 1903

Ένα για την ισοπαλία, δύο για τη νίκη, Λάδι σε καμβά

Τα  σκυλιά που παίζουν πόκερ  είναι ένα από τις 16 ελαιογραφίες του Cassius Marcellus Coolidge. Τα έργα αυτά ανατέθηκαν το 1903 στον καλλιτέχνη από την εταιρεία Brown & Bigelow για να διαφημίσουν  πούρα. Εκτός από το πόκερ, ο Coolidge απεικόνισε σκυλιά να κάνουν κι άλλα πράγματα, όπως να παίζουν μπέιζμπολ ή να παρίστανται στε δικαστήριο.

Το αταίριαστο ζευγάρι του Edwin Henry Landseer

Η αξιοπρέπεια και το θράσος, Λάδι σε καμβά, 1839

Ο Edwin Henry Landseer ζωγράφισε πολλα πορτρέτα σκύλων τη δεκαετία του 1830, τα οποία του είχαν ανατεθεί από  τους ιδιοκτήτες τους. Ο  πίνακας «Η αξιοπρέπεια και το θράσος» απεικονίζει τον Grafton, ένα λαγωνικό και τον Scratch ένα West Highland Terrier, που ανήκαν στον  φίλο του, Jacob Bell. Ο Landseer παρωδεί τους Φλαμανδούς που ζωγράφιζαν το μοντέλο με το παράθυρο ως πλαίσιο και με το χέρι να εξέχει από αυτό. Ενώ ο Grafton φαίνεται σε αυτό το πορτρέτο αξιοπρεπής, στην πραγματικότητα φέρεται να ήταν άτακτος. Κάποτε τσακώθηκε άσχημα  με ένα σκυλί που δεν συμπαθούσε και την επόμενη μέρα ήταν και τα δύο σκυλιά σε κακά χάλια. Ο Scratch από την άλλη ήταν, καθώς λέγανε τόσο ο  Landseer όσο και ο Bell, ένα πολύ όμορφο μικρό σκυλί.

Τα ουίπετ του Lucian Freud-Ο Πλούτωνας, δώδεκα ετών, 2000

Έλι, Λάδι σε καμβά, 2002

Ο σύγχρονος ζωγράφος Lucian Freud απεικόνιζε συχνά σκυλιά ξαπλωμένα μαζί με ανθρώπους. O Πλούτωνας και η Έλι (το σκυλί της ανηψιάς του) εμφανίζονται ως κύριο θέμα σε αρκετούς πίνακες. Ο καλλιτέχνης είχε εξηγήσει την αγάπη του για τα σκυλιά στη ζωγραφική του ως εξής: «Με εντυπωσιάζει η απουσία αλαζονείας, η προθυμία τους και ο ζωώδης πραγματισμός τους». Πάντοτε προσπαθούσε να πείσει και τους ανθρώπους που πόζαραν γι’ αυτόν να δείχνουν τόσο χαλαροί όσο και τα σκυλιά-μοντέλα του.

Οι φίλοι του Edvard Munch- Κεφάλι σκύλου, 1930

Φημίζεται για τους έντονους  πίνακές του που απεικονίζουν  ψυχολογικές καταστάσεις, με  πιο γνωστό έργο του την «Κραυγή». Ο Edvard Munch  πάλευε και ο ίδιος με το άγχος και την κατάθλιψη. Έχασε τη μητέρα του και την αδελφή του σε πολύ μικρή ηλικία, και το 1908 υπέστη ψυχολογική κατάρρευση. Στα τελευταία χρόνια του ο Edvard Munch αποσύρθηκε από τον κόσμο και ζούσε ολομόναχος με τα σκυλιά του ζωγραφίζοντας. Συνήθιζε επίσης να παίρνει τα σκυλιά του όταν πήγαινε να δει κάποια ταινία γιατί, όπως έλεγε, ήταν οι καλύτεροι κριτές. Αν γαύγιζαν κατά τη διάρκεια του έργου, έφευγε.

Τα γούνινα παιδιά της Frida Kahlo

Σκύλος Itzcuintli και εγώ, 1938

Η Frida Kahlo αγαπούσε τα ζώα και είχε πολλά κατοικίδια. Τα έβλεπε σαν ένα είδος υποκατάστατου για τα παιδιά που δεν μπορούσε να αποκτήσει μετά το ατύχημα και τον τραυματισμό στη λεκάνη και τη σπονδυλική της στήλη. Από τα 143 έργα της, τα 55 είναι  αυτοπροσωπγραφίες της που απεικονίζουν τη σωματική και ψυχολογική κατάστασή της παράλληλα με τα αγαπημένα ζωάκια της. Προτιμούσε τα άτριχα σκυλιά Itzcuintli και το αγαπημένο της ήταν ο Mr Xoloti, που εμφανίζεται και στο συγκεκριμένο έργο. Τα Itzcuintli είναι από τις πιο σπάνιες ράτσες του Μεξικού και έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης από τους Αζτέκους. Ίσως έτσι εξηγείται και η προτίμηση της Kahlo, που ήταν εξαιρετικά υπερήφανη για την μεσο-αμερικανική καταγωγή της.

Michael Sowa

Their Master’s Voice (άγνωστη ημερομηνία)

Σύγχρονος Γερμανός καλλιτέχνης και εικονογράφος, ο Michael Sowa είναι περισσότερο γνωστός για την παιχνιδιάρικη σουρεαλιστική ζωγραφική του, στην οποία τα ζώα αποτελούν βασικό θέμα. Τα ζώα που ζωγραφίζει ο Michael Sowa κάνουν ό,τι ακριβώς και οι άνθρωποι, από πατινάζ στον πάγο έως σερφάρισμα στο ίντερνετ.

 http://antikleidi.com/2014/12/17/skilos/

http://terrapapers.com/?p=34231

https://dimartblog.com/2014/06/21/16-of-the-most-iconic-dogs-in-art1/