ART THERAPY-Εικαστική Ψυχοθεραπεία

Από το Κέντρο Τέχνης & Ψυχοθεραπείας

Γύρω στο 1940, μια σειρά ζωγράφων και ψυχοθεραπευτών είχαν αρχίσει να αντιλαμβάνονται πως για κάποιο λόγο η δημιουργική έκφραση έχει θεραπευτική επίδραση στην ψυχολογική υγεία του ανθρώπου. Από τότε το «μυστήριο» έχει εξελιχθεί τόσο, ώστε να αποτελεί ξεχωριστή ψυχοθεραπευτική μέθοδο την «Εικαστική Θεραπεία» (Art Therapy). Η Εικαστική Θεραπεία εφαρμόστηκε στις Η.Π.Α. και τη Μεγ. Βρετανία από το 1960, ενώ στην Ελλάδα αρχίζει να εφαρμόζεται από το 1980.

Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία βασίζεται στην δύναμη της Εικαστικής Έκφρασης (ζωγραφικής, πηλού, κολλάζ, φωτογραφίας, άμμου κ.α.) ως μέσου επικοινωνίας. Η θεραπευτική προσέγγιση μέσα από την τέχνη, αναγνωρίζει τις καλλιτεχνικές διεργασίες, τις δομές, το περιεχόμενο και τους συνειρμούς πάνω σ΄αυτά, σαν καθρέφτες των ικανοτήτων, της προσωπικότητας και των ενδιαφερόντων του ανθρώπου.

Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που επιτρέπει τη συναισθηματική έκφραση και «ίαση» μέσω εξωλεκτικών οδών. Η ζωγραφική είναι μια προβλητική τεχνική που επιτρέπει σε παιδιά και ενήλικες να δημιουργήσουν, να κατασκευάσουν μια εικόνα του κόσμου όπως τον βιώνουν. Μια εικόνα αντανακλά τους συν-αισθηματικούς προβληματισμούς των ανθρώπων. Συνήθως οι ενήλικες, χρησιμοποιούν λέξεις για να εκλογικεύσουν τα συναισθήματά τους κι έτσι να απομακρυνθούν από αυτά.

Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία δεν έχει περιορισμούς. Είναι και για μικρούς και για μεγάλους. Επίσης δεν απαιτεί κανένα ιδιαίτερο «ταλέντο» στη ζωγραφική. Το μόνο που χρειάζεται είναι η θέληση να χρησιμοποιήσει κάποιος τα υλικά για να εκφραστεί. Η θεραπεία αυτή προσφέρει έναν διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας, μια διαφορετική «γλώσσα». Τη γλώσσα της εικόνας και του συμβολισμού. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε ανθρώπους που βρίσκουν τα λόγια δύσκολα ή ανεπαρκή για να εκφράσουν αυτά που επιθυμούν. Είναι επίσης χρήσιμη και σε ανθρώπους, οι οποίοι στηρίζονται τόσο πολύ στον λόγο (στο διανοητικό, στη σκέψη) ώστε χάνουν επαφή με το συναίσθημα.

Σε μια συνεδρία Εικαστικής Ψυχοθεραπείας μοιράζεται ο χρόνος ανάμεσα στη δημιουργία και στη συζήτηση πάνω σ΄αυτό που δημιούργησε κάποιος. Το πώς θα μοιραστεί αυτός ο χρόνος εξαρτάται από τις ανάγκες του θεραπευόμενου. Ο θεραπευτής δεν βρίσκεται εκεί για να καθοδηγεί και να επιβάλει ο δικό του «εγώ». Βρίσκεται εκεί για να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα ασφάλειας, εμπιστοσύνης και αποδοχής του ανθρώπου χωρίς κριτική. Βοηθάει στην διερεύνηση και επεξεργασία της εικόνας και της δημιουργικής διαδικασίας, στη σύνδεση της εικόνας με τον εαυτό. Η σχέση είναι τριαδική, δηλαδή θεραπευτής-θεραπευόμενος-εικόνα.

Η Εικαστική Ψυχοθεραπεία προσφέρει έναν «καθρέφτη» στα συναισθήματα και στις σκέψεις. Σε αντίθεση με τον προφορικό λόγο, η εικόνα είναι κάτι που μένει. Είναι λοιπόν ένα είδος «χειροπιαστής μνήμης», γιατί ο άνθρωπος μπορεί να επιστρέψει σε μια εικόνα που έκανε παλιά και να την διερευνήσει ξανά. Εκφραζόμενος κάποιος μέσα από τα δημιουργήματά του αποκτά έναν απόλυτα προσωπικό και ιδιαίτερο τρόπο για να επικοινωνήσει αυτά που γνωρίζει ή αυτά που δεν γνωρίζει.

Η Ψυχοθεραπεία αφορά: Εικαστική Ψυχοθεραπεία με παιδιά: Ομάδες ανάπτυξης της δημιουργικότητας για παιδιά και εφήβους.

Ο Θεραπευτικός Τομέας αφορά:

1) Ατομική Εικαστική Ψυχοθεραπεία.

2) Θεραπεία Ζεύγους-Οικογένειας.

Ο Διαγνωστικός Τομέας:

1) Διαγνωστική αξιολόγηση με άτομα.

2) Διαγνωστική αξιολόγηση με οικογένειες και Ζευγάρια.

Εκπαίδευση: Οι Εικαστικοί Ψυχοθεραπευτές συνθέτουν στην προσωπική τους εκπαίδευση την τέχνη και την θεραπεία. Δηλαδή, γνώσεις πάνω στους κανόνες που διέπουν τη ανθρώπινη συμπεριφορά, μαζί με γνώσεις στο συμβολισμό της έκφρασης. Μέσω της παρατήρησης της «καλλιτεχνικής» συμπεριφοράς (το πως δηλαδή χειρίζεται κάποιος τα υλικά), της έκφρασης και των προϊόντων τέχνης (artifacts), o Εικαστικός Ψυχοθεραπευτής συνάγει διαγνωστικά συμπεράσματα και εφαρμόζει τη θεραπευτική αγωγή.

Το πρόγραμμα της ολοκληρωμένης επαγγελματικής κατάρτισης παρέχει την ευκαιρία μετεκπαίδευσης σε άτομα που έχουν ήδη δίπλωμα στις Κοινωνικές Επιστήμες από ΑΕ.Ι., ή Τ.Ε.Ι., στην Ψυχολογία, Ψυχιατρική, Κοινωνική Εργασία, Παιδαγωγική και Νηπιαγωγών κ.α, ή στην Τέχνη (δίπλωμα σχολής Καλών Τεχνών ή άλλης ισότιμης σχολής). Το Κέντρο Τέχνης & Ψυχοθεραπείας δραστηριοποιείται στη διοργάνωση Σεμιναρίων για φορείς και εκπαιδευτές και σε συνεργασίες με Ιδιωτικούς και Δημόσιους Φορείς. Ακόμη συμμετέχει σε ευρωπαϊκά και διεθνή Συνέδρια και στον Ερευνητικό τομέα, ενώ έχει πλούσια ανθρωπιστική δράση στον Εθελοντισμό, διοργανώνοντας Ημερίδες και Ανοικτές Διαλέξεις για το κοινό.

Για πληροφορίες προτιμήστε την ηλεκτρονική διεύθυνση, διότι είναι πιθανό τα υπόλοιπα στοιχεία να έχουν αλλάξει: Κέντρο Τέχνης & Ψυχοθεραπείας: Σιθωνίας 17, Αμπελόκηποι, 11522 – Τηλ: 210 6453314-www.art-therapy.gr

(Πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό πολιτιστική ΕΝΝΕΑΔΑ, τ, 17^ο»