«ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟ 1821»- Ο Ναυμάχος ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ (1785-1841)

Πινακοθήκη ηρωικών μορφών

(18)

  

Επιμέλεια Γ.Γ.Γ

=============

Ο Γεώργιος πέθανε στη γενέτειρά του στις 30 Ιανουαρίου 1841, σε ηλικία 56 ετών. Ετάφη στο ναό της Υπαπαντής, όπου υπάρχει χαραγμένο το ακόλουθο επιτύμβιο:

Ο ποντοπορών με σέβας ατενίζει

Τον Καφηρέα προφέρων τ’ όνομά του.

Ο Φοίβος, όστις τον τάφον του φωτίζει,

Αυτός ας είπη τ’ ανδραγαθήματά του.

Πενθεί η Ύδρα το τέκνον της, πενθούσι

Συναγωνισταί και ναύται γηραλαίοι.

Η Ελλάς με δάκρυα ζητεί να λούση

Τον τάφον, εφ’ ου οδύρεται και κλαίει.

Μη τον θρηνήτε, εκείνος εις του Πλάστου

Τους κόλπους ήδη ανήλθε και υψόθεν

Μας προσμειδιά και πατρικάς ευχάς του

Μας δαψιλεύει ο Ήρως ουρανόθεν.

===============

Ο Γεώργιος Σαχτούρης γεννήθηκε στην Ύδρα στις 13 Μαΐου 1785. Μητέρα του ήταν η Μαρία Γκίτζα. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος Πολύγκαιρος και διέθετε σημαντική εμπειρία στην ναυπηγική και ναυτική τέχνη. Υποστηρίζεται ότι λόγω της κατασκευής ενός τύπου πλοίου που το αποκαλούσαν σαχτούρι, έλαβε αυτή την ονομασία την οποία και θέλησε να διατηρήσει ως επώνυμό του. Ο Γεώργιος έλαβε μέρος από μικρή ηλικία σε ποικίλα ταξίδια, υπηρετώντας ως ναύτης σε υδραίικα πλοία συγγενών του.

Παντρεύτηκε την Πανούργια Γκιώνη και απέκτησαν επτά παιδιά. Ο Γεώργιος σε ηλικία 30 ετών, αφού είχε υπηρετήσει ως ναύκληρος και ναύτης, εξελίχθηκε σε πλοίαρχο, αρχικά, του βρικίου «Παλαιοσαχτούρης». Λίγα χρόνια μετά, το 1819, υπήρξε και συνιδιοκτήτης μαζί με άλλα τρία άτομα του πλοίου «Αθηνά», 380 τόνων, το οποίο είχε πρόσφατα ναυπηγηθεί. Με αυτή τη διττή ιδιότητα (του πλοιάρχου και του συνιδιοκτήτη) και λίγο μετά με αυτή του αντιναυάρχου θα λάβει μέρος στις επιχειρήσεις της επαναστατικής περιόδου.

Το πολεμικό αυτό βρίκιο ουσιαστικά λειτούργησε ως μία αντιναυαρχίδα του στόλου της Ύδρας. Με την κήρυξη της επανάστασης στην Ύδρα, έλαβε μέρος στον συνασπισμό των μοιρών Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών τον Απρίλιο του 1821 με κατεύθυνση τα νησιά της Χίου και της Σάμου. Ακολούθησε η σταθερή συμμετοχή του Σαχτούρη σε σειρά επιχειρήσεων μέχρι το τέλος του αγώνα. Μεταξύ άλλων, μετείχε στη ναυμαχία της Πάτρας (1822), σε αποβατικές επιχειρήσεις το 1823, στην εκστρατεία της Κάσου (1824), των Ψαρών, της Σάμου, σε ναυμαχίες που έλαβαν χώρα στην Κω, στην Κρήτη, στις επιχειρήσεις υπεράσπισης του Μεσολογγίου (1825), στις ναυμαχίες Σάμου και Μυτιλήνης (1826), στις ναυτικές επιχειρήσεις του 1827.

Οι αδελφοί του Δημήτριος και Μανώλης έλαβαν επίσης μέρος στον αγώνα της ελληνικής ανεξαρτησίας. Με την έλευση του Ιωάννη Καποδίστρια το 1828, του ανατέθηκε ένα σημαντικό εγχείρημα. Τέθηκε επικεφαλής πολεμικής ναυτικής μοίρας η οποία προοριζόταν να εμποδίσει τον ανεφοδιασμό του Ιμπραήμ από τα δυτικά παράλια της Πελοποννήσου και να τον αναγκάσει να αποσυρθεί. Το 1830 υπήρξε μέλος της Ναυτικής Υπηρεσίας. Κατά τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ύδρα το 1831, εκτιμάται πως υιοθέτησε μία μετριοπαθή στάση και δεν έχασε τηνεκτίμησή του για τον Ιωάννη Καποδίστρια. Τον Μάρτιο του 1833 διορίστηκε μέλος της επιτροπής για τις ναυτικές εκδουλεύσεις και απαιτήσεις του αγώνα. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1834 έλαβε το βαθμό του πλοιάρχου πρώτης τάξεως και εντάχθηκε στο βασιλικό ναυτικό. Λίγο αργότερα διορίστηκε διευθυντής στο ναύσταθμο του Πόρου. Την ιδιότητα του επικεφαλής του Πολεμικού Ναυτικού Διευθυντηρίου του ναυστάθμου διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Τιμήθηκε με την απονομή του παρασήμου του ταξιάρχη και ήδη πριν το 1841 είχε αποφασιστεί κανονιοφόρο του ναυτικού να φέρει το όνομά του.

Ο Γ. Σαχτούρης είχε κερδίσει την εκτίμηση των συμπατριωτών του, οι οποίοι του ανέθεσαν την αρχηγία τμήματος του στόλου τους κατά τις επαναστατικές επιχειρήσεις καθώς και την εκπροσώπηση της περιοχής τους για τη διευθέτηση διοικητικών και πολιτικών θεμάτων. Εκτός από την προσφορά του στον αγώνα, ο Γεώργιος Σαχτούρης άφησε πίσω του ένα αξιοσημείωτο συγγραφικό έργο. Τα ημερολόγια που συνέγραψε, εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1890 στην Αθήνα. Το εν λόγω έργο του τιτλοφορείται «Ιστορικά Ημερολόγια του ναυτικού αγώνος του 1821» και αποτελεί μία σημαντική, λεπτομερή καταγραφή των πλούσιων βιωμάτων του, η οποία καλύπτει τη χρονική περίοδο 1824-1827.

Βιβλιογραφία

• Ιστορικά ημερολόγια του ναυτικού αγώνος του 1821 : εκ

των πρωτοτύπων ημερολογίων αυτού, Αθήνα 1890.

• Αρχείο Γεωργίου Σαχτούρη (1822-1958), Ευρετήριο, επιμ.

Χριστίνα Βάρδα, Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο

(Ε.Λ.Ι.Α.) [εισαγωγή-βιογραφικό σημείωμα, σ. 2-3], Αθήνα

2000.

• Σαχτούρη Γεωργίου, αντιναυάρχου, Ιστορικά ημερολόγια του

ναυτικού αγώνος του 1821 : εκ των πρωτοτύπων

ημερολογίων αυτού, Αθήνα 1890.

• Σαχίνης Γεώργιος, Βιογραφίες ναυμάχων και πυρπολητών

Υδραίων 1821: Γεωργίου Δημητρίου Σαχτούρη, Πειραιάς

1984.

• Σαπρανίδης Δημήτριος (πρόλογος-σχόλια), Πολεμικό

ημερολόγιο του βεργαντίνου «Αθηνά», υποναυαρχίδος του ελληνικού στόλου του 1821, Αθήνα 2005.

• Γενικά Αρχεία του Κράτους, [Αρχειομνήμων], Αρχεία Ν.

Σάμου, Συλλογές, φάκελος Α2. Σαμιακά Έγγραφα δωρεάς

ΤΣΟΤΡΑ (1824-1825), φάκελος 001 (1824-1826), τεκμήρια

006, 007, 016.

• Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, Βουλή των Ελλήνων,

Βιβλιοθήκη, τόμοι 2ος

, Β΄ Βουλευτική Περίοδος (1823-1824):

Πρακτικά του Βουλευτικού και Προβουλεύματα, Αθήνα 1862

(επανέκδοση 1972) (σ. 382)˙ τόμος 4ος , Εθνικές Συνελεύσεις:

Δ΄ εν Άργει Εθνική Συνέλευση 1828-1829, Αθήνα 1973 (σ.

59, 94, 439, 445, 452, 479, 491, 494, 538, 544)˙ τόμος 7ος ,

Γ΄ Βουλευτική Περίοδος (1824-1826): Πρακτικά του

Βουλευτικού Σώματος, Αθήνα 1973(σ. 440, 507).

της Σοφίας Μπελόκα

Πηγή: http://polhist.panteion.gr/keni/images/1821/Sahtouris%20Georgios.pdf