Ο Κεφαλλονίτης σατιρικός ποιητής και πεζογράφος Ανδρέας Λασκαράτος, (1811-1901)

Οι χριστιανοί σήμερα έχουν στην πουσνάρα (=σακούλα) τους

τριώ λογιώνε θρησκείες:

Μία που τήνε λένε και δεν τήνε κάνουνε.

Μία που τήνε κάνουνε και δεν τήνε λένε.

Και μία που, και τήνε λένε, και τήνε κάνουνε.

Η πρώτη είναι η θρησκεία του Χριστού,

η δεύτερη του Διαόλου,

η τρίτη τση Κοιλιάς.

Γνήσιο τέκνο της Κεφαλονιάς ο Ανδρέας Τυπάλδος Λασκαράτος γεννήθηκε το 1811. Η οικογένεια του ανήκε στις αριστοκρατικές οικογένειες της Κεφαλονιάς και ο πατέρας του Γεράσιμος Λασκαράτος είχε πολύ μεγάλη περιουσία. Ήταν λογικό ότι ο μικρός Ανδρέας είχε την ευκαιρία να μορφωθεί με τον καλύτερο τρόπο. Έμαθε ιταλικά και αρχαία ελληνικά και είχε δάσκαλο του τον Νεόφυτο Βάμβα. Είχε τη τύχη να γνωριστεί με τον λόρδο Μπάυρον, τον Διονύσιο Σολωμό, τον Ανδρέα Κάλβο. 

Σπούδασε νομικά αρχικά στην Ιόνιο ακαδημία και έπειτα στο Παρίσι και στη Πίζα. Επέστρεψε στη Κεφαλονιά στα 30 του και διορίστηκε δικαστής στο Ληξούρι αλλά η θέση δεν του ταίριαζε και γρήγορα παραιτήθηκε.

Το 1844 μετά το θάνατο του πατέρα του ο Ανδρέας Λασκαράτος κληρονόμησε τη μεγάλη πατρική περιουσία. Συνέχισε να ταξιδεύει και πρωτοτυπώνει ποιήματα του στην Αθήνα.Το 1856 δημοσίευσε το έργο Μυστήρια της Κεφαλλονιάς, το οποίο δημιούργησε μεγάλες αντιδράσεις και οδήγησε και στον αφορισμό του απο την εκκλησία. Τελικά αναγκάστηκε να φύγει για το Λονδίνο. Συνεχίζει να δημοσιεύει έργα του στην Αθήνα, στη Ζάκυνθο και τη Κέρκυρα. Με την επιστροφή του στη Κεφαλονιά καταδικάζετε για συκοφαντική δυσφήμιση και φυλακίζεται για 4 μήνες. Μεγάλες αντιδράσεις προκάλεσε το ποίημά του Νανάρισμα που αφορούσε τον διάδοχο του θρόνου. Κινδύνεψε πάλι να φυλακιστεί αλλά γλύτωσε αυτή τη φορά χάρη σε επιστολή του στο βασιλιά. Την απάντηση στον Αφορισμό, ακολούθησε νέα δίκη, όμως τελικά αθωώθηκε. Διάφορες επιχειρηματικές προσπάθειες του απότυχαν και είχε αρχίσει να έχει οικονομικά προβλήματα. Στα επόμενα χρόνια άρχισε να αναγνωρίζεται το έργο του και να τον εκτιμούν στον κύκλο του Παλαμά. Το 1873 ανακηρύχτηκε επίτιμο μέλος του συλλόγου Βύρων και το 1877 του Παρνασσού. Λίγο πριν το θάνατό του, με εισήγηση του τότε νέου Δεσπότη της Κεφαλονιάς, Γεράσιμου Δόριζα άρθηκε ο αφορισμός του. Πέθανε το 1901.

Ο Λασκαράτος σε όλη του τη ζωή αλλά και στο έργο του ήταν ένα ελεύθερο πνεύμα που διαπνέονταν από τις σύγχρονες ιδέες του φιλελευθερισμού. Το λογοτεχνικό του ύφος είναι πολύ επικριτικό, καυστικό και ελευθερόστομο, καθώς δεν υπακούει σε καθωσπρεπισμούς. Παρόλες τις διώξεις, τους αφορισμούς, τις φυλακίσεις και την κατασυκοφάντηση του, ποτέ δεν συμβιβάστηκε και ποτέ δεν έχασε τη μαχητικότητα του.

Μερικά από τα έργα του:

Το Ληξούρι εις τους 1836

Άρθρον Αον κατά της αγυρτείας. 1850.

Άρθρον Βον κατά της αγυρτείας. 1850.

Άρθρον Γον κατά της αγυρτείας. 1850.

Άρθρον Δον κατά της αγυρτείας. 1850.

Άρθρον Εον κατά της αγυρτείας. 1850.

Μας εσηκώσανε την ελευθεροτυπία… 1855.

Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς· ή σκέψεις απάνω στην οικογένεια, στη θρησκεία και στην πολιτική εις την Κεφαλονιά. 1856.

Οι καταδρομές μου εξαιτίας του Λύχνου. 1862.

Στιχουργική της γραίκικης γλώσσας. 1865.

Βίος του Ιωάννου του Χρυσοστόμου· 1866.

Απόκριση εις τον αφορεσμόν του κλήρου της Κεφαλονιάς των 1856. 1867

Η δίκη μου με τη σύνοδο. 1869.

Στιχουργήματα διάφορα. 1872.

Ιδού ο άνθρωπος. 1886.

Πηγή:

http://www.kefaloniainfo.com/kefaloniaisland/people/laskaratos/index.html

Ανδρέας Λασκαράτος

Μωροί, υπέρμαχοι της στασιμότητος, φονεύσετε αν θέλετε τον καινοτόμον. Αλλά να ξεύρετε ότι ο φόνος του καινοτόμου είναι η εγκαινίαση των αρχών του. Πειστική διά σας απόδειξη ο φόνος του καινοτόμου Ιησού.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ “ΙΔΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ”

 Ο Δημήτρης Ψαθάς γράφει για τον αφορισμό του Ανδρέα Λασκαράτου:

Η 2 Μαρτίου 1856 –μέρα του πρώτου αφορισμού του- είναι μια ημερομηνία εφιαλτική για τον Λασκαράτο. Απ’ το πρωί χτυπάνε νεκρικά οι καμπάνες όλων των εκκλησιών του νησιού. Κατά το μεσημέρι ο δεσπότης Σπυρίδων ο Κοντομίχαλος διαβάζει τον αφορισμό για το «βδέλυγμα της ερημώσεως» μέσα στην καθιερωμένη θρησκευτική παράταξη και πομπή, με τα μαύρα πισωμένα κεριά και μαύρα άμφια των παπάδων.

Η εντύπωση είναι τρομακτική. Ο θρησκόληπτος κι αμόρφωτος λαός είναι αγριεμένος σε τέτοιο σημείο εναντίον του «αφορεσμένου» ώστε κινδυνεύει κι η ίδια η ζωή του. Ήδη ένας απ’ τους «παπαδανθρώπους» τον έχει φτύσει μέσα στην αγορά. Η Αστυνομία του συνιστά να κλειστεί στο σπίτι του, τουλάχιστον σαράντα μέρες, ώσπου να κατευναστούν τα πνεύματα. Αλλά κι έτσι προφυλαγμένος κινδυνεύει να πεθάνει της πείνας μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του γιατί κανένας δεν του δίνει τρόφιμα, ούτε ψωμί.

Μετά δυο εβδομάδες η Αστυνομία του συνιστά να εγκαταλείψει την Κεφαλλονιά για να γλυτώσει τη ζωή του. Φεύγει κρυφά κι αποβιβάζεται στη Ζάκυνθο, όπου όμως τον αναγνωρίζουν δυο βαστάζοι συμπατριώτες του και τον φτύνουν. Κι ενώ μισοπεθαμένος εγκαθίσταται σ’ ένα σπίτι φιλικό του, ο δεσπότης Ζακύνθου του διαβάζει δεύτερον αφορισμό. Ωστόσο είναι τόσο το μεγαλείο του ανθρώπου αυτού ώστε… «σε τούτη την περίσταση, -όπως γράφει στην περίφημη απόκρισή του στον Αφορισμό- εγνώρισα διά πείρας εκείνο που είχα ακουστά ως τότες… εγνώρισα την φύση τη Θεϊκή της Συνείδησης και την άπειρη δύναμή της… Η συνείδησή μου με σήκωνε ψηλά και ψηλάθε μου έδειχνε έναν άνθρωπο ασχημισμένον από τους άλλους ανθρώπους, επειδή έλαβε την γενναιότητα να τους ειπή την ΑΛΗΘΕΙΑ».

απόσπασμα από άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΨΑΘΑ στο περιοδικό

ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, τ. 821, 15/9/1961

πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 4/9/1961

 Η φύση, πλάθουσα τον άνθρωπον, φαίνεται να έδειξε όλη της φειδωλία σε τούτο το μέρος, εις τη συνείδηση!

Τίποτα φρονιμώτερο από το να θέλης να ζήσης. Μα θέλε να ζήσης με αξιοπρέπεια.

Ενώ εις τον άνθρωπον εδόθη η ύψωσή του έως εις τα υπερφυή όντα, του αφέθη και η καταβίβασή του έως εις τα κτήνη και συχνά και παρακάτου ακόμη.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ “ΙΔΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ”

 Ο Χριστιανισμός σε μας τοποθετείται ανάμεσα στα πράγματα πολυτελείας. Δεν τον χρησιμοποιούμε παρά για κομπασμό και για να κάνουμε επίδειξη, όχι όμως για την καθημερινή χρήση στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ

 Οι χριστιανοί σήμερα έχουν στην πουσνάρα (=σακούλα) τους τριώ λογιώνε θρησκείες:

Μία που τήνε λένε και δεν τήνε κάνουνε.

Μία που τήνε κάνουνε και δεν τήνε λένε.

Και μία που, και τήνε λένε, και τήνε κάνουνε.

Η πρώτη είναι η θρησκεία του Χριστού, η δεύτερη του Διαόλου, η τρίτη τση Κοιλιάς.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ “ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ”

από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

 Ύψωσε την ψυχή σου και την φαντασίαν σου εις τα απειράριθμα ηλιακά συστήματα του απείρου Παντός. Ιδές εις αυτά όλα ενωμένα ένα μόριον της Μεγαλειότητος του Θεού, και στοχάσου ενταυτώ ότι τα χριστιανικά μπαίγνια πιστεύουνε, πως τον θεόν εκείνον τόνε γνοιάζει τι μαγερεύουμε και τι τρώμε, διά να μας ανταμοίψη ή να μας παιδέψη!… Οποία μπαιγνιοσύνη…

“ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ”

από το http://1hellinas.pblogs.gr/2007/12/andreas-laskaratos.html

“Συμβουλές προς νέο πρωθυπουργό”

Στις 18 Ιουνίου 1892 ο Ανδρέας Λασκαράτος δημοσίευσε επιστολή προς τον Χαρίλαο Τρικούπη, που μόλις είχε κερδίσει θριαμβευτικά τις εκλογές, γράφοντας μεταξύ άλλων:

Καλεσμένος όθεν ως τοιούτος σήμερον να κυβερνήσης το Έθνος σου, δεν σου πρέπει κόμμα. Το κόμμα ήθελε σε καταβιβάσει. Δεν σου πρέπουν ρουσφέτια. Τα ρουσφέτια ήθελε σε αμαυρώσουν.

Γνωρίζω καλά ότι κυβερνάς Ρωμηούς, οι οποίοι βάνουν όρο της υποστηρίξεώς των τα ρουσφέτια. Αλλά οι αδιαφορούντες άφινε να σε ρίχνουνε. Κάθε σου πτώση θέλ’ είναι πρόδρομος μεγαλειτέρας ανυψώσεώς σου, και κάθε πτώση και ανύψωσή σου θέλ’ είναι μάθημα διά το ανήλικον Έθνος μας. (…)

Οι Ρωμηοί δεν είναι όλοι διεφθαρμένοι. Είναι μεταξύ τους και έντιμες εξαιρέσεις. Συ δε τώρα -πλέον με πείραν αρκετήν των συνεθνήτων σου- μπορείς εύκολα να εκλέξης όχι πλέον μεταξύ του πρώην κόμματος, αλλά μεταξύ των πολιτευομένων συνεθνήτων σου τους ικανώτερους και τιμιώτερους, οι οποίοι θεμένοι στην κυβερνητικήν σου μηχανήν, ήθελ’ είναι ζωοδότειρο δρόσισμα στη μαραμένη και ταπεινωμένην Ελλάδα.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ εφημερίδα ΑΣΤΥ, 18/6/1892

(από την ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ του ΣΠ. Β. ΜΑΡΚΕΖΙΝΗ – Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ)

Το πολιτικό μεθύσι μ’ έζησε και θα με ζήσει

μ’ ενθουσιάζει, με τραβάει και ζιζάνια μου φυσάει,

κι είναι μέθη αγαπητή που μου ευφραίνει την ψυχή.

Θέλω επιρροή στον Τόπο. Τήνε θέλω μ’ ό,τι τρόπο.

Να μπορώ να μεταθέτω δικαστάς, και να διαθέτω

θέσες στους ευνοϊκούς μου, και να διώχνω τους εχθρούς μου.

Θέλω να ‘χω κι εξουσία, πέτε τήνε και μανία,

μα γι’ αυτήνε ξεψυχώ θέλω να κυριαρχώ.

Τι τη θέλω τη ζωή αν δεν έχω επιρροή;

Τι την θέλω την Πατρίδα, χωρίς εξουσίας ελπίδα;

Να με δει εξουσιαστή η Πατρίδα, και ας χαθεί.

Λυτρωτή της να με κράξει, και, στο Διάολο, ας βουλιάξει.

Εμέ η δόξα μου να ζήσει, και το Έθνος ας ψοφήσει.

Τση εξουσίας το μεθύσι ως κ’ εκειό το θέλει η φύση

κι αν η φύση μας το θέλει, σαν το θέλω, τι σας μέλλει

ηθικοδιδάσκαλοί μας; Μήπως οι αντιπρόσωποί μας

ή όσοι άλλοι κυριαρχούνε άλλο μέτρο αυτοί βαστούνε;

Όλοι παν τον ίδιο δρόμο, με τον εδικό μου νόμο,

και σκουντρούνε τον πλησίον τους όλοι, για το μεγαλείον τους.

Ω θρησκεία σεβαστή, έλα βόηθα μου κι εσύ,

ν’ ανεβώ στην Εξουσία. Έλα, έλα, βόηθησέ με

και στον όχλο σύστησέ με δωσ’ μου βάιο ναν το βάλω

κια μ’ εκείνο να προβάλω χριστιανός λειτουργημένος

κι έτσι να ‘μαι ψηφισμένος, εις την πρώτη εκλογή,

για οποιαδήποτε Αρχή. Γιατί εγώ σε προσκυνώ,

και με ζήλο σε ακλουθώ για την μόνη επιθυμία

ν’ αξιωθώ την Εξουσία.

Τσ’ εξουσίας το μεθύσι, ως κ’ εκειό το θέλει η φύση.

Είναι η φύση που το θέλει κι ό,τι πείτε δε με μέλλει.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ “ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΘΥΣΙ”

(από το gerontakos.blogspot.com)

Αν ο Χριστός οργίσθηκε τόσο επειδή οι Εβραίοι εμπήκανε στο ναό να πουλήσουν πιτσούνια, πόσο δεν ήθελε οργισθή τώρα να βλέπη τους Χριστιανούς να χτιούνε Ναούς για να πουλούνε θρησκεία!

Κυρίως, σε δύο περίστασες οι χριστιανοί κάνουν επίδειξη Χριστιανικής θρησκείας, 1ον όταν κανείς τούς αδικήσει και θέλουνε να δείξουνε το τρομερόν της αδικίας οπού τους εγίνηκε· 2ον όταν ετοιμάζονται ν’ αδικήσουν κανένανε και έχουνε χρεία να υποκριθούνε χρηστότητα, για ν’ απατήσουνε το υποκείμενο που σχεδιάζουνε ν’ αδικήσουνε.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ «ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑΣ»

από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Οι φαντασίες μπαίνουν εύκολα στα κούφια κρανία· στην είσοδο δεν είναι νους θυρωρός· και μέσα βρίσκουν ευρυχωρία. 

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ

από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

 Φιλελεύθερος είναι βέβαια εκείνος που αυθορμήτως ζητεί να δώσει ελευθερίες. Εκείνος οπού ζητεί να λάβει ελευθερίες, ημπορεί να είναι, αλλά μπορεί και να μην είναι φιλελεύθερος.

Η αλήθεια μέσα στο στήθος εκείνου που δεν τολμάει ναν την ειπεί είναι σαν τα χρήματα μέσα στο σεντούκι εκείνου που δεν τολμάει ναν τα ξοδεύει. Αλήθεια και χρήματα, δεν ωφελούν παρά όταν διαδίδονται, εξοδεύονται.

Εκείνος οπού δεν θυσιάζει την υπόληψή του στη συνείδησή του, δεν ημπορεί να ’πωθεί τίμιος άνθρωπος. Η υπόληψη όταν είναι προσπαθισμένη, είναι αξιοκαταφρόνητη. Η υπόληψη πρέπει να έρχεται μόνη της και αγύρευτη· και πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της αξίας· όχι ο σκοπός του ανθρώπου.

Δεν είναι αμφιβολία. Ο Θεός έκαμε όλα τα καλά· ο Διάολος έκαμε όλα τα κακά. Ο Θεός έκαμε τις ευκολίες· ο Διάολος έκαμε τες δυσκολίες. Ο Θεός έκαμε τα φαγητά· ο Διάολος έκαμε τες νηστείες. Ο Θεός έδειξε τον γάμον· ο Διάολος έβαλε τα ’μπόδια στον γάμον. Ο Θεός έδωσε το Ορθό Λογικό· ο Διάολος έμπηξε τες πρόληψες. Ο Θεός είπε, «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε»· ο Διάολος είπε, «γενόσθενε καλόγηροι και κλειόσθενε». Ο Θεός έκαμε την Παράδεισο· ο Διάολος έκαμε την Κόλαση. Ο Θεός έκαμε την Εκκλησία· ο Διάολος έκαμε τους Παπάδες.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ «ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ»

από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Πηγή:

http://logomnimon.wordpress.com/%CE%B1-%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%83/