Ο Έλληνας χαράκτης και ζωγράφος, Αχιλλέας Δρούγκας

Ο Αχιλλέας Δρούγκας φαίνεται να συμμερίζεται την άποψη που διατύπωσε ο Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι στην πραγματεία του Περί Ζωγραφικής το 1435: «Η ζωγραφική είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο». Συχνά μάλιστα ο νεότερος καλλιτέχνης ζωγραφίζει ψευδαισθησιακά και το ίδιο το κάδρο ή τοποθετεί πετάσματα και κουρτίνες που κάνουν ακόμη πιο αληθοφανές το θέαμα που μας αποκαλύπτεται πίσω από το πλαίσιο. 

Νεκρές φύσεις με ολόδροσα φυτά και άνθη, φρούτα και καρποί μέσα σε διάφανα, στίλβοντα ή λευκά νεοκλασικά σκεύη, παραδείσια πουλιά και άγρια ζώα απεικονίζονται με αμίμητη τεχνική τελειότητα που τους χαρίζει μια υπερβατική παρουσία, μια αίσθηση αιωνιότητας. Από το τέλος της δεκαετίας του ΄80 ο ζωγράφος ανακαλύπτει τη γοητεία του αρχαίου κόσμου, που έκτοτε συγκατοικεί στις συνθέσεις του με στοιχεία και μορφές της σύγχρονης ζωής. Η συμπαράθεση αυτή, άλλοτε ειρηνική, άλλοτε ειρωνική, φορτίζει την εικόνα με αλληγορικό ή μεταφορικό νόημα.

Τι κράτησε τελικά ο έλληνας ζωγράφος από τα ρεύματα που κυριαρχούσαν στο διεθνές καλλιτεχνικό προσκήνιο γύρω στη δεκαετία του ΄70, όταν διαμόρφωνε το προσωπικό του ύφος; Η ποπ αρτ του έδωσε την ελευθερία να συμπαραθέτει συχνά με ειρωνικό τρόπο σύγχρονα καταναλωτικά αντικείμενα πλάι σε αρχαία ή βιβλικά θέματα ή ακόμη να εισάγει πραγματικά αντικείμενα μέσα στη ζωγραφική σύνθεση, δημιουργώντας έτσι μια διεγερτική αμφισημία. Ο φωτορεαλισμός (hyper-realism) εξάλλου τον ενθάρρυνε να ζωγραφίζει τα αντικείμενα με αληθοφάνεια, που δεν στηρίζεται ωστόσο αποκλειστικά στη φωτογραφία, γιατί ο Δρούγκας μελετά τη σύνθεσή του εκ του φυσικού, ρυθμίζοντας με το βλέμμα και το πνεύμα αυτό που επιθυμεί να δηλώσει, να απορρίψει ή να υποδηλώσει στις εικόνες του.

Το Ολυμπιακό πνεύμα, 2007

Η Εκλογή του Πάριδος, 1988

Οι συνθέσεις του Αχιλλέα Δρούγκα είναι κλασικές. Ο ζωγράφος σκηνοθετεί τα μοτίβα του με ζυγισμένη και ελεγχόμενη ακρίβεια. Η ζωγραφική διαδικασία είναι αργή, ενσωματώνει τη διάρκεια μέσα στην ίδια την ποιητική τού έργου. Ολα στις συνθέσεις του Δρούγκα είναι τελεσίδικα όπως στη χαρακτική, την άλλη τέχνη που σπούδασε και θεραπεύει ο καλλιτέχνης. Εκεί το καλέμι «πληγώνει», χαράζει το υλικό χωρίς περιθώριο μεταμέλειας. Η αβρή κίνηση των λεπτών πινέλων που χρησιμοποιεί ο ζωγράφος ψηλαφεί τις αδιόρατες διακυμάνσεις του φωτός πάνω στην επιφάνεια των αντικειμένων εναλλάσσοντας την υφή τους, παράγοντας ποικίλους «ήχους» και ρυθμούς, που βιώνονται από το βλέμμα του θεατή καθώς εξερευνά την εικόνα. Το φως κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωγραφική του Αχιλλέα Δρούγκα. Είναι ένα φως αιθέριο, πνευματικό, ένα φως που διαχέεται και τυλίγει σ΄ ένα αβρό μαγνάδι τα αντικείμενα αποκλείοντας τις έντονες σκιές. Μέσα σ΄ αυτό το έκπλαγο φως, τα πράγματα, τα σχήματα, τα χρώματα αποκτούν την πλατωνική τους καθαρότητα. Ο Δρούγκας δεν νοθεύει ποτέ το χρώμα με αναμείξεις, δεν χρησιμοποιεί ποτέ το κιαροσκούρο. Για αυτό είναι λάθος να παραλληλίζεται με τον άρχοντα του κιαροσκούρο, τον Καραβάτζιο. Το φως του είναι ελληνικό στην πιο πνευματική του υπόσταση. Είναι το φως που ύμνησαν οι ελληνολάτρες ποιητές: ο Σολωμός, ο Σικελιανός, ο Ελύτης. Η ζωγραφική του Δρούγκα μάς αποκαλύπτει έναν κόσμο διαυγή, αιχμηρό και πάμφωτο, έναν ιδανικό τόπο όπου βασιλεύει η σιωπή, η γαλήνη, η ενατένιση.

 Luna, 1989,

“Τρίτη Διάσταση”

Από την αρχή της δεκαετίας του ΄90 ένα θέμα που έμελλε να έχει διάρκεια στη ζωγραφική του καλλιτέχνη κάνει την εμφάνισή του: η απολιθωμένη λευκή νεκρή φύση, όπου όμως εισάγεται πάντα ένα χρωματικό σήμα ζωής. Αυτές οι νεκρές φύσεις είναι σαν να κρατούν κρυμμένο το νόημα της ζωγραφικής του καλλιτέχνη. Συμβολίζουν τον ακίνητο χρόνο, τη ζωή που γίνεται μνήμη, τον χρόνο που παύει να ρέει και μεταστοιχειώνεται σε αιωνιότητα. Αυτή ακριβώς είναι η πεμπτουσία της τέχνης του Δρούγκα. Αντικείμενα και μορφές αποσπώνται από την οικεία καθημερινότητά τους και μ΄ ένα μαγικό άγγιγμα του χρωστήρα μεταμορφώνονται, χάνουν τον επεισοδιακό τους χαρακτήρα, μνημειώνονται και μεταβάλλονται σε υπερχρονικά σύμβολα μιας άλλης πραγματικότητας. Η τέχνη του Αχιλλέα Δρούγκα στο βάθος της είναι ένας διαλογισμός πάνω στον χρόνο, στη φθορά και στην υπέρβασή της μέσα από τη δημιουργία, μέσα από την ομορφιά.

Η ομορφιά ως έννοια, ως λέξη, μοιάζει σήμερα αναχρονιστική, ξεπερασμένη. Ο καλλιτέχνης που τολμά να την υπηρετήσει κινδυνεύει να κατηγορηθεί ως ακαδημαϊκός και να απορριφθεί από το σύστημα. Χρειάζεται να διαθέτει θάρρος και αντοχή. Ο Αχιλλέας Δρούγκας πορεύτηκε αταλάντευτα στην οδό που είχε χαράξει αψηφώντας τις σειρήνες. Το κοινό του, οι οπαδοί του καλύτερα, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και πέρα απ΄ τον Ατλαντικό, τον ακολούθησαν με προσήλωση και πίστη.

Η κυρία Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα είναι καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης.

Πηγή: http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=265287