Ο Ιταλός ζωγράφος Guido da Siena (1230 - 1290)

H Ανάβαση στο Σταυρό, dal Dossale di Badia Ardenga

Ο Guido da Siena ήταν ένας ζωγράφος, που δραστηριοποιούνταν στην Σιένα στο δεύτερο μισό του 13^ου αιώνα, μεταξύ 1260 και 1280. Δεν υπάρχει καμία πληροφορία ​​για τη ζωή του καλλιτέχνη, κανένα έγγραφο που να τον αναφέρει (εκτός και αν ταυτιστεί με τον «Guidone» που έχει τεκμηριωθεί στην Σιένα στις δύο τελευταίες δεκαετίες του δέκατου τρίτου αιώνα, και συνήθως αναφέρεται ως Guido di Graziano).

Η Μεγαλειότητα, Siena, chiesa di San Domenico

Η καλλιτεχνική του πορεία στη συνέχεια ανακατασκευάστηκε μόνο μέσα από τα ζωγραφικά έργα που έκανε, ιδίως με την επιγραφή που είναι επικολλημένη στο «Μεγαλείο του San Domenico», όπου διαβάζουμε: «me Guido de Senis diebus depinxit amenisquem Christus Ienis nullis velit angere penis - Anno Domini MCCXXI». Η χρονολογία, ωστόσο, που θα έκανε αυτό το έργο τέχνης να είναι το πιο πρώιμο και πλήρες βυζαντινής τέχνης έργο της Τοσκάνης και της Ιταλίας γενικά, δεν θεωρείται πια αξιόπιστη από τους περισσότερους μελετητές, οι οποίοι προτιμούν αντίθετα την χρονολόγηση του περίπου το 1270, μετά την άφιξη στην πόλη του Coppo di Marcovaldo (1261).

Αυτή η παρανόηση τροφοδότησε στους αιώνες μια υπερτίμηση του καλλιτέχνη ως πατριάρχη της Σχολής της Σιένας και ως υπεύθυνο της υπεροχής της από εκείνη στη Φλωρεντία.

Ήδη το δέκατο έβδομο και τον δέκατο όγδοο αιώνα τοπικοί φιλόλογοι αποθέωσαν τη μορφή του και ακολούθησαν εκείνοι των μέσων του δέκατου ένατου αιώνα, συμπεριλαμβανομένης της πρότασης Romagnoli, να τον ταυτίζουν με τον Guido ή Guidone Ghezzo που τοποθετείται στο 1240. Κατά την ίδια περίοδο, όμως, εμφανίστηκε και η αυξανόμενη δυσκολία του συμβιβασμού της πρωιμότητας της χρονολογίας 1221 με το ύφος του έργου, έτσι προφανώς ήταν μεταγενέστερο. Ήταν ο Gaetano Milanesi στην αρχή που πρότεινε πως δεν είναι αυθεντική, και μετέγραψε διάφορες τεκμηριωμένες πληροφορίες πως ο ζωγράφος ονομάζεται Guido και αναφέρεται στα βιβλία του Biccherne. Πρότεινε ως διορθωμένη ημερομηνία το 1281 και τον ταυτίζει με τον καλλιτέχνη Guido di Graziano, μια άλλη προσωπικότητα της εποχής που τώρα πιστεύεται ότι διαχωρίζεται. Ο Cavalcaselle διευκρίνισε στη συνέχεια το ζήτημα της αποκατάστασης του Ντούτσιο και υποστήριξε την πρόταση του Milanesi, αλλά στις αρχές του εικοστού αιώνα επέστρεψε με την υπόθεση της «υπεροχής» στα γραπτά του Zdekauer (1906), Van Marle (1923-1938), Toesca (1927) και Brandi.

 

Dossale, Siena, Pinacoteca nazionale

Ένα νέο κύμα ευαισθητοποίησης περί του ασυμβίβαστου μεταξύ της χρονολογίας και του ύφους, εμφανίστηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με την Valvalà Sandberg (1953), Carli (1955) και Longhi (1948), η οποία επιβεβαίωσε τη διαφορα της Madonna από εκείνη του Coppo Μαρκοβάλντο στην Βασιλική των Δούλων του 1261. Ό Garrison έκανε τη σκέψη ότι η ημερομηνία ήταν αρχικά το 1321, που συνδέεται με την αποκατάσταση, ενώ ο Offner έκανε τη σκέψη πως ήταν το 1281. Τέλος ο Gardner, που στη συνέχεια ακολουθήθηκε από τους περισσότερους από τους κριτικούς, αναφέρθηκε σε μια εκδήλωση του 1221 άκρως συμβολική, όπως ήταν η ίδρυση της βασιλικής για τον θάνατο του Αγίου Δομίνικου.

 

Τελική Κρίση, Grosseto

Στιλιστικά ο Guido δείχνει μια διαμόρφωση που συνδέεται με το παράδειγμα του Coppο di Marcovaldo, η οποία συνοψίζει τεχνικές και επιδράσεις έντονης φωτοσκίασης, αλλά και κάποια αφαίρεση που προέρχεται από το βυζαντινό πολιτισμό. Στο Dossale, με ημερομηνία 1270, υπάρχει ένας πίνακας ζωγραφικής και μια πιο ζωντανή, αλλά μαλακή φωτοσκίαση, που συνδέεται με τους συναδέλφους του Dietisalvi της Speme και Rinaldo da Siena, οι οποίοι είχαν αρχίσει να ενδιαφέρονται για τα πρώτα αποτελέσματα του Cimabue. Σε πιο μεταγενέστερη του φάση (Σταύρωση Yale) υπάρχει η γνώση από τα πιο ώριμα έργα της Φλωρεντίας, όπως η «Σταύρωση του Τιμίου Σταυρού», ο οποίος χρησίμευσε ως πρότυπο για τη διαμόρφωση των πλευρών του Χριστού, καθώς επίσης και η επίδραση των ανάγλυφων του άμβωνα του Καθεδρικού Ναού της Σιένα του Ιωάννη Πιζάνο, που ολοκληρώθηκε το 1268.

Ανάμεσα στα τελευταία έργα του, όπως «Η τελική κρίση» του Μουσείου του Grosseto, ο συνδυασμός των χρωμάτων είναι ήδη μαλακός, ίσως εμπνευσμένος από τα προγενέστερα αριστουργήματα του Ντούτσιο.

 

Η Προσκύνηση των Μάγων, Από το τέμπλο di Badia Ardenga

 Τα έργα

Στο έργο «Η Μεγαλειότης», που φυλάσσεται στην Βασιλική της Αγίας Αικατερίνης και Domenico της Σιένα, είναι η Παναγία που κάθεται σε θρόνο με τον Υιό στην αγκαλιά της και επικουρείται από έξι αγγέλους. Στο υπέρθυρο ο Σωτήρας ευλογεί και περιβάλλεται από δύο αγγέλους. Το έργο, το οποίο έχει διαστάσεις 283x194 cm, χρονολογείται μεταξύ 1265 και 1270.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, 35,1x48,8 cm, Princeton, Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου Princeton

Η Γέννηση, 36,3x47,6 cm, Παρίσι, Λούβρο, Ν. RF 1968-9

Προσκύνηση των Μάγων, 34x46 cm, Άλτενμπουργκ, Lindenau-Μουσείο

Υπαπαντή, 34,5x48 cm, Παρίσι, Λούβρο, Ν. RF 1968-1910

Σφαγή των Αθώων, 33x40 cm, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού

Φυγή στην Αίγυπτο, 34x46 cm, Άλτενμπουργκ, Lindenau-Μουσείο

Φιλί του Ιούδα, 34x32,5 cm, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού

Μαστίγωση, 34x46 cm, Άλτενμπουργκ, Lindenau-Μουσείο

Ανάβαση στο σταυρό, 34,6x46 cm, Ουτρέχτη, Μουσείο Catharijneconvent

Σταύρωση, 33x48 cm, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού

Αποκαθήλωση, 33,5x47 cm, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού

Θρήνος, 34x47,5 cm, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού

Στέψη της Θεοτόκου, 34,3x166,7 cm, Λονδίνο, Courtauld Gallery

 

Η Σταύρωση του Yale

Άλλα έργα που του αποδίδονται

Η Σταύρωση του Yale

Madonna και παιδί με Αγίους, τέμπερα και χρυσό σε ξύλο, τέμπλο, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού,

Τέμπλο του ναού. 7, 1270 [5], τέμπερα και χρυσό σε ξύλο, altarpiece από την εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου στο Colle Val d'Elsa, 186x96 cm, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού, Ν. 7

Εσωτερικές πόρτες και Δίπτυχο του οσίου Ανδρέα Gallerani, με Dietisalvi του Speme (συγγραφέας των εξωτερικών θυρών), 1270, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού, Ν. 5

Μεταμόρφωση, η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα και η ανάσταση του Λαζάρου, περίπου 1270-1275, μετωπική ζωγραφική σε καμβά λινό, μέχρι το 1894 στην ενοριακή εκκλησία της Santa Cecilia της Crevole, Σιένα, την Πινακοθήκη του Εθνικού, Ν. 8

Madonna και παιδί, τέμπερα και χρυσό σε ξύλο, Σαν Τζιμινιάνο, Civic Art Gallery

Σταύρωση, τέμπερα και χρυσό σε ξύλο, η ακμή του αριστουργήματος, 65x97 cm, New Haven, Connecticut, Συλλογή Πανεπιστημίου Yale Τέχνης, συλλογή Jarves, Ν. 1871.2

Τελική Απόφαση, για το 1280, τέμπερα σε ξύλο, από την εκκλησία του San Leonardo, Γκροσέτο, Αρχαιολογικό Μουσείο Τέχνης της Maremma

Madonna και ένθρονη βρεφοκρατούσα, τέμπερα σε πάνελ, 125x73 cm, Φλωρεντία, Πινακοθήκη της Ακαδημίας, κ. 435

 

Dittico del beato Andrea Gallerani

Επιπλέον:

San Domenico, Cambridge (Massachusetts), Μουσείο Τέχνης Fogg (με το εργαστήριο)

Θρόνος και οι ιστορίες του Χριστού του Πέτρου και του Αγίου Πέτρου, τέμπλο, τέμπερα σε πίνακα (που αποδόθηκε στον Guido di Graziano)

Madonna del Voto, τον καθεδρικό ναό της Σιένα, Παρεκκλήσι του όρκου (τώρα που αποδόθηκε στη Dietisalvi της Speme])

https://it.wikipedia.org/wiki/Guido_da_Siena