Ο Χαψής μετράει τα άστρα

Γράφει ο Αντώνης Ντινιακός

Με αφορμή την έκθεση φωτογραφίας «Ναοί στο σχήμα του ουρανού…», στο Ίδρυμα Ευγενίδου, ο Λουκάς Χαψής μιλά για τη μαγεία του έναστρου ουρανού ‒που ανήκει σε όλους χωρίς να ανήκει σε κανέναν...

 

«Με την έκθεση «Ναοί στο σχήμα του ουρανού…» εκπληρώνεται το όραμά μου να ερμηνεύσω με τον τρόπο μου τα αρχαιοελληνικά μνημεία, έχοντας ως συνδετικό ιστό τον έναστρο νυχτερινό ουρανό».

Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την αστροφωτογραφία το 1995, έπειτα από ένα ταξίδι στην Ταϊλάνδη. Εκεί είδα για πρώτη φορά στη ζωή μου μια έκλειψη ηλίου. Ήταν κάτι ανεπανάληπτο –ένα απρόσμενο «ξύπνημα» μέσα μου. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, αγόρασα τα πρώτα μου βιβλία αστρονομίας και λίγο αργότερα ένα τηλεσκόπιο. Τα βράδια αναζητούσα αστερισμούς, «ταξίδευα» σε μικρές γωνιές του γαλαξία, χαρτογραφούσα τον απέραντο ουρανό… 

Με τα χρόνια θέλησα να αντικρίσω ξανά μια έκλειψη ηλίου. Τα κατάφερα εφτά φορές συνολικά: Το 1998 έφτασα ως την Αρούμπα, στην Καραϊβική –ήταν μια εμπειρία που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Το 1999 πήγα στη Ρουμανία, το 2001, μετά κόπων και βασάνων, «κατηφόρισα» ως τη Ζάμπια, στην Αφρική, το 2006 απόλαυσα το φαινόμενο στο ακριτικό Καστελόριζο, το 2010 στο Νησί του Πάσχα, δίπλα στα πελώρια αγάλματα «Μουάι» και το 2012 στην Αυστραλία. Κάθε φορά ήταν ξεχωριστή, πολύτιμη. Με έκανε να καταλάβω ότι ο ουρανός ανήκει σε όλους χωρίς να ανήκει σε κανέναν…

«Συνολικά επισκέφτηκα 14 αρχαιολογικούς χώρους επί 14 μήνες: από την Ολυμπία ως τη Δήλο και από το Δίον ως την Κνωσό!».

Η αστροφωτογραφία είναι ένα απαιτητικό είδος. Για να ανταπεξέλθει κάποιος πρέπει να διαθέτει τόσο εξιδεικευμένες γνώσεις φωτογραφίας όσο και αστρονομίας. Ειδάλλως, δίχως την απαραίτητη μελέτη δεν πρόκειται να σου αποκαλυφθούν τα μυστικά του ουρανού –εκεί ψηλά δεσπόζει η μαγεία του σύμπαντος, η οποία περιμένει υπομονετικά το πνεύμα μας να γίνει πιο οξυδερκές για να την αντιληφθούμε εις βάθος. Αρκεί, βέβαια, να έχουμε θέληση και υπομονή. Ως αστροφωτογράφος έχει χρειαστεί να περιμένω έως και έξι ή εφτά ώρες για μια φωτογραφία, προσπαθώντας να καταγράψω τις αστρικές τροχιές. Αξίζει, όμως, αυτή η αναμονή. Γιατί τίποτα δεν είναι σπατάλη χρόνου όταν απολαμβάνεις αυτό που κάνεις.

 

Δίον. Για να φωτογραφίσει το άγαλμα με φόντο τον Γαλαξία ο Λουκάς χρειάστηκε να σκάψει μια μικρή λακκούβα για να τοποθετήσει την κάμερά του όσο πιο χαμηλά γινόταν.

Με την έκθεση «Ναοί στο σχήμα του ουρανού…» εκπληρώνεται το όραμά μου να ερμηνεύσω με τον τρόπο μου τα αρχαιοελληνικά μνημεία, έχοντας ως συνδετικό ιστό τον έναστρο νυχτερινό ουρανό. Συνολικά επισκέφτηκα 14 αρχαιολογικούς χώρους επί 14 μήνες, καταγράφοντας αστρικές τροχιές, αστερισμούς και νεφελώματα πάνω από αρχετυπικά μνημεία της ελληνικής αρχαιότητας: από την Ολυμπία ως τη Δήλο και από το Δίον ως την Κνωσό! Φυσικά τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί, αν δεν μου είχε προσφέρει απλόχερα τη βοήθειά του –εξασφαλίζοντας τις απαραίτητες άδειες για να εισέλθω στους χώρους‒ ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου, Διονύσης Σιμόπουλος. Δίχως αυτόν, η γραφειοκρατία θα με είχε «καταπιεί». 

Από τους αρχαιολογικούς χώρους αυτός που με συνεπήρε περισσότερο ήταν της Δήλου. Έμεινα στο νησάκι έξι αξέχαστα μερόνυχτα. Όλη νύχτα φωτογράφιζα παραδομένος στην αβίαστη γαλήνη του τοπίου ‒ο χρόνος κυλούσε αργά, μα περνούσε γρήγορα. Ήταν κάτι που δεν είχα ξαναβιώσει… Την ίδια αίσθηση μου άφησε και η Αρχαία Μεσσήνη, ένας ονειρεμένος χώρος, ο οποίος τα επόμενα χρόνια είμαι βέβαιος ότι θα μονοπωλήσει το τουριστικό ενδιαφέρον.

 

Στους Δελφούς, στα 30 δευτερόλεπτα που ήταν ανοικτός ο φωτοφράκτης της μηχανής, ο Λουκάς έκανε έναν πραγματικό αγώνα δρόμου μέσα στο απόλυτο σκοτάδι για να φωτίσει με ένα μικρό φακό το όλο το σκηνικό με τις πεσμένες κολόνες χρησιμοποιώντας την τεχνική light paint.

Η πολύχρονη ενασχόλησή μου με τον νυχτερινό ουρανό μου δίδαξε ότι για να φτάσει κανείς στη δική του «αυγή», θα πρέπει πρώτα να βαδίσει μέσα στη νύχτα. Με το κεφάλι ψηλά, ατενίζοντας τα αστέρια που λαμπυρίζουν στο σκοτάδι, δείχνοντάς του το δρόμο. Αυτός είναι ο «χάρτης» της ζωής ‒ένα υπέροχο θέαμα που καθημερινά ξεχνάμε να θαυμάσουμε.  

Η έκθεση «Ναοί στο σχήμα του ουρανού…» φιλοξενήθηκε στο Ίδρυμα Ευγενίδου: Λεωφ. Συγγρού 387 (είσοδος από οδό Πεντέλης 11), Π. Φάληρο, τηλ. 210 9469600.

 

Μέσα στα 12 λεπτά πού ήταν ανοικτός ο φωτοφράκτης, ο Λουκάς ανεβοκατέβαινε το θέατρο της Επιδαύρου ρίχνοντας φλασιές. Κι έτσι κατάφερε να γεμίσει τις άδειες κερκίδες του θεάτρου αποτυπώνοντας την σιλουέτα του 59 φορές.

Στην βόρεια είσοδο της Κνωσού με το Ανάγλυφο του Ταύρου οι φύλακες έσβησαν και τους 70 προβολείς που έκαναν τη νύχτα μέρα για να επιτευχθεί το επιθυμητό νυχτερινό αποτέλεσμα όταν φωτογράφιζε το παλάτι του Μίνωα.

Με την φωτεινή δέσμη ενός μικρού φακού τσέπης ο Λουκάς λειτούργησε σαν ζωγράφος, αφού με τη φωτογραφική τεχνική light painting υπογράμμισε την απαράμιλλη αισθητική των αρχαίων μνημείων.

Η παλαίστρα στην αρχαία Ολυμπία ήταν ένα σχεδόν τετράγωνο κτήριο, διαστάσεων περίπου 66Χ66 μέτρων με κιονοστοιχία 72 δωρικών κιόνων.

Στον Ναό του Ποσειδώνα, στο Σούνιο, η νύχτα δεν είναι πια τόσο σκοτεινή, καθώς η ατμοσφαιρική φωταγώγηση που προέρχεται από τον παρακείμενο πληθυσμό των 5 εκατομμυρίων κρατά το σκοτάδι μακριά.

Πάνω από την οδό των λεόντων, που ήταν αφιέρωμα των Ναξίων τον 7ο αι. π.Χ. ένα λαμπρό μετέωρο σχίζει τον ουρανό. Από τα αρχικά εννιά μαρμάρινα λιοντάρια σήμερα σώζονται μόνο τα πέντε.

Η οικία του Ερμή στη Δήλο (που ήταν ίσως κατοικία μιας συντεχνίας εμπόρων που λειτουργούσε στο νησί μεταξύ του 3ου και 1ου π.Χ. αιώνα) σε πλήρη αρμονία με τα άστρα του Βορρά σε μια φωτογράφιση που διήρκεσε 3 1/2 ώρες.

Πηγή :

http://www.andro.gr/empneusi/o-xapsis-metraei-ta-astra/