Ο ζωγράφος Lyonel Charles Feininger (1871 – 1956)

Lyonel Feininger, The Cathedral, 1920,  Columbus Museum of Art

Ο Lyonel Charles Feininger (17 Ιουλίου 1871 – 13 Ιανουαρίου 1956) ήταν Γερμανοαμερικανός ζωγράφος και μια εξέχουσα μορφή του εξπρεσιονισμού που επηρεάστηκε αρκετά από τον κυβισμό. Εργάσθηκε ακόμη ως σκιτσογράφος και καρτουνίστας.

Lyonel Feininger in his New York City studio, taken by his son Andreas Feininger, 1951,  Time Life Pictures

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Νέα Υόρκη από καλλιτέχνες γονείς (ο μεν πατέρας του ήταν ο Γερμανοαμερικανός βιολιστής Kart Feininger η δε μητέρα του ήταν η Αμερικανίδα τραγουδίστρια Elizabeth Feininger). Ταξίδεψε στα 16 του στην Γερμανία για να σπουδάσει ζωγραφική και να τελειοποιήσει στην συνέχεια την τέχνη του. Το 1888 μετακόμισε στο Βερολίνο και σπούδασε στην Βασιλική Ακαδημία υπό τον Ernst Hancke. Συνέχισε τις σπουδές του στο Βερολίνο με τον Karl Schlabitz και στο Παρίσι με τον γλύπτη Filippo Colarossi.

Καρναβάλι στην Arcueil 1911 - Lyonel Feininger

Ξεκίνησε ως καρτουνίστας το 1894 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία  με περιοδικά όπως τα αμερικανικά έντυπα «Harper’s Round Table» και «Harper’s Young People», τα γερμανικά «Lustige Blätter», «Das Narrenschiff» και «Berliner Tageblatt» καθώς και τα χιουμοριστικά περιοδικά του Βερολίνου «Humoristische Blätter» και «Ulk». Ασχολήθηκε με το διαφημιστικό καρτούν επί 20 χρόνια για περιοδικά στην Γερμανία και τις ΗΠΑ και στα 36 του ξεκίνησε να εργάζεται ως ζωγράφος. Παρήγαγε επίσης μεγάλο όγκο φωτογραφιών μεταξύ 1928 και μέσου της δεκαετίας του 1950 αλλά οι φωτογραφίες κυκλοφόρησαν αρχικά σε ένα πολύ περιορισμένο αριθμό φίλων του. Υπήρξε ακόμη πιανίστας και συνθέτης δημιουργώντας πολλές συνθέσεις για πιάνο και φούγκες για όργανο.

Yachts and Yachting, 1922, an oil painting

Το 1900 γνώρισε την Clara Fürst, κόρη του ζωγράφου Gustav Fürst την οποία πήρε σύζυγο το επόμενο έτος και μαζί απέκτησαν 2 παιδιά. Το 1905 χώρισε μετά την γνωριμία του με την Julia Berg με την οποία πανδρεύτηκαν το 1908.

Το 1901 και το 1903 έλαβε μέρος σε εκθέσεις του Βερολίνου και τον Φεβρουάριο του 1906, όταν το ένα τέταρτο του Σικάγου ήταν τότε γερμανικής καταγωγής, ο  James Keeley, εκδότης της  Chicago Tribune ταξίδεψε στην Γερμανία για να βρει Γερμανούς συνεργάτες και εκεί συμφώνησε με τον Feininger να εικονογραφήσει δύο σειρές κόμικς  το «The Kin-der-Kids» και το  «Wee Willie Winkie’s World».

Σε ένα ταξίδι του στο Παρίσι το 1911 συνάντησε τον Robert Delaunay και επηρεάστηκε από τον κυβισμό και το 1912 προχώρησε στις πρώτες κυβιστικές του συνθέσεις με χαρακτηριστικό γνώρισμα την προβολή δύο διαστάσεων με κυρίαρχο το φως να αναδεικνύει χρώματα και αντικείμενα της σύνθεσης.

Marienkirche zur Abendstunde, 1930,

Το 1913 οι καλλιτέχνες της ομάδας «Blaue Reiter» κάλεσαν τον Feininger να εκθέσει έργα του μαζί τους στην πρώτη φθινοπωρινή έκθεση του Βερολίνου και τότε ξεκίνησε η φιλία του με τους Wassily Kandinsky, Klee και Alexei von Jawlensky και αργότερα οι τέσσερεις ίδρυσαν την ομάδα «Blaue Vier».

Η ξυλογραφία του καθεδρικού ναού, από Lyonel Feininger

Ο Feininger συνδέθηκε με διάφορους καλλιτεχνικούς κύκλους εξπρεσιονιστών όπως «Die Brücke», «Novembergruppe», «Gruppe 1919», ο κύκλος «Blaue Reiter» και «Die Blaue Vier» («Οι 4 Μπλε»). Η πρώτη του ατομική έκθεση ήλθε το 1917 στο Βερολίνο. Όταν ο Walter Gropius ίδρυσε το 1919 στην Γερμανία το  Bauhaus ζήτησε από τον Feininger να διδάξει ζωγραφική στην Βαϊμάρη (το 1919 ήταν που φιλοτέχνησε και το εξώφυλλο του Μανιφέστου του Bauhaus, μια εξπρεσιονιστική ξυλογραφία μητρόπολης) όπου παρέμεινε ως καθηγητής ως το 1925 οπότε το κίνημα του Bauhaus «μετακόμισε» στο Ντεσσάου κρατώντας ωστόσο επαφή με την σχολή ώσπου αυτή έκλεισε το 1933.  Όταν ανέβηκαν στην εξουσία οι Ναζί το 1933 η κατάσταση για το ζεύγος  Feininger έγινε αβάστακτη, η τέχνη του Lyonel Feininger χαρακτηρίστηκε «παρακμιακή» και έτσι μετακόμισαν στις ΗΠΑ όπου το έργο του παρουσιάστηκε το 1936 στην έκθεση «Παρακμιακή Τέχνη» πριν την αντίστοιχη έκθεση του 1937 στο Μόναχο.

Teltow II, 1918.

Οι γιοί του  Andreas Feininger και T. Lux Feininger, έγιναν καλλιτέχνες, ο πρώτος φωτογράφος και ο δεύτερος, ο οποίος πέθανε στις 7 Ιουλίου του 2011 στα 101 του, φωτογράφος και ζωγράφος.

Το 2001 ο οίκος Christie’s πούλησε σε δημοπρασία στο Λονδίνο τον πίνακα του 1909 Feininger «Green Bridge» 2,42 εκατομμύρια στερλίνες.

HomeLyonel Feininger Η Πράσινη Γέφυρα ΙΙ, 1916. Λάδι σε καμβά. 125.4 x 100.3 εκ.

Ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του υπήρξε και η ελαιογραφία «Η Πράσινη Γέφυρα – ΙΙ». Η σκηνή διαδραματίζεται στο Παρίσι. Δεν πρόκειται όμως για ένα Παρίσι με μοντέρνες λεωφόρους ούτε με τα καμπαρέ της «Πόλης του Φωτός» αλλά για μια γειτονιά της εργατικής τάξης . Το βράδυ έχει πέσει και οι μοναχικοί περαστικοί κινούνται αργά κατά μήκος του φωτισμένου από γκαζοφάναρα δρόμου. Η διάθεση είναι υποτονική, αλλά ο καλλιτέχνης αναζωογονεί τη σύνθεση στρεβλώνοντας ελαφρά το χώρο, κάμπτοντας τα σχήματα και σπάζοντας τα χρώματα.]

Gelmeroda, 1936.

Πρόκειται για ένα παράξενο θέμα, ειδικά για έναν καλλιτέχνη να ζωγραφίζει από την εμπόλεμη Γερμανία ήρεμες σκηνές της Γαλλίας. Ωστόσο, ο Lyonel Feininger, ένας Αμερικανός που ζούσε στο Βερολίνο , αγαπούσε τη Γαλλία και τη γαλλική κουλτούρα. Πριν από τον πόλεμο έκανε αρκετές εκτεταμένες επισκέψεις στο Παρίσι, όπου σκιαγράφησε τη ζωή του δρόμου και απορρόφησε τα διδάγματα του κυβισμού που είναι τόσο εμφανή σε αυτόν τον πίνακα. Αν και ο ίδιος υποστήριξε πατριωτικά τη χώρα των προγόνων του, τα συναισθήματά του για τον πόλεμο ήταν σε αναταραχή και αυτή η σύγκρουση βρήκε έκφραση σε αυτή τη μελαγχολική ανάμνηση μιας ήρεμης ειρηνικής εποχής.

Blue Marine 1924

Barfüßerkirche I, a painting from 1924

Church of the Minorites II, 1926

Lyonel Feininger, Hopfgarten, 1920,

https://zalmoxis.wordpress.com/2016/07/27/%CE%BF-feininger-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B3%CE%AD%CF%86%CF%85%CF%81%CE%B1-%CE%BD%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AE%CE%BD%CE%B7%CF%82/

http://www.midcenturia.com/2010/11/lyonel-feiningers-prismatic-art.html