Σαράντα χρόνια μετά τα Ριζίτικα, ο μεγάλος μας πρωτοπόρος συνθέτης ενορχηστρώνει τα Κάλαντα και μας γράφει ένα κείμενο για αυτά.
«Γιατί λέμε τα κάλαντα;»
Τα Χριστούγεννα του περσινού έτους, η εγγονή μου, αφού μου τραγούδησε τα κάλαντα, βάζοντας και δικούς της στίχους, με ρώτησε με την αφοπλιστική ειλικρίνεια και περιέργεια που χαρακτηρίζει την προσχολική ηλικία «γιατί λέμε τα κάλαντα;». Η απάντηση στην ερώτησή της δεν ήταν απλή. Ήθελα, βέβαια, να της πω ότι σύμφωνα με τις ιστορικές μας πηγές τα αρχαία ελληνικά άσματα που έχουν άμεση σχέση με τα παραδοσιακά μας -όπου σ΄ αυτά περιέχονται και τα κάλαντα- υποδέχονταν τις εποχές της Άνοιξης, του θέρους, τα φωτεινά περάσματα του χειμώνα, με τις θρησκευτικές γιορτές, με τους χορούς και το θέατρο. Όλοι -ειδικά τα παιδιά- χαίρονταν την ομορφιά της ζωής, έκαναν όνειρα, ένιωθαν τη χαρά, την λύπη, τον ενθουσιασμό, την φιλία και προπαντός την επικοινωνία. Περιορίστηκα να της πω ότι τα κάλαντα είναι υπέροχα τραγούδια που γεννήθηκαν σε όλα τα μέρη της χώρας μας. Της εξήγησα ότι και αυτά στηρίζουν τα έθιμά μας και ότι είναι ένα δώρο και για την σημερινή κοινωνία μας, την ταυτότητά μας, την οικογένειά μας και ότι η χρήση τους μας ενώνει. Συνέχισε να με κοιτά με απορία και τότε αποφάσισα να τα παρουσιάσω για τα παιδιά, σαράντα χρόνια μετά τα Ριζίτικα που διασκεύασα και ενορχήστρωσα.
Τα κάλαντα ανήκουν στις ζωντανές πηγές του ευρύτερου ελλαδικού χώρου. Είναι μουσική ξεχωριστή μέσα στο σύμπαν της μουσικής μας και στα έθιμα της κάθε ελληνικής περιοχής γιατί αποτελεί την πρώτη επαφή με την παραδοσιακή μουσική για το παιδί, ίσως μετά το νανούρισμα, και διατηρείται αναλλοίωτη σχεδόν από γενιά σε γενιά. Τα κάλαντα θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελούν και μία ιεροτελεστία με τα παιδιά να τα τραγουδούν σε ομάδες, γυρνώντας τα σπίτια - και τη μόνη πλέον ομάδα για την οποία ανοίγει την πόρτα και υποδέχεται ένα σπίτι, σε μία κοινωνία που τείνει να κλείνεται ολοένα στον εαυτό της. Το τρίγωνο είναι το πρώτο μουσικό όργανο που θα παίξει το παιδί δίνοντας την πρώτη του ζωντανή «παράσταση», λέγοντας τα κάλαντα, εισπράττοντας αποδοχή, χειροκρότημα, δώρα και δίνοντας χαρά.
Καθώς ενορχήστρωνα και διασκεύαζα τα κάλαντα εμπλουτίζοντας τα με επιλεγμένες αρμονικές δομές, ένιωθα μία ευτυχία διότι είναι τυχερός ο τόπος μας και προικισμένος με αυτές τις υπέροχες μελωδίες, τα ποιητικά λόγια και τα ρυθμικά σκιρτήματα που διαθέτουν. Το μήνυμα στα χριστουγεννιάτικα κάλαντα που συναντάμε στα Δωδεκάνησα, τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Κρήτη, την Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, την Πελοπόννησο, τα Επτάνησα είναι το ίδιο αλλά το ύφος, η γλώσσα, οι διαφορετικοί ρυθμοί, προσδίδουν το κάθε ανθρωπογεωγραφικό τοπίο και την ιστορία του. Μέσα από τα κάλαντα ταξίδεψα στα Χριστούγεννα του κάθε τόπου, στους ήχους, στα έθιμα, στα εδέσματα, στις ιστορίες και στα παραμύθια. Αυτό το ταξίδι θέλησα να κάνω παράσταση, μία αναβίωση του πνεύματος των ελληνικών Χριστουγέννων. Είναι μία παράσταση αφιερωμένη στον υπέροχο και υπερβατικό κόσμο των παιδιών. Έναν κόσμο που τον αναζητούμε μέχρι το τέλος μας.
φωτό: Γιάννης Βελισσάρης
Πέμπτη 21, Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου │18:00 Μέγαρο Μουσικής - Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος μεταγράφει κάλαντα από όλη την Ελλάδα,
η Ξένια Καλογεροπούλου αφηγείται παραμύθια,
η Χορωδία των Μικρών Μουσικών του Ωδείου Αθηνών τραγουδά σε συνεργασία με τους μουσικούς της Παλίντονου Αρμονίας,
ενώ οι ηθοποιοί Δημήτρης Μακαλιάς και Σωκράτης Πατσίκας, ως ξεχωριστοί βοηθοί του Αη Βασίλη, σχολιάζουν τα δρώμενα.
Τη σκηνοθετική επιμέλεια έχει ο Λευτέρης Γιοβανίδης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου