 |
Γερ. Γ.
Γερολυμάτου, «Ι.Μ. Ξενοφώντος», Μολύβι-χαρτί
|
του Γεράσιμου
Γ. Γερολυμάτου
ΜΑΗΣ-22-2002-Τετάρτη
Καρυές- Ι.Μ. Ξενοφώντος- Άγιον Όρος *
Ξύπνησα στις 5 π.μ και
πήγα στο Καθολικό για τον Όρθρο. Ο Τάκης ήρθε λίγο μετά και αυτός και στις 7
π.μ, πλέον, έχοντας ετοιμάσει τις λίγες αποσκευές μας επιβιβαστήκαμε στο μικρό
λεωφορείο μαζί με 7 ακόμη προσκυνητές, για τη διαδρομή της επιστροφής προς τις
Καρυές. Αποβιβαστήκαμε στη μικρή πλατεία των Καρυών, περίπου στις 8.30 π.μ και
καθίσαμε στο εστιατόριο πρώτα για ένα καφέ και έπειτα για φαγητό. Γευματίσαμε
νόστιμη, ζεστή φασολάδα, με ντολμαδάκια, ντοματοσαλάτα, ψωμί και ½ κιλό ωραίο
κόκκινο κρασί.
Μετά από το γεύμα
επισκεφθήκαμε, για όση ώρα απέμενε μέχρι να πάρουμε το λεωφορείο για την Δάφνη,
τον ναό του Πρωτάτου, όπου προσκυνήσαμε και την θαυματουργό εικόνα του «Άξιον
Εστί». Για εμένα ήταν η δεύτερη φορά. Επιπλέον, τόσο εγώ, όσο και ο Τάκης,
είχαμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τις εξαίσιες τοιχογραφίες του Πανσέληνου, για
τις οποίες μου δόθηκε η δυνατότητα να του μιλήσω διεξοδικά από καλλιτεχνικής
άποψης. Πρέπει να ομολογήσω, ότι είμαι λάτρης της ζωγραφικής τέχνης του
Πανσέληνου, καθώς θεωρώ ότι είναι, ένας από τους σημαντικότερους, αν όχι και ο
πιο σημαντικός Έλληνας ζωγράφος για ένα διάστημα αρκετών αιώνων.
Καρυές-Δάφνη. Η
αντίστροφη διαδρομή της κατάβασης μέχρι το λιμανάκι της Δάφνης, όπου περιμέναμε
για περίπου μισή ώρα την επιβίβαση μας εκ νέου στο πλοιάριο, που θα μας
μετέφερε στην παραλιακή μονή του Ξενοφώντος. Επωφελήθηκα της αναμονής για να
κάνω λίγα ψώνια, παραγγελίες της μάνας μου, λιβάνι και κασέτες με τους Ύμνους
του Πάσχα, από τα μαγαζιά της Δάφνης. Συναντήσαμε τον Χαράλαμπο, που τον είχα
γνωρίσει προ 2 ημερών στην Λαύρα μαζί με τους συντρόφους του, και οι οποίοι
επίσης είχαν ως πρόγραμμα την επίσκεψη στη μονή Ξενοφώντος. Ωραία συντροφιά,
λοιπόν, βρεθήκαμε πάλι με ανθρώπους με ενδιαφέρον. Γύρω στις 1 μ.μ, το πλοίο
μας αποβίβασε στην προβλήτα της μονής, έξι εν συνόλω προσκυνητές. Ανεβήκαμε στο
πολύ περιποιημένο αρχονταρίκι της πανέμορφης και ευρύχωρης μονής και
εγγραφήκαμε δίχως πρόβλημα, (λόγω πρόσκλησης), στο βιβλίο των προσκυνητών. Μόνο
λίγα παράπονα, για το ότι δεν είχαμε ειδοποιήσει εγκαίρως για την
διανυκτέρευση.
Τακτοποιηθήκαμε και οι
πέντε μαζί, σε ένα καθαρό και άνετο κελί με θέα προς την θάλασσα. Ζεστή,
καλοκαιρινή ημέρα και εν αναμονή των λίγων ωρών μέχρι την Ακολουθία του
Εσπερινού, οι υπόλοιποι ξάπλωσαν για ένα μεσημεριανό υπνάκο. Εγώ, αντίθετα,
είχα όρεξη για έναν περίπατο γύρω από τη μονή, προς ανεύρεση του πιο κατάλληλου
σημείου για ένα σχέδιο. Ο Τάκης, είχε επίσης όρεξη για μια μικρή περιπέτεια και
αφού πήραμε μαζί δύο παγωμένους καφέδες, οργώσαμε κυριολεκτικά την περιοχή.
Λόγω του κατάφυτου της περιοχής, αλλά και του μεγάλου κτιριακού όγκου, ήταν
αδύνατο να βρεθεί σημείο πανοραμικής θέασης της μονής. Κάποια δέντρα εμπόδιζαν
την θέα, είτε ήταν ορατό, μόνο ένα μικρό μέρος του κτιριακού συγκροτήματος.
Μετά από αρκετή,
κυκλοτερή περιπλάνηση 45 λεπτών, μέσα από δύσβατα μονοπάτια, καταλήξαμε στην
παραλία, όπου βρήκα τελικώς στα δεξιά της μονής, το σημείο που ήταν πλησιέστερα
στην επιθυμία μου. Κάθισα σε μια απάνεμη πλευρά των βράχων της παραλίας, που
είχε χοντρό βότσαλο, και για περίπου 1,5 ώρα, έκανα ένα πολύ ικανοποιητικό και
με αρκετό πλάσιμο τόνων, φωτός-σκιάς, μετρημένο σχέδιο, από μια πολύ καλή
οπτική γωνία του μοναστηριού. Κάηκα και ζαλίστηκα από τον ήλιο, αλλά άξιζε ο
κόπος. Έτσι, μαζί με αυτό, έχω ήδη φτιάξει 3 σχέδια σε 3 ημέρες, ένα για κάθε
μοναστήρι.
Στις 5 μ.μ,
παρακολουθήσαμε τον Εσπερινό στο μεγάλο Καθολικό, που τιμάται επί του ονόματος
του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, και έπειτα στην τράπεζα για φαγητό,
κριθαράκι κοκκινιστό με σουπιά ή καλαμάρι, φρούτα, σαλάτα και κόκκινο κρασί.
Ακολούθησε μετά το Απόδειπνο και ο Παρακλητικός Κανόνας στην Θεοτόκο, πάλι στο
Καθολικό, και ύστερα μέχρι τη νύχτα, είμαστε ελεύθεροι για έναν περίπατο στην
παραλία, όπου στην προβλήτα ψάρευαν 2-3 μοναχοί, ή αγναντεύοντας τη δύση από το
μπαλκόνι του αρχονταρικίου, καπνίζοντας και συζητώντας με άλλους προσκυνητές,
που είχαν στο μεταξύ φτάσει στη μονή.
ΜΑΗΣ-23-2002-Πέμπτη
Ι. Μ. Ξενοφώντος
Ξημέρωσε η 6η
και τελευταία ημέρα παραμονής μας στο Άγιον Όρος. Ξυπνήσαμε γύρω στις 6 π. μ
και πήγαμε στο Καθολικό για τον Όρθρο και την Θεία Λειτουργία, μέχρι τις 8 π. μ.
Έπειτα από ένα καφέ και διάλλειμα μισής ώρας, κατεβήκαμε στο παλαιό Καθολικό
του μοναστηριού με τις ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του, για τη διάρκεια μισής
ώρας παράκληση προς τον προστάτη της μονής, Άγιο Γεώργιο. Εδώ, όπως και σε άλλες
περιστάσεις, έδωσα ονόματα οικείων και γνωστών προς μνημόνευση, υπέρ υγείας,
φωτισμού και αναπαύσεως.
Γύρω στις 9 π.μ, με το
πέρας του Παρακλητικού, πήγαμε για φαγητό στην τράπεζα, όπου γευματίσαμε ψάρι
με κοκκινιστό αρακά και πουρέ και αγγουρο-ντοματοσαλάτα με λίγο κρασί. Το ψάρι
φρεσκότατο, μάλλον από ψαράδες καλόγερους της μονής. Στο τέλος, ο Χαράλαμπος
και εγώ, προσφερθήκαμε για διακόνημα στο καθάρισμα των τραπεζιών και στην
τοποθέτηση νέων σερβίτσιων. Έπειτα από αυτό τακτοποιήσαμε τους σάκους, ώστε να
είμαστε έτοιμοι προς αναχώρηση, και μέχρι τις 10.30 π.μ, επιδοθήκαμε ομαδικά
στο διακόνημα της συλλογής ανθέων της μεγάλης φλαμουριάς, που βρισκόταν στην
εσωτερική αυλή της μονής και μοσχοβολούσε, καθώς έμοιαζε να είναι χιονισμένη
από τα πολλά λευκά άνθη. Έμαθα, ότι τα άνθη της φλαμουριάς, όταν ξεραθούν
γίνονται πολύ καλό αφέψημα για τα κρύα του χειμώνα. Συλλέξαμε δύο μεγάλες
σακούλες από αυτά.
* Σημ: (Το απόσπασμα είναι
από τις ημερολογιακές σημειώσεις μου με τον τίτλο: «ΝΥΧΤΕΡΙΝΑ ΒΙΒΛΙΑ»)
Το σχέδιο της μονής με
μολύβι, είναι αυτό που αναφέρεται στις σημειώσεις μου.
===============
Πληροφορίες
για την Ιερά Μονή Ξενοφώντος
Η Ιερά
Μονή Ξενοφώντος, χτισµένη στη δυτική παράλια όχθη της χερσονήσου, βρίσκεται
µεταξύ των Ιερών Μονών ∆οχειαρίου και Αγίου Παντελεήµονος. Η ιστορία της µονής
είναι µακραίωνη και ανάγεται πίσω στον 10ο και 11ο αιώνα, εποχή που ιδρύθηκε
και η Μεγίστη Λαύρα.
Κτίτορας
της µονής είναι ο Άγιος Ξενοφών, ο οποίος διετέλεσε και ηγούµενός της. Οι
περιπέτειες δεν έλειψαν από τη ζωή της µονής ήδη από τον καιρό της σύστασής
της. Ένα τέτοιο περιστατικό αποτελεί και η διένεξη που δηµιουργήθηκε στο τέλος
του 11ου αιώνα µε τον κατά κόσµο ευνούχο Στέφανο - και µετέπειτα µοναχό
Συµεών-, δρουγγάριο του αυτοκράτορα Νικηφόρου Βοτανειάτη. Αρχικά, αν και η
είσοδος του Στεφάνου στην τάξη των µοναχών ευνόησε τη µονή µε την παροχή
χρηµάτων που είχαν ως αποτέλεσµα την ανέγερση κτηριακών εγκαταστάσεων,
µετέπειτα η πορεία του ως ηγουµένου της µονής τον έφερε σε σύγκρουση µε την
πλειονότητα των µοναχών, µε συνέπεια την αποµάκρυνσή του από το µοναστήρι. Η
προσφυγή του Συµεών στον αυτοκράτορα Αλέξιο Κοµνηνό κατέληξε στην, µε αυτοκρατορική
εντολή, επαναφορά του.
Εκτός από
τα επεισόδια µε εσωτερικό χαρακτήρα, υπάρχουν και εκείνα που έχουν εξωτερικές
αιτίες. Ως παράλια µονή, η Ξενοφώντος, έγινε πολλές φορές στόχος πειρατικών
επιδροµών. Το 13ο αιώνα µάλιστα καταστράφηκε από Λατίνους πειρατές. Στο Γ΄
Τυπικό κατέχει την όγδοη θέση, ενώ σήµερα η ιεραρχική θέση της µονής είναι η
δεκάτη έκτη. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας υποστηρίχθηκε είτε από εύπορους
πιστούς βλάχικης καταγωγής είτε από τις προσόδους που έρχονταν από τη σκήτη
"Ρόµβας" και δύο χωριά που της είχαν δωρηθεί από Ρουµάνους ηγεµόνες.
Κατά τον
16ο αιώνα η πλειονότητα των µοναχών ήταν Σλάβοι. Τον 17ο αιώνα βρέθηκε να
χρωστά υπέρογκα ποσά σε ένα συνδικάτο Εβραίων τοκογλύφων µε αποτέλεσµα την
οικονοµική της εξαθλίωση µέσα σε µια γενικότερη ατµόσφαιρα παρακµής που
παρατηρείται την εποχή αυτή στον Άθω. Το 18ο αιώνα ανασυγκροτείται, µε πρώτο
της µέληµα την επιστροφή στο κοινοβιακό σύστηµα το 1784. Ο ηγούµενος Παΐσιος ο
Λέσβιος µε τη δραστηριότητά του προσέθεσε νέα κτίρια και ξαναζωντάνεψε τη µονή.
Τότε
άρχισε και η ανέγερση του νέου µεγάλου Καθολικού στα βόρεια του µοναστηριού, το
οποίο και τελείωσε µετά την έναρξη της επανάστασης του 1821. Στη νότια πλευρά
της µονής είναι το παλαιό Καθολικό, διακοσµηµένο µε παλαιοχριστιανικά σύµβολα,
η κατασκευή του οποίου πάει πίσω στον 11ο αιώνα, αν και πέρασε από διάφορες
φασεις µε διαδοχικές προσθήκες (κοσµείται µε ξύλινο τέµπλο του 17ου αιώνα, ενώ
οι τοιχογραφίες του έχουν επιζωγραφηθεί). Το 1864 χτίστηκε το κωδωνοστάσιο και
το 1901 τοποθετήθηκε η φιάλη του αγιασµού.
Η µονή
αριθµεί περί τα 600 χειρόγραφα και περί τις 7,000 έντυπα βιβλία. Αξιόλογα έργα
τέχνης είναι δύο εικόνες του 14ου αιώνα, οι άγιοι Γεώργιος και ∆ηµήτριος και η
γνωστή θαυµατουργή εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας. Στα κειµήλια του
µοναστηριού περιλαµβάνονται µέρος του Τιµίου Ξύλου, πολύτιµες λειψανοθήκες µε
λείψανα αγίων, εκκλησιαστικά σκεύη και άµφια. Η µονή διαθέτει 11 παρεκκλήσια, 6
εξωκκλήσια και έχει ως εξαρτήµατα τη σκήτη του Ευαγγελισµού της Θεοτόκου µε 22
Καλύβες, που δυστυχώς παρακµάζει λόγω λειψανδρίας. Η µονή έχει περί τους
τριάντα φιλόπονους µοναχούς.
=================
Μεταξύ της
μονής Δοχειαρίου και Αγίου Παντελεήμονος, βρίσκεται το μοναστήρι του Ξενοφώντος
κτισμένο δίπλα στη θάλασσα σε μια ομαλή και καταπράσινη τοποθεσία. Είναι
κοινόβιο και γιορτάζει τον Άγιο Γεώργιο στις 23 Απριλίου. Η παράδοση λέει πως
το μοναστήρι κτίστηκε το 580 από τον Ξενοφώντα τον Συγκλητικό, αλλά σύμφωνα με
έγγραφες μαρτυρίες το 10ο αιώνα από τον Όσιο Ξενοφώντα, γνωστό στον Αθανάσιο
τον Αθωνίτη που είχε γιατρέψει τον αδελφό του οσίου στον Μυλοπόταμο που έπασχε
από αγιάτρευτη αρρώστια.
Το παλιό
Καθολικό έχει θαυμάσιες τοιχογραφίες του Αντωνίου, ζωγράφου της Κρητικής Σχολής
(1544). Η Τράπεζα τοιχογραφήθηκε το 16ο αιώνα. Το νέο Καθολικό έχει μαρμάρινο
Τέμπλο και είναι ευρύχωρο και μεγαλόπρεπο περισσότερο από τα καθολικά του
Όρους. Εκεί βρίσκονται δύο ψηφιδωτές εικόνες του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου
Γεωργίου, όπως και μία μικρότερη της Μεταμορφώσεως, που ανήκουν στο 14ο αιώνα.
Σήμερα έχει 11 παρεκκλήσια από τα οποία τα τρία είναι αγιογραφημένα. Το
καμπαναριό βρίσκεται σε τετράγωνο πύργο που κτίστηκε το 1864, ενώ η φιάλη με το
σκέπαστρο το 1908. Η βιβλιοθήκη περιέχει 300 χειρόγραφα και 3.500 έντυπα.
Μεταξύ των κειμηλίων είναι Τίμιο Ξύλο, φορητές εικόνες, λειτουργικά
αντικείμενα, λείψανα πολλών αγίων, ψηφιδωτές εικόνες κ.ά.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου