Ο Αυστριακός Εξπρεσιονιστής ζωγράφος Oscar Kokoschka, (1886-1980)

αυτοπροσωπογραφία

Σπουδαία μορφή και πρωτοπόρος του Εξπρεσιονισμού με πολυτάραχη σταδιοδρομία, καθώς τη ζωή και το έργο του σημάδεψαν συγκλονιστικά γεγονότα, δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, αυτοεξορία, διώξεις κι αρνητικές κριτικές. Ο Oscar Kokoschka εξακολούθησε να ζωγραφίζει πορτραίτα, πολιτικές αλληγορίες, μυθολογικά, και τα τελευταία χρόνια, σκηνές με θέματα από την Ιστορία πάντα με ένα προσωπικό στυλ.

Η καριέρα του Όσκαρ Κοκόσκα σημαδεύτηκε από τα πορτρέτα βιεννέζικων διασημοτήτων τα οποία ζωγράφισε με ένα νευρώδες και ζωηρό στυλ. Υπηρέτησε στον αυστριακό στρατό κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου οπόταν και τραυματίστηκε σοβαρά. Παρά το γεγονός ότι την περίοδο της νοσηλείας του οι γιατροί διέγνωσαν σοβαρή διανοητική αστάθεια, ο Όσκαρ Κοκόσκα συνέχισε την καριέρα του ως καλλιτέχνης, ταξιδεύοντας σε ολόκληρη την Ευρώπη, ζωγραφίζοντας τοπία.

Εκκεντρικός, παραγωγικός, ανθρώπινος, δραματικός, έντονος, εραστής της αλληγορίας, πολεμιστής που αρνήθηκε να παραδώσει τα όπλα του και που απέδωσε φόρο τιμής στη μνήμη και την ιστορία όπως λίγοι, ο Όσκαρ Κοκόσκα παραμένει ένας από τους τρεις κορυφαίους αυστριακούς ζωγράφους μαζί με τον Κλίμτ και τον Σίλε

Η τέχνη του Όσκαρ Κοκόσκα θεωρήθηκε από τους Ναζί ως εκφυλισμένη κι ο ίδιος διαφεύγει όπως-όπως στην Πράγα το 1934 όπου ενεργοποιείται με άλλους κυνηγημένους. Αργότερα αποδρά στην Αγγλία, λαμβάνει μάλιστα την βρεττανική υπηκοότητα την οποία εξάλλου διατηρεί μέχρι και το 1978 οπότε και ξαναπήρε την αυστριακή υπηκοότητα. Γεννήθηκε την 1η Μαρτίου του 1886. Πέρασε φτωχικά παιδικά χρόνια. Στα 18 του βρέθηκε στην Καλών Τεχνών κι ένα χρόνια αργότερα δίδασκε κιόλας ζωγραφική. Για να βγάλει τα προς το ζειν, εργαζόταν ως δάσκαλος σχεδίου τα βράδια ενώ παράλληλα ζωγράφιζε καρτ ποστάλ και δεσίματα βιβλίων. Παράλληλα με τη ζωγραφική, γράφει θέατρο, παραμένοντας ένας αφοσιωμένος εξπρεσσιονιστής της υπαίθρου.

Ο Όσκαρ Κοκόσκα το 1963

Τα πρώτα οικονομικά κέρδη, του επιτρέπουν να στραφεί στην ανθρώπινη παρουσία και να εγκαταλείψει την τοπιογραφία, που του έφερε τους πρώτους πελάτες. Περνά κλιμακωτά από το σχέδιο και τις απλές, γρήγορες γραμμές στην καταγραφή του φωτός και του σκότους που είναι το κάθε του μοντέλο. Το πρόσωπο γίνεται πρωταγωνιστής, το χρώμα γίνεται ο φορέας της ανθρώπινης αλήθειας, όλο και πιο έντονο, όλο και πιο πολύ. Το πάθος κι η συναισθηματική διέγερση του Κοκόσκα είναι παρόντα πάντα στα τελάρα του, που όσο περνά ο καιρός γίνονται πλουσιότερα, γεμάτα τις άφοβες, πλατιές του πινελιές και τη σιγουριά ενός δασκάλου. Το όνομά του στέκει δίπλα στου Καντίνσκι, στου Μαρκ και των λοιπών εξπρεσσιονιστών του Γαλάζιου Καβαλάρη.

Το 1911 γνώρισε τη μούσα του, Άλμα Μάλερ. Η κατά επτά χρόνια μεγαλύτερή του καλλονή, που υπήρξε σύζυγος ή ερωμένη και μούσα ορισμένων εκ των επιφανέστερων καλλιτεχνών της εποχής από το σύζυγό της, Γκούσταβ Μάλερ, ως τον Κλιμτ, τον Καρούσο, τον Γκρόπιους, έμεινε μαζί του τρία χρόνια. Για πολλά χρόνια δε μπόρεσε να αποδεχθεί την απόφασή της να χωρίσουν. Όπως τη ζωγράφιζε όταν ήταν ζευγάρι, τη ζωγραφίζει και όταν χωρίζουν. Μόνο που τώρα το μοντέλο του ήταν μια κούκλα, από μαλακό υλικό και σε φυσικό μέγεθος, που είχε παραγγείλει σε διάσημη σκηνογράφο και κουκλοποιό της Αυστρίας. Φτάνει σε ακρότητες: κουβαλούσε την κούκλα, ως συνοδό, σε εστιατόρια, θέατρα, καφενεία.

Alma Mahler, 1909

Το 1937, οι χιτλερικοί συγκέντρωσαν όλα τα τελάρα του Κοκόσκα από μουσεία και εκθέσεις (περίπου 400), τα ενέταξαν στην “Διεφθαρμένη Τέχνη” (Εntartete Kunst) και τα κατέστρεψαν. Μετά τον πόλεμο, η αναγνώρισή του ως ένας από τους μεγάλους του 20ου αιώνα, είναι πια παγκόσμια. Η πρώτη του αναδρομική έγινε στη Βιέννη – κι ακολούθησαν Λονδίνο, Ζυρίχη, Νέα Υόρκη… Ζωγράφιζε αδιάκοπα και πάλι. Ώριμος, ανακάλυψε τα ελληνικά θέματα. Ο Μύθος του Προμηθέα, η θυσία των Θερμοπυλών και ο παγκόσμιος συμβολισμός της, η σημασία της Ιστορίας και της μνήμης με μορφή σύμβολο τον Ηρόδοτο, έγιναν πηγές έμπνευσης και δρόμος διατύπωσης των πολιτικών θέσεών του. Έφυγε στα 94 του από τη ζωή στις 22 Φεβρουαρίου του 1980, στο σπίτι του στη Ελβετία, που είχε γίνει η πατρίδα του τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του.

Νύμφη του Ανέμου

Εραστές

Κόκκινο αυγό

ερωτική εξομολόγηση προς την Άλμα

Knight Errant, 1914–15

Αδης και Περσεφόνη,1950

Girl with Clay Doll, 1921–22

 Die Auswanderer, 1917 

Γυναίκα σε μπλε, 1919

Αυτοπροσωπογραφία με κούκλα

Girl with Doll

Άποψη του Τάμεση

xartografos

Πηγή:

http://xartografos.wordpress.com/2011/10/07/274-%CE%BA%CE%BFkoschka-%CF%8C%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%81-%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%85-94/