Ο Έντβαρντ Μουνκ συναντά τον Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

Αριστερά: Βίνσεντ Βαν Γκογκ, Αυτοπροσωπογραφία, 1887-1888. Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation). Δεξιά: Έντβαρντ Μουνκ, Αυτοπροσωπογραφία, 1926. Ιδιωτική συλλογή. 

Στο Μουσείο Βαν Γκογκ του Άμστερνταμ

Ο Νορβηγός Έντβαρντ Μουνκ και ο Ολλανδός Βίνσεντ Βαν Γκογκ έζησαν την ίδια περίοδο και αποτύπωσαν και οι δύο τους δαίμονές τους στον καμβά, όμως οι δρόμοι τους δεν διασταυρώθηκαν ποτέ, ακόμη και όταν περιδιάβαιναν και οι δύο στο Παρίσι, τη δεκαετία του 1880. Τα έργα τους όμως, που επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό την τέχνη του 19ου αιώνα αλλά και τη σύγχρονη ζωγραφική, θα βρεθούν για πρώτη φορά το ένα πλάι στο άλλο, σε μια έκθεση που θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή στο Μουσείο Βαν Γκογκ της Ολλανδίας.

Με την αντιπαράθεση έργων όπως «Η Κραυγή» του Μουνκ —ο γνωστότερος πίνακάς του με θέμα μια βασανισμένη ψυχή— με τη «Γέφυρα της Τρινκετάιγ» του Βαν Γκογκ, οι οργανωτές της έκθεσης προσπαθούν να εξερευνήσουν τις ομοιότητες στο όραμά τους για τη ζωή.

Και οι δύο ζωγράφοι απομακρύνθηκαν από το παραδοσιακό στυλ της ζωγραφικής και υιοθέτησαν τα βαθιά, στροβιλιζόμενα χρώματα ή τις πυκνές πινελιές.

«Μέσω των εμπειριών τους, της οδύνης και του πόνου που βίωσαν αλλά και της ικανότητάς τους να βλέπουν την ομορφιά ακόμη και στα μικρότερα πράγματα, μπόρεσαν να μεταφέρουν αυτήν την προσωπική εμπειρία στην τέχνη τους» είπε η έφορος του Μουσείου Βαν Γκογκ, Μάιτε βαν Ντάικ.

Οι ιστορικοί τέχνης αλλά και το κοινό ανέκαθεν συνέκριναν τα έργα τους. Όμως η έκθεση αυτή, που χρειάστηκαν έξι χρόνια για να γίνει πραγματικότητα, προσφέρει την πρώτη ευκαιρία για μια επίσημη, συγκριτική μελέτη τους.

Ο Βαν Γκογκ, που παρέμεινε σχετικά άγνωστος μέχρι το θάνατό του, επηρέασε τον Μουνκ ο οποίος αναφερόταν στον Ολλανδό μεταϊμπρεσιονιστή στα ημερολόγιά του, που θα εκτεθούν επίσης στο Μουσείο. «Σκεφτόμουν και επιθυμούσα, όπως και εκείνος, να μην επιτρέψω στη φλόγα μου να σβήσει και με το φλεγόμενο πινέλο μου να ζωγραφίζω μέχρι το τέλος» έγραφε ο Μουνκ για τον Βαν Γκογκ το 1933.

 

Αριστερά: Έντβαρντ Μουνκ, «Η Κραυγή», 1893. Munch Museum, Όσλο. Δεξιά: Βίνσεντ Βαν Γκογκ, «Η Γέφυρα της Τρινκετάιγ», 1888. Ιδιωτική συλλογή

Στην έκθεση περιλαμβάνεται και η πρώτη εκδοχή της «Κραυγής» που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ολλανδία, ως δάνειο από το Μουσείο Μουνκ του Όσλο. Μέχρι το 1910 ο Έντβαρντ Μουνκ ζωγράφισε τέσσερις εκδοχές του έργου αυτού, οι τρεις εκ των οποίων εκτίθενται στη Νορβηγία. Ο τέταρτος πίνακας πουλήθηκε το 2012 για κάτι λιγότερο από 120 εκατομμύρια δολάρια, σε μια από τις ακριβότερες αγοραπωλησίες έργου τέχνης μέχρι και σήμερα.

Μεταξύ άλλων, η έκθεση θα παρουσιάσει την επιρροή του Ολλανδού στον Νορβηγό, φέρνοντας κοντά την «Έναστρη Νύχτα» του Μουνκ, που ζωγραφίστηκε το 1922, και την «Έναστρη Νύχτα στον Ροδανό» που ζωγράφισε ο Βαν Γκογκ το 1888. Καταδεικνύει επίσης πώς και οι δύο επικεντρώνονταν σε βασικά θέματα και πώς ανακάλυψαν τη θρησκεία στη φύση. Αποσπάσματα από επιστολές και ημερολόγια δείχνουν τις ομοιότητες στις ταραχώδεις προσωπικές ζωές τους: και οι δύο υπέφεραν από κατάθλιψη και οργή, συναισθήματα που αποτύπωσαν στους πίνακές τους.

Αριστερά: «Έναστρη Νύχτα στον Ροδανό», 1888. Musée d’Orsay, Παρίσι. Δωρεά του ζεύγους Robert Kahn-Sriber, στη μνήμη του ζεύγους Fernand Moch, 1975. Δεξιά: Έντβαρντ Μουνκ, «Έναστρη Νύχτα», 1922. Munch Museum, Όσλο.

Η έκθεση, που περιλαμβάνει και άλλους σπάνιους πίνακες του Μουνκ όπως «Το άρρωστο παιδί» και τη «Μαντόνα», παρουσιάστηκε στο Όσλο από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο και το Μουσείο Μουνκ έσπασε ρεκόρ επισκεπτών, με 170.000 εισιτήρια. Στο Άμστερνταμ αναμένεται να ξεπεράσει κάθε προηγούμενο αφού το Μουσείο Βαν Γκογκ μόνο πέρσι προσέλκυσε 1,6 εκατ. επισκέπτες.

http://www.archaiologia.gr/blog/2015/09/24/%CE%BF-%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B2%CE%B1%CF%81%CE%BD%CF%84-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%BA-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%83%CE%B5%CE%BD%CF%84-%CE%B2/