Η Βουλγαρία μάς συστήνει την καλλιτεχνική της δημιουργία του 20ου αιώνα

TSENO-TODOROV

Αν και γείτονες, λίγα γνωρίσουμε για τη βουλγαρική τέχνη. Έτσι με αφορμή την ανάληψη της Βουλγαρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης η πρεσβεία της γειτονικής μας χώρας παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα έκθεση με έργα τέχνης από τη Δημοτική Πινακοθήκη της Σόφιας. Η έκθεση στεγάζεται στην Πινακοθήκη δήμου Αθηναίων, κτίριο Μεταξουργείου από τις 9 Μαΐου ως τις 17 Ιουνίου. Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν η Adelina Fileva και ο Plamen Petrov.

PENCHO BALKANSKI (1908-1985). Σόφια, 1960. Μονοτυπία, 38×50 εκ.

Παρουσιάζονται τριάντα τρία έργα ζωγραφικής και χαρακτικής (ελαιογραφίες, ακουαρέλες, ακρυλικά, λαδοπαστέλ, ξυλογραφίες, έγχρωμες λιθογραφίες, μονοτυπίες, κ.α.) διάσημων Βούλγαρων καλλιτεχνών διαφόρων γενεών και διαφορετικών σχολών, μεταξύ άλλων των Γιαροσλάβ Βέσιν, Αλεξάνταρ Μποζίνοβ, Νικόλα Πετρόβ, Νικολάι Ραϊνόβ, Σιράκ Σκίτνικ, Ελιέζερ Αλσέχ, Ντέτσκο Ουζούνοβ, Μάριο Ζέκοβ, Πέντσο Μπαλκάνσκι, Πέντσο Γκεοργκίεφ και Βεσελίν Στάικοβ, οι οποίοι έχουν καταλάβει αντάξια θέση στη βουλγάρικη ιστορία της Τέχνης και με τα τοπία που έχουν φιλοτεχνήσει, κληροδότησαν τους προσωπικούς και συναισθηματικούς διαλόγους τους με την Ευρώπη και το τοπίο της.

Τα έργα δημιουργήθηκαν τον 20ο αι., κατά την περίοδο 1910-1990 και αποτελούν μέρος της συλλογής της Δημοτικής Πινακοθήκης της Σόφιας. Το θέμα τους είναι η απεικόνιση τοπίων από ευρωπαϊκές πόλεις, όπως οι Σόφια, Πράγα, Κωνσταντινούπολη, Αθήνα, Φλωρεντία, Βουδαπέστη, Βενετία, Δρέσδη, Παρίσι, Ντουμπρόβνικ, Κοτόρ Ρώμης και Μάισσεν Μπρατισλάβας.

SIRAK SKITNIK (1883-1943). Αθήνα, 1935. Λάδι σε χαρτί, 42×61 εκ.

Η διευθύντρια της Δημοτικής Πινακοθήκης της Σόφιας και επιμελήτρια της έκθεσης  Adelina Fileva αναφέρει σχετικά με την έκθεση: «Μόλις στον 19ο αιώνα η ζωγραφική τοπίων καθιερώνεται ως είδος στη χώρα μας, αφού στις απαρχές αποτελούν μια απόπειρα να αντικατοπτρίσουν όχι τόσο μια ορατή πραγματικότητα, αλλά ένα ιδιόμορφο, ποιμενικό ιδεώδες. Κατά το δεύτερο ήμισυ του αιώνα η σημασία του τοπίου αυξάνεται, ενώ αντίστοιχα εμφανίζονται και διαφορετικές τεχνοτροπίες και δευτερεύοντα είδη, όπως αυτά της υπαίθρου, αστικό, θαλασσογραφίας. Το ενδιαφέρον των βούλγαρων ζωγράφων για το τοπίο, ως θέμα, είναι διαρκές και διατρέχει την ιστορία της τέχνης στη χώρα μας κατά τον 20ο αιώνα.

Ο καλλιτεχνικός πλούτος αυτός μας επιτρέπει σήμερα να αποκαλύψουμε πόσο είχε γοητέψει τους ζωγράφους όχι μόνο το αρ νουβό (Art Nouveau), ο ιμπρεσιονισμός, ο εξπρεσιονισμός, αλλά και  το πνεύμα και οι επιδιώξεις του κύκλου δημιουργών, οι οποίοι σχημάτισαν τον Σύνδεσμο «Σύγχρονη τέχνη της πατρίδας», καθώς και τα μέλη της Εταιρείας «Νέων ζωγράφων», οι οποίοι επηρεάστηκαν από τις καλλιτεχνικές τάσεις στη Ρωσία, κατά τη δεύτερη δεκαετία του περασμένου αιώνα.

ΖΙΝΑ ΥΟURDANOVA (1904-1998). Kαθεδρικός ναός Αγ. Αλεξάνδρου Νέβσκι, 1989. Ακρυλικό σε χαρτόνι, 65×54 εκ.

Ακριβώς αυτό το ενδιαφέρον των ζωγράφων για τους ιμπρεσιονιστές και τον μετα-ιμπρεσιονισμό θα μετατρέψει, ούτε λίγο ούτε πολύ, το τοπίο σε βασική πηγή σημαντικών στιλιστικών νεωτερισμών στη ζωγραφική και τη χαρακτική της Βουλγαρίας. Ενώ, με τον πλούτο και με την πολυδιάστασή της η Τέχνη της δεκαετίας του ΄30 μεταμορφώνεται σε έκφραση των επιδιώξεων που πραγμάτωσαν μερικές γενεές βούλγαρων ζωγράφων. Αποτελεί οργανικό μέρος των γενικών ευρωπαϊκών εξελίξεων στην τέχνη, οι οποίες προλειάνουν το έδαφος για την εξέλιξη της Τέχνης κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα [..] Στην παρούσα έκθεση οι θεατές μπορούν να δουν, σε σύνθετη μορφή, αυτήν τη μακρά διαδρομή που διανύθηκε και η οποία έγινε πραγματικότητα, μέσω του πάθους του βούλγαρου ζωγράφου για τα ταξίδια. Είτε ως μέρος της πορείας της παιδείας του είτε ως συνειδητοποιημένο δημιουργικό ταξίδι, ο δημιουργός της χώρας μας περιπλανάται στην Ευρώπη και τις μαρτυρίες τις ανακαλύπτουμε στα τοπία από διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, διαιωνισμένα στους πίνακες δεκάδων ζωγράφων.

ΝΙΚΟLA PETROV (1881-1916). Το Εθνικό θέατρο, 1912. Λάδι σε καμβά, 73×73 εκ

Το θέμα αυτό έχει αποφέρει πολύ πλούσια σοδιά στο έργο των Βούλγαρων ζωγράφων και αποτελεί συνάρτηση τόσο των ενδιαφερόντων τους για την ιδιόμορφη εικόνα μικρών και σημαντικών πόλεων της Γηραιάς ηπείρου, όσο και της πρόσκλησης να συλλάβει το ανεπανάληπτο της ατμόσφαιράς τους». Η έκθεση συμπίπτει με τη σημαντική παρουσίαση μέρους της συλλογής της Πινακοθήκης του δήμου Αθηναίων, την περίοδο της θητείας του Σπύρου Παπαλουκά ως διευθυντή της και ανοίγει έναν ενδιαφέροντα διάλογο με κεντρικό θέμα το τοπίο, το οποίο επικρατεί και στις δυο εκθέσεις στα κριτήρια των συλλογών και των καλλιτεχνών, που χωρίς να ανήκουν σε κάποιο φορμαλιστικό κίνημα, συντάσσονται ως ομάδες ελεύθερης έκφρασης που διαπραγματεύεται τη μίξη ευρωπαϊκής εικαστικής παιδείας κι εκσυγχρονισμού, με τη γνώση του πλούτου κάθε τοπικής παράδοσης και της ιστορίας. Δρόμοι παράλληλοι, που ο διάλογος αυτός εγκαινιάζει μαζί με την Ημέρα της Ευρώπης και την αρχή ενός πολιτιστικού ιστορικού διαλόγου ανάμεσα σε καλλιτέχνες που περιηγήθηκαν, τόσο από συναφείς σχολές, όσο και από τοπία που εδραιώνουν μια ουσιαστική ευρωπαϊκή πολιτιστική ιστορία.

MARIO ZHEKOV (1898-1955). Dubrovnik, 1937. Λάδι σε χαρτόνι, 31×36,5 εκ.

Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Γερμανικού & Μυλλέρου, Μεταξουργείο, Στάση ΜΕΤΡΟ Μεταξουργείο,

Εγκαίνια: Τετάρτη 9 Μαΐου, 19.30

Διάρκεια έκθεσης: 9 Μαΐου – 17 Ιουνίου 2018

Ώρες Λειτουργίας: Τρίτη 10.00 – 21.00, Τετάρτη – Σάββατο 10.00 – 19.00 & Κυριακή 10.00 – 16.00

Πληροφορίες: τηλ. 210 52 02 420, 21

http://www.art22.gr/%CE%B7-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B5%CF%87/