Πικάσο στην Κρήτη: η χαρά της ζωής

 Ο Ν. Σταμπολίδης μιλάει για την έκθεση

Τη φύση και τη χαρά της ζωής, όπως τη φιλοτέχνησε ο Πάμπλο Πικάσο σε σχέδια, χαρακτικά, κεραμικά, πίνακες και μικρά γλυπτά, υμνεί η νέα περιοδική έκθεση που θα διεξαχθεί στο Μουσείο αρχαίας Ελεύθερνας από τις 5 Ιουλίου έως τις 20 Οκτωβρίου 2024.

Η έκθεση με τίτλο «Πικάσο στην Κρήτη: η χαρά της ζωής», που επιμελούνται ο καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης, γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, και η Παλόμα Πικάσο, κόρη του σπουδαίου καλλιτέχνη, πήρε πρόσφατα το «πράσινο φως», αλλά και τα εύσημα του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

Συνολικά 62 έργα, κυρίως από την προσωπική συλλογή της Παλόμα Πικάσο, που αποτυπώνουν μυθικές μορφές, όχι μόνο τον γνωστό Μινώταυρο, αλλά και Φαύνους, Πάνες, Σατύρους, καθώς επίσης κοπάδια ζώων και πουλιά, πολεμιστές, σκηνές χορού και αποκάλυψη της ομορφιάς, θα φιλοξενηθούν στην έκθεση η οποία εστιάζει στη μυθολογία της Κρήτης, τη χαρά της ζωής και το ζωικό στοιχείο.

«Για το θέμα αυτό έχουν γραφτεί ελάχιστα στη διεθνή βιβλιογραφία. Τα περισσότερα έχουν να κάνουν με τα φροϊδικά του Πικάσο, τις περιόδους του, όπως η Μπλε και η Ροζ, ο αναλυτικός και συνθετικός κυβισμός, ο σουρεαλισμός κ.ά. Η Παλόμα Πικάσο θεώρησε ότι μια έκθεση με αυτό το περιεχόμενο συνάδει τέλεια όχι μόνο με την Κρήτη λόγω Μινώταυρου και άλλων μυθολογικών θεμάτων, αλλά κυρίως με την Ελεύθερνα, καθώς εκεί ο αρχαίος άνεμος ακόμα φυσά. Δηλαδή υπάρχει το αλώβητο φυσικό μεσογειακό τοπίο, ο αγροτοκτηνοτροφικός τρόπος ζωής, θέματα που άπτονται της φύσης και της χαράς της ζωής», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Ν. Σταμπολίδης, ανασκαφέας της αρχαίας Ελεύθερνας και δημιουργός του Μουσείου της, του πρώτου μουσείου αρχαιολογικού χώρου στην Κρήτη.

Τους επισκέπτες θα υποδέχεται μια χαρακτηριστική ασπρόμαυρη φωτογραφία του ζωγράφου με τη μάσκα του Μινώταυρου στο πρόσωπο, καθώς κι ένας μαρμάρινος κορμός και κεφάλι Μινώταυρου, πρώιμο ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του 5ου αι. π.Χ., από τα Μουσεία του Βατικανού. «Πρόκειται για μια προτομή του μυθικού όντος, περισσότερο χαρίεν και παιχνιδιάρικο. Διότι ο Πικάσο δεν βλέπει τον Μινώταυρο ως τέρας, όπως για παράδειγμα κάνει ο Νταλί και άλλοι σύγχρονοί του, αλλά πιο εξανθρωπισμένο. Εξάλλου τον έχει χαράξει και σχεδιάσει πολλές φορές ακόμα και τυφλό, δηλαδή πάσχοντα. Αυτή την ανθρώπινη διάσταση θέλουμε να δώσουμε κι εμείς στην έκθεση, η οποία είναι σε ένα βαθμό και homage στη μνήμη του γιου του Πικάσο, που έφυγε από τη ζωή πέρσι το καλοκαίρι», σημειώνει για τον Κλοντ Πικάσο, αδελφό της Παλόμα, ο οποίος αγαπούσε τόσο την Ελλάδα που θέλησε, όπως και έγινε, οι στάχτες του να σκορπιστούν το περσινό καλοκαίρι στο Αιγαίο.

Τα 62 έργα του Πικάσο που θα φιλοξενήσει η έκθεση –κεραμικά πιάτα και αγγεία, εξαιρετικά πλακίδια, λιθογραφίες, ένας πίνακας, μια έγχρωμη ακουαρέλα και τα μικρά γλυπτά του– θα έχουν τη θεματική «που ταιριάζει στο τοπίο και στον τρόπο ζωής της Ελεύθερνας από την αρχαιότητα έως σήμερα και που έχει να κάνει ουσιαστικά με τον ίδιο τον Πικάσο και τον ψυχισμό του. Εμείς τον βλέπουμε εδώ ως έναν άνθρωπο που από μικρός μέχρι να απέλθει από τη ζωή κατασκευάζει αντικείμενα και ζωγραφίζει κατά διαστήματα στα παιδιά του, στον Κλοντ και στην Παλόμα, διάφορα θέματα: περιστέρια (μην ξεχνάμε ότι paloma σημαίνει περιστέρι στα ισπανικά), αιγοειδή, ζώα και άλλα παρόμοια, πέρα από τα μεγάλα και σημαντικά που γνωρίζουμε», τονίζει ο συνομιλητής του ΑΠΕ-ΜΠΕ για την έκθεση όπου θα συζητηθούν για πρώτη φορά θέματα, όπως η πηγή έμπνευσης του χαρακτικού «Faun unveiling a Sleeping Girl» («Φαύνος αποκαλύπτει κορίτσι που κοιμάται»), 1936.

«Το περίφημο αυτό χαρακτικό του Πικάσο όπου ένας Φαύνος σηκώνει το ένδυμα μιας ημίγυμνης γυναίκας και αποκαλύπτει την ομορφιά της, δεν είναι μόνο εμπνευσμένο από τον Ρέμπραντ, όπως λέγεται, αλλά κυρίως ταιριάζει σε ελληνιστικά και πρώιμα ρωμαϊκά πρότυπα, όπου ένας σάτυρος αποκαλύπτει την ομορφιά μιας γυναίκας ή ενός ερμαφρόδιτου ή ακόμα και της Αριάδνης», υπογραμμίζει ο Ν. Σταμπολίδης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός ότι στο εσωτερικό τεσσάρων από τις 20 προθήκες του μουσείου θα τοποθετηθούν έργα του Πικάσο για πρώτη φορά σε συνομιλία με αρχαιότητες, ενώ στην αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων θα παρουσιαστούν οι 11 λιθογραφίες που δημιούργησε ο Πάμπλο Πικάσο από το 1945 έως το 1946, με τίτλο «Ο Ταύρος». «Πρόκειται για τα 11 καταπληκτικά χαρακτικά του Πικάσο με τον ταύρο, από το πρώτο που τον αποδίδει φυσιοκρατικά έως και το ενδέκατο που ο ταύρος απεικονίζεται μόνο με λίγες γραμμές, δείχνοντας έτσι όλη τη διαδικασία της αφαίρεσης», καταλήγει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης.

Η έκθεση, που είναι συνδιοργάνωση της Παλόμα Πικάσο και του καθηγητή Ν. Σταμπολίδη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, θα συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο (ελληνικά και αγγλικά) με κείμενα του Κλοντ και της Παλόμα Πικάσο, καθώς και του Ν. Σταμπολίδη.

 

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Ελένη Μάρκου).

https://www.archaiologia.gr/blog/2024/05/27/%cf%80%ce%b9%ce%ba%ce%ac%cf%83%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%ba%cf%81%ce%ae%cf%84%ce%b7-%ce%b7-%cf%87%ce%b1%cf%81%ce%ac-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b6%cf%89%ce%ae%cf%82/