ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ: Οι Κωλοβαθριστές

Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2017

Οι Κωλοβαθριστές

Μερικά άγνωστα για πολλούς από εμάς στοιχεία από τον 6ο αιώνα π.Χ. θα δούμε εδώ. Τι είναι το κωλόβαθρον ;... Ποιο είναι το κοινό στοιχείο με την Ευρώπη του 1441 μ.Χ. Τι είναι αυτό που πρωτοχρησιμοποίησαν οι Έλληνες 2000 χρόνια πριν από αυτούς ;

Τα αρχαιολογικά κατάλοιπα στοιχείων και τα κείμενα δείχνουν ότι το κωλόβαθρον δηλαδή το ξυλοπόδαρο άρχισε και λειτούργησε στην αρχαία Ελλάδα ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ.

Η αρχαία ελληνική λέξη ήταν κωλοβαθριστής από το κωλόβαθρον 'ξυλοπόδαρο' ένωσιν κωλον, 'άκρον' και βάθρον, βάσης, βάθρου '. κωλόβαθρον, το ξυλοπόδαρο.-[ΕΤΥΜΟΛ. < κῶλον + βάθρον (< βαίνω), πρβλ. διά-βαθρον, υπό-βαθρον].

Η λέξη στο λεξικό του Ησύχιου

Τα ξυλοπόδαρα, λοιπόν σε παλαιότερες μορφές της ελληνικής γλώσσας γνωστά και ως κωλόβαθρα και κωλοβαθριστής αντίστοιχα, είναι πάσσαλοι, δοκοί ή τεχνητές προσθήκες που προσαρμόζονται στα πόδια των ανθρώπων και τους επιτρέπουν να βαδίζουν πιο ψηλά από το έδαφος. Δεν αποτελούνται απαραίτητα από ξύλο πάντα, αλλά η συστατική λέξη του ξύλου έχει επικρατήσει.

Η πρώτη απεικόνιση τον 6 αι π.Χ. σε ζωγραφική Αττικού αγγείου .

Ένας αττικός μελαμβαφής αμφορέας, δοχείο αποθήκευσης πολύτιμων ελαίων όπου δείχνει σε μελανόμορφη απόδοση Χορό από ηθοποιούς με ξυλοπόδαρα και που αποδίδεται στον Έλληνα (αττικό), ζωγράφο «της Αιώρας» που ζωγράφιζε περίπου το 550-525 π.Χ., Φωτογραφήθηκε όταν εβρίσκετο στην Συλλογή Memorial του James Logie, Πανεπιστήμιο Canterbury ΝΖ

Το αγγείο παρουσιάζει μια μοναδική σκηνή από μια χωρική χορωδία από την πρώιμη μορφή της ελληνικής θεατρικής παράστασης όπου πέντε άνδρες σε ξυλοπόδαρα που φορούν μακρύς , μυτερούς σκούφους , προσωπεία με γενειάδες και κορσέδες από ζωικό δέρμα, φανέλες με φτερά ‘η και μέταλλο.

Ερυθρόμορφο αγγείο του 6ου αιώνα π.Χ. με παράσταση κωλοβαθριστών-Λεπτομέρεια.

Τα μυώδη πόδια τους ισορροπούν επισφαλώς στα μικρά σκαλιά των ξυλοπόδαρων, που υποδεικνύονται στην ζωγραφική απόδοση με απλές κινήσεις της χρωστικής ουσίας.

Από τον Ευρωπαϊκό Μεσαίωνα

Μετά από αρκετούς αιώνες από την χρήση του από την αρχαία ελληνική εποχή άρχισε να χρησιμοποιείται και στην Ευρώπη

Στο Βέλγιο υπήρχε παράδοση κατά τον Μεσαίωνα ως προς την μάχη επί ξυλοπόδαρων, κάτι που διατηρήθηκε και αργότερα ως παράδοση, ενώ οι πρακτικές χρήσεις των ξυλοπόδαρων χρησίμευαν για την διέλευση βαλτωδών εκτάσεων.

Ορισμένες παραδόσεις ως προς την χρήση του ξυλοπόδαρου είναι πολύ παλιές. Στο Βέλγιο, οι περιπατητές του Ναμούρ έχουν ασκήσει μάχες σε ξυλοπόδαρα από το 1411. Οι κάτοικοι των ελωδών περιοχών ή πλημμυρισμένων περιοχών χρησιμοποιούν μερικές φορές ξυλοπόδαρα για πρακτικούς σκοπούς, όπως η εργασία σε βάλτους ή σε περιοχές πλημμυρισμένων των ποταμών.

Βέλγιο, οι περιπατητές του Ναμούρ

Οι βοσκοί της περιοχής Landes της νότιας Γαλλίας χρησιμοποιούσαν για να παρακολουθούν τα κοπάδια τους ενώ στέκονταν σε ξυλοπόδαρα για να επεκτείνουν το οπτικό τους πεδίο.

Βοσκοί της περιοχής Landes της νότιας Γαλλίας

Κάτοικοι της υπαίθρου και βοσκοί στην Γαλλία

Επίσης κάτοικοι της υπαίθρου στην Ευρώπη αλλά και στην Γαλλία συχνά τους χρησιμοποιούσαν για να διασχίσουν το υγρό έδαφος στις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Γάλλος ταχυδρόμος στις αρχές του 20ού αιώνα

Η πλέον συνήθης σύγχρονη χρήση ξυλοπόδαρων είναι για ψυχαγωγικούς σκοπούς όπως το τσίρκο ή προσωπικό χόμπι, και σπανιότερα για επαγγελματική χρήση κατά την διάρκεια εργατικών εργασιών.

Εργάτης με προσθήκες στα πόδια

Κωλοβαθριστοφοβία

Κωλοβαθριστοφοβία είναι η φοβία των ανθρώπων για τους κλόουν. Σήμερα. Σε παλιότερες εποχές «κωλοβαθριστής» ήταν εκείνος που περπατούσε σε ξυλοπόδαρα. Δε ξέρω αν είναι ο ίδιος ο κλόουν τόσο τρομακτικός, ώστε να προκαλεί φοβία. Μία υποψία που περνά από το μυαλό μου είναι πως αυτό που φοβούνται στα αλήθεια οι άνθρωποι είναι εκείνο που κρύβεται πίσω από την αμφίεση ενός κλόουν. Αυτό που φοβόμαστε σχεδόν όλοι: μήπως πέσει η μάσκα. Η μάσκα που φοράμε και νιώθουμε αποδεκτοί ή η μάσκα που φοράνε οι άνθρωποι γύρω μας και μας προσεγγίζουν. Γιατί αν εμπιστευτείς κάποιον, αν δεθείς μαζί του, αν δημιουργήσεις εναλλακτικές που τον περιλαμβάνουν και ξαφνικά αποδειχθεί ένας «κλόουν» που για τους δικούς του λόγους επέλεξε αυτή την αμφίεση, δε θα νιώσεις την ίδια φοβία την επόμενη φορά που θα προσπαθήσεις να εμπιστευτείς κάποιον; Και αν αυτοί οι «κλόουν» σε περιστοιχίζουν συχνά, η φοβία σου αυτή δε θα αρχίσει να μοιάζει λογικότερη από τη φοβία για τα έντομα ή τις σχάρες στα πεζοδρόμια;;;Γιατί, ειλικρινά, πόσες φορές έχεις πληγωθεί από μία κατσαρίδα ή ένα γυάλινο πάτωμα;