Πανόραμα της ελληνικής τέχνης από τη συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος

Κωνσταντίνος Μαλέας, Μονεμβασιά (Σπίτια στη Μονεμβασιά), 1920-28, Ελαιογραφία σε χαρτόνι

Έργα, εν πολλοίς άγνωστα, των σημαντικότερων Ελλήνων δημιουργών έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε στην ενδιαφέρουσα έκθεση «Τόποι Αναφοράς» που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη και παρουσιάζονται 160 έργα επιλεγμένα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος.

Η έκθεση διοργανώνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 90 ετών από την έναρξη λειτουργίας της Τράπεζας.  το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας και το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζουν στο κτήριο της οδού Πειραιώς την έκθεση Τόποι αναφοράς. Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος, με 160 έργα τέχνης Ελλήνων καλλιτεχνών, επιλεγμένα από τη Συλλογή της. Διάρκεια 15 Μαρτίου – 20 Μαΐου.

Κωνσταντίνος Βολανάκης, Ακτή Φαλήρου, περ. 1885. Ελαιογραφία σε καμβά,

 Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Εργάτριες σταφίδας, 1920-25, Ελαιογραφία σε καμβά, Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος

Η Συλλογή έργων τέχνης της Τράπεζας, που άρχισε να διαμορφώνεται ήδη από την έναρξη λειτουργίας της το 1928, αριθμεί σήμερα περίπου 3.000 έργα τέχνης, κυρίως παραστατικής ζωγραφικής και χαρακτικής, καθώς και μικρό αριθμό γλυπτών, αναδεικνύοντας διαφορετικές όψεις της νεοελληνικής τέχνης. Ανάμεσά τους βρίσκονται έργα από σημαντικούς ζωγράφους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, όπως οι Κωνσταντίνος Βολανάκης, Ιωάννης Αλταμούρας, Νικόλαος Γύζης, Γεώργιος Ιακωβίδης, Κωνσταντίνος Μαλέας, Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, αλλά και από μεταγενέστερους, όπως οι Γιάννης Τσαρούχης, Πάρις Πρέκας, Σπύρος Βασιλείου, Παναγιώτης Τέτσης, κ. ά.

Στην έκθεση «Τόποι αναφοράς. Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος», τα έργα τέχνης οργανώνονται με βάση τρεις κύριες θεματικές ενότητες, που αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν πηγές έμπνευσης ιδεών διαχρονικής σημασίας για τη νεοελληνική τέχνη.

Ορέστης Κανέλλης, Η Ηρώ, 1937, Ελαιογραφία σε καμβά

 Γεώργιος Ιακωβίδης, Η κόρη με τα ρόδα, 1917, Ελαιογραφία σε καμβά

Η πρώτη ενότητα σχετίζεται με την αρχαιότητα: με αφετηρία το εμβληματικό σχέδιο της Παλλάδας Αθηνάς, που δημιούργησε ο Νικόλαος Γύζης για το λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάζονται έργα που αναδεικνύουν πρόσωπα της μυθολογίας, παραστάσεις της αρχαίας ιστορίας και απεικονίσεις αρχαιολογικών τοπίων, που αποτέλεσαν αφορμή για νέες αναζητήσεις στη νεοελληνική τέχνη ως προς έννοιες όπως το μέτρο, η αρμονία, το κάλλος.

Η δεύτερη ενότητα αφορά τον τρόπο με τον οποίο η τέχνη προσεγγίζει θέματα του καθημερινού κόσμου: ηθογραφικές σκηνές από συνήθειες της καθημερινής ζωής, προσωπογραφίες, αλλά και εκδοχές της «νεκρής φύσης», έρχονται στο προσκήνιο από καλλιτέχνες του 19ου και του 20ού αιώνα, όπως οι Νικηφόρος Λύτρας, Γεώργιος Ιακωβίδης, Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης, Θάλεια Φλωρά-Καραβία, Βάλιας Σεμερτζίδης, Ορέστης Κανέλλης, Γιάννης Τσαρούχης κ. ά.

Ιωάννης Ζαχαρίας, Όρθιο κορίτσι, 1866-73, Ελαιογραφία σε καμβά

Στην τρίτη ενότητα, παρουσιάζονται έργα που τονίζουν τη σημασία του τοπίου ως οδηγού για την καλλιτεχνική έκφραση. Ξεχωρίζει το είδος της θαλασσογραφίας και ιδιαίτερα οι σειρές έργων των σημαντικών θαλασσογράφων Ιωάννη Αλταμούρα και Κωνσταντίνου Βολανάκη. Στον 20ό αιώνα, το ενδιαφέρον στρέφεται προς την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα της ζωγραφικής της υπαίθρου και του αστικού τοπίου: Σπύρος Παπαλουκάς και Κωνσταντίνος Μαλέας, αλλά και –μεταξύ άλλων– οι μεταγενέστεροι Βάσος Γερμενής, Αγήνωρ Αστεριάδης, Σπύρος Βασιλείου, Παναγιώτης Τέτσης αποκαλύπτουν τον τρόπο με τον οποίο το τοπίο αποτελεί σταθερή πηγή έμπνευσης, σημείο αναφοράς και εκκίνησης πειραματισμών στη νεοελληνική τέχνη.

Ιωάννης Αλταμούρας, Έξω από το λιμάνι, 1874, Ελαιογραφία σε χαρτί επικολλημένο σε χαρτόνι

Στο σύνολό της, η έκθεση επιχειρεί να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο τα θέματα αυτά ελκύουν το ανεξάντλητο ενδιαφέρον των Ελλήνων καλλιτεχνών και αποτελούν «τόπους αναφοράς» στην έκφραση της δημιουργίας τους και στη διαμόρφωση της εικαστικής γλώσσας τους. Παράλληλα, προσεγγίζει και την ίδια τη Συλλογή ως έναν «τόπο αναφοράς» έργων τέχνης που επιχειρούν να διατυπώσουν στο διηνεκές όψεις της ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας. Επιμέλεια έκθεσης: Χάρις Κανελλοπούλου, ιστορικός τέχνης.

Πάρις Πρέκας, Πανιά καϊκιών, 1962, Ελαιογραφία σε καμβά

Την έκθεση συνοδεύει η ομότιτλη έκδοση Τόποι Αναφοράς. Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία θα διατίθεται από το Πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα διαθέσει τα έσοδα από την πώληση του καταλόγου στο Εργαστήρι Ειδικής Αγωγής «ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ», ένα εξειδικευμένο κέντρο επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης ατόμων με νοητική υστέρηση.

Νικόλαος Γύζης, Παλλάς Αθηνά (σχέδιο για το λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών), 1887, Μικτή τεχνική (κάρβουνο, παστέλ, γκουάς, υδατογραφία σε χρωματιστό χαρτί, κολάζ, ύφασμα),

Ξεναγήσεις: Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις από την επιμελήτρια Χάρι Κανελλοπούλου τις Κυριακές 1,29 και Απριλίου και 20 Μαΐου στις 12 το μεσημέρι.

Πρόσωπα και Εικόνες. Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος. Εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές ομάδες από Δ’ Δημοτικού έως Γ’ Λυκείου θα πραγματοποιούνται κάθε Παρασκευή από τις 16 Μαρτίου έως τις 18 Μαΐου. Το εκπαιδευτικό έντυπο ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ. Πρόσωπα και Εικόνες. Από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος θα διατίθεται στους μαθητές δωρεάν.

Η έκθεση διοργανώνεται από το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας και το Μουσείο Μπενάκη.

Θάλεια Φλωρά-Καραβία, Μοναξιά, 1907-12, Ελαιογραφία σε χαρτόνι

Event Information

Μουσείο Μπενάκη – Κτήριο οδού Πειραιώς, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Αθήνα

Εγκαίνια: Τετάρτη 14 Μαρτίου, ώρα 18.30

Διάρκεια έκθεσης: 15 Μαρτίου – 20 Μαΐου 2018

Ώρες Λειτουργίας: Πέμπτη, Κυριακή: 10.00-18.00, Παρασκευή, Σάββατο: 10.00-22.00, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη: κλειστά

Πληροφορίες: Τηλ: 210 3453111

Πληροφορίες και κρατήσεις: Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Δευτέρα –  Πέμπτη, 10:00-14:00, T 210 3671067-69.

Μιχάλης Οικονόμου, Δρόμος της παλιάς Μασσαλίας, 1920-25, Ελαιογραφία σε χαρτόνι

 http://www.art22.gr/%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7-%CF%83/