Ζωγράφοι που αγάπησαν τις βροχερές μέρες

15 κορυφαία ζωγραφικά έργα για τη βροχή. Από τις εκτυπώσεις του Utagawa Hiroshige στα στένσιλ του Banksy…

Ο Σεζάν είδε ότι ερχόταν η καταιγίδα, αλλά προτίμησε να την καταγράψει, παρά να επιστρέψει στην ασφάλεια του σπιτιού. Δυο ώρες μετά κατέρρευσε, αρρώστησε από πνευμονία και πέθανε λίγες μέρες αργότερα. Η βροχή ήταν πάντα ένα θέμα που συγκινούσε τους ζωγράφους και ιδιαίτερα τους ιμπρεσιονιστές που συνεχώς αναζητούσαν τις μεταβολές του φωτός.

Άλλωστε η βροχή είναι σύμβολο της ανθρώπινης ευθραυστότητας από τότε που έπεσε για σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες∙ κανείς δεν μπορεί να την αποτρέψει κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει. Όλα τα σύννεφα κάποια στιγμή επιστρέφουν στη γη σαν βροχή…  Είναι η ζωή, αλλά κι ο θάνατος.

Αν και το φθινόπωρο άργησε να μας φέρει τα πρωτοβρόχια …καιρός είναι να θυμηθούμε μερικά από τα αριστουργήματα της ζωγραφικής  που χάρισαν στην ιστορία της τέχνης κάποιες ανεπανάληπτες βροχερές μέρες.

Peter Paul Rubens – Φιλήμων και Βαυκίς (1620 – 1625)

Οι θεϊκές δυνάμεις καθορίζουν τα πάντα

Peter Paul Rubens (1577 – 1640), χαρακτηριστικός πίνακας μπαρόκ. Το θυελλώδες τοπίο με τον Φιλήμονα και τη Βαυκίδα. Ένας χείμαρρος κατέστρεψε το τοπίο μετά από καταιγίδα. Αν και ο ουρανός αρχίζει να καθαρίζει και το ουράνιο τόξο να εμφανίζεται, η νεροποντή έχει αποδεκατίσει το τοπίο.

Οι τέσσερις μορφές στα δεξιά είναι ο Δίας, ο Ερμής, ο Φιλήμων και η Βουκίς. Ο Δίας και ο Ερμής κατεβαίνουν από τον Όλυμπο εξοργισμένοι από τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Στέλνουν μια τρομερή καταιγίδα, τα νερά καλύπτουν όλη τη γη και σώζονται μόνον ο Φιλήμων και η Βουκίς στην ταπεινή τους κατοικία.

Το έργο του Ρούμπενς είναι μια δήλωση ότι τα πάντα βρίσκονται στα χέρια των θεϊκών δυνάμεων και όλα και όλοι υπόκεινται σε αλλαγές. Για το μεγάλο Φλαμανδό  δεν υπάρχει δέντρο ή ποτάμι που δεν μπορεί να μετατραπεί σε ζωντανό πλάσμα και κανένα ζωντανό πλάσμα που δεν μπορεί να μετατραπεί σε ποτάμι ή δέντρο.

Claude Monet, Βροχή (1886-1887)

Η βροχή στη Βρετάνη

Είναι ένας από τους 39 πίνακες που δημιούργησε ο Claude Monet (1840-1926) κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νησί Breton της νότιας Βρετάνης από τις 12 Σεπτεμβρίου έως τις 25 Νοεμβρίου 1886. Βρέθηκε εκεί αναζητώντας νέες πηγές έμπνευσης κυρίως τοπία χωρίς ανθρώπινη δραστηριότητα. Ήθελε να πειραματισθεί στον ιμπρεσιονισμό με διάφορες τεχνικές. «Η θάλασσα είναι απίστευτα όμορφη και γεμάτη φανταστικά βράχια … Είμαι ενθουσιασμένος από αυτήν την τρομερή χώρα και αυτό γιατί με ωθεί σε κάτι καινούργιο…» έγραφε. Η βροχή στο Belle-Ile αποτελεί εξαίρεση σε αυτή τη σειρά ζωγραφιών του Claude Monet. Ο ζωγράφος άλλαξε την άποψή του και επέλεξε εκτός από τη θάλασσα και τα βράχια να ασχοληθεί και με το εσωτερικό του νησιού, τα σπίτια του, την εκκλησία του, το μύλο του. Η μαγική ομορφιά της φύσης και της άγριας ακτής τον οδήγησαν να παρατείνει την παραμονή του στο νησί και να αφιερωθεί αποκλειστικά στην τέχνη του.

Hiroshige, 1857. Ξαφνικό ντους στη γέφυρα Shin-Ohashi. Μια από τις εκατό γνωστές απόψεις του Edo

Αριστουργήματα από την Ιαπωνία

Ξαφνική βροχή στη γέφυρα Shin-Ōhashi. Ιαπωνική εκτύπωση της ξυλογλυπτικής τέχνης από τον Utagawa Hiroshige (1797-1858). Το αντίγραφο θεωρείται το αριστούργημα αυτής της σειράς με τα διάσημα τοπία του Hiroshige, στους «πενήντα τρεις σταθμούς του Tokaido». Απεικονίζει την προσπάθεια των ανθρώπων να ξεφύγουν από την ξαφνική βροχή.

Αυτή η εκτύπωση αντιγράφηκε σε λάδι από τον Vincent van Gogh. Τα μαύρα σύννεφα, η καταρρακτώδης βροχή – που αποδίδεται με μαύρες και γκρίζες γραμμές σε διαφορετικές γωνίες – και το μπλε-γκρι του ποταμού Sumida δείχνουν την ένταση της καλοκαιρινής καταιγίδας. Στη γέφυρα  βλέπουμε έξι ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη βροχή καλύπτοντας το κεφάλι τους με χαλάκια, ψάθινα αυτοσχέδια καπέλα και ομπρέλες και έναν μοναχικό βαρκάρη να παλεύει με την καταιγίδα στο ποτάμι.

Vincent van Gogh – Γέφυρα του Hiroshige στη βροχή (1887)

Βροχή στις γέφυρες

Ο Van Gogh (1853 – 1890) θαύμαζε τις γιαπωνέζικες ξυλόγλυπτες εκτυπώσεις για τα φωτεινά χρώματα και τις ιδιαίτερες συνθέσεις τους. Η Βροχή στη γέφυρα που φιλοτέχνησε ο Utagawa Hiroshige ώθησε τον Van Gogh να δημιουργήσει τη δική του γέφυρα τριάντα χρόνια μετά τον Hiroshige. Ο Vincent van Gogh έκανε τα χρώματα πιο έντονα απ’ ό, τι στο αρχικό. «Μετέφερε» το έργο σε κανονικό καμβά στις αναλογίες της αρχικής εκτύπωσης δημιουργώντας ένα πλαίσιο που το γέμισε με ιαπωνικά κείμενα τα οποία αντέγραψε από άλλες εκτυπώσεις. Το έργο αυτό του μεγάλου Ολλανδού καλλιτέχνη εντάσσεται στη Japonaiserie τον όρο που έχει καθιερώσει ο Vincent για την επιρροή του από τις εκτυπώσεις γιαπωνέζων καλλιτεχνών, αρκετές από τις οποίες είχε στην κατοχή του.

Van Gogh – Τοπίο στο Auvers με βροχή, (Ιούλιος 1890)

Van Gogh – Λίγες μέρες πριν πεθάνει

Vincent van Gogh (1853 – 1890). Ένα ακόμη έργο του μεγάλου Ολλανδού από την Japonaiserie. Η ζωγραφική του1890 απεικονίζει σιτοχώραφα στο σκηνικό μιας ζωντανής λαμπερής παλέτας κίτρινου και μπλε. Τίποτα ασυνήθιστο. Το ξεχωριστό είναι τα ισχυρά κάθετα κτυπήματα της βροχής που δημιουργούν ένα άνοιγμα στο οπτικό πεδίο δεξιά. Μια ζωγραφική που μοιάζει να γεννήθηκε με μια ανάσα, ζωγραφισμένο με φρενίτιδα, με πένθος. Λες ο καλλιτέχνης και ο θεατής βρίσκονται μέσα στη βροχή. Κάπου διάβασα ότι είναι η τελευταία καρτ ποστάλ ενός απελπισμένου ανθρώπου…

Edgar Dega – Τζόκεϊ στη βροχή (1881)

Άνθρωποι και άλογα στη βροχή

Ο Edgar Degas (1834 – 1917) που αναζητούσε συνεχώς την κίνηση, ήταν συνεπαρμένος από τις ασυνήθιστες πόζες που συναντούσε στο μπαλέτο, την κολύμβηση των γυναικών και τις ιπποδρομίες.  Άλλωστε ο Γάλλος ζωγράφος αγαπούσε τα άλογα και έκανε συχνά ιππασία. Πολλές φορές χρησιμοποιούσε μοντέλα του ως ιππείς. Το έργο εκτίθεται στην πινακοθήκη της Γλασκόβης.

Franz Marc Στη Βροχή (1912)

Οικογένεια Marc στη βροχή

O Franz Marc από το 1910 δεν ζωγραφίζει πια ανθρώπινες φιγούρες. Στρέφεται προς τα ζώα που με την αθωότητά τους είναι αντάξια μιας πιο αγνής τέχνης. Το έργο «στη βροχή» είναι του 1912 και αποτελεί εξαίρεση στις επιλογές εκείνης της περιόδου. Ο καλλιτέχνης περιγράφει πώς αυτός και η σύζυγός του Μαρία με το σκύλο τους Ρουζι έγιναν μούσκεμα στο ψιλόβροχο. Οι σταγόνες της βροχής μοιάζουν να χάνονται και να συντίθενται σε σχήματα δύο ανθρώπων ενώ το λευκό σκυλί μπροστά τους φαίνεται να τους οδηγεί. Ο Φρανς Μαρκ σημαίνων εξπρεσιονιστής, ιδρυτής του Γαλάζιου Καβαλάρη γεννήθηκε το 1880 και σκοτώθηκε το 1916 κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου

David Hockney, Yves-Maries στη βροχή

David Hockney ένας φίλος στη βροχή

Ο David Hockney ζωγραφίζει στη βροχή το φίλο και εραστή του Yves Marie Hervé καθώς διασχίζει τη Pont des Arts στο Μουσείο του Λούβρο. Εντυπωσιάζει ο ρομαντισμός ενός βροχερού απογεύματος του Παρισιού και η εσωτερικότητα του Yves-Marie. Ο Hockney θυμάται: «Είχα συναντηθεί στο Παρίσι με έναν νεαρό άνδρα που ονομάζεται Yves Marie Hervé. Ήταν ένα γοητευτικό πρόσωπο που μου άρεσε πάρα πολύ. Γίναμε σπουδαίοι φίλοι».

Ο David Hockney γεννήθηκε το 1937 στο Μπράντφορντ της Αγγλίας. Θεωρείται από τους εισηγητές της ποπ τέχνης της δεκαετίας του 1960 και ένας από τους σημαντικότερους βρετανούς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.

Banksy – Το κορίτσι με την ομπρέλα. (2008)

Banksy στους χτυπημένους από την Κατρίνα

Ο Banksy επισκέφτηκε τη Νέα Ορλεάνη το 2008 για τη δική του καλλιτεχνική κατάθεση στην χτυπημένη από τον τυφώνα Κατρίνα πόλη της Λουϊζιάνα. Για να τιμήσει την πόλη στα έργα ως υπογραφή έμπαινε η υπογραφή της πόλης «Nola». «Το κορίτσι με την ομπρέλα» είναι μία από τις δεκαπέντε τοιχογραφίες που φιλοτέχνησαν ο Βρετανός καλλιτέχνης και οι συνεργάτες του. Το ανήμπορο κορίτσι κάτω από την ομπρέλα συμβολίζει όλους τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, που νιώθουν ανασφάλεια και βασίζονται στη βοήθεια άλλων. Από τα 15 έργα που άφησε στην πόλη η ομάδα του Banksy τα περισσότερα έχουν καταστραφεί. Κάποια προσπάθησαν να τα κλέψουν και κάποια άλλα έπαθαν ζημιές ή καταστράφηκαν από βανδαλισμούς.

Hans Baluschek, Βροχή. (1917)

Hans Baluschek, στις εργατικές γειτονιές

Ο Hans Baluschek (1870 – 1935). Γερμανός ζωγράφος, γραφίστας και συγγραφέας. Ξεχώρισε ως εκπρόσωπος του γερμανικού κριτικού ρεαλισμού. Μεγάλο μέρος του έργου του επικεντρώθηκε στην εργατική τάξη του Βερολίνου. Ανήκε στο κίνημα του Secession (Ζετσεσιονισμός ή Απόσχιση) που ιδρύθηκε στη Βιέννη αλλά είχε θιασώτες και στο   Βερολίνο. Έγινε ευρύτερα γνωστός με εικονογραφήσεις βιβλίων ιδιαίτερα για το Little Peter’s Journey to the Moon που μεταφράζεται και κυκλοφορεί ακόμη, 107 χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση. Το 1933 το έργο του μπήκε από τους ναζί στην κατηγορία της εκφυλισμένης τέχνης. Απολύθηκε από όλες τις θέσεις του και του απαγόρευσαν να εκθέτει. Πέθανε δυο χρόνια αργότερα σε ηλικία 65 ετών.

Utagawa Toyokuni, Η ποιήτρια Ono no Komachi στη βροχή, (1791)

Η πανέμορφη ποιήτρια στη βροχή

Ο Utagawa Toyokuni (1769 – 1825) ήταν χαράκτης, ζωγράφος και ξυλογλύπτης. Σκάλιζε κούκλες και μαριονέτες, ενώ απέκτησε μεγάλη φήμη για τις ζωγραφιές ηθοποιών Kabuki οι εκτυπώσεις των οποίων ήταν δημοφιλείς σε όλη την Ιαπωνία και σήμερα αποτελούν πόθο πολλών συλλεκτών. Η ποιήτρια Ono-no Komachi που την αποτύπωσε στη βροχή είχε γεννηθεί το 825. Υπήρξε ποιήτρια της waka, ένα είδος ποίησής που άνθισε πριν από 10 αιώνες. Ανήκε στους έξι καλύτερους ποιητές και ποιήτριες της εποχής της. Αν όμως παρέμεινε θρύλος ως τις μέρες μας αυτό οφείλεται στην σπάνια ομορφιά της. Θεωρείται το σύμβολο της όμορφης γυναίκας στην Ιαπωνία. Κάποιοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η Ono-no Komachi είναι ένα όνομα το οποίο αναφέρεται σε πολλές γυναίκες εκείνης της εποχής.

Ivan Shishkin Βροχή σε δάσος με δρυς. Πρωτοχρονιά του 1891

Ivan ShishkinΗ ομορφιά της Ρώσικης υπαίθρου

Ο Ivan Shishkin (1832 – 1898) έζησε νότια της Αγίας Πετρούπολης. Το σπίτι του ήταν κτισμένο μέσα σ’ ένα υπέροχο δάσος όπου και ζωγράφισε τα περισσότερα από τα τοπία του. Στόχος του καλλιτέχνη ήταν να αποδώσει με απόλυτη ειλικρίνεια την ομορφιά και το συναίσθημα που βίωνε στη ρώσικη ύπαιθρο. Εντάχτηκε στο κίνημα Πιριντβίζνικι με τους περιπλανώμενους καλλιτέχνες επηρεασμένους από το γαλλικό ρεαλισμό, οι οποίοι είχαν εναντιωθεί στην καθοδήγηση των αυτοκρατορικών και επιδίωκαν να φέρουν την «τέχνη στο λαό». Το έργο εκτίθεται στην πινακοθήκη στη Μόσχα.

Camille Pissarro – Avenue de l’Opera βροχή

Η θέα από το δωμάτιο του Camille Pissarro

Μια όμορφη χειμωνιάτικη μέρα με το γαλαζωπό ουρανό και τα γυμνά δέντρα και με τη βροχή να έχει κοπάσει όπως φαίνεται από τις αντανακλάσεις στη λεωφόρο και στην πλατεία. Ο Camille Pissarro (1830 -1903) ο μεγαλύτερος σε ηλικία από τους ιμπρεσιονιστές, διέμενε για δύο χρόνια στο Grand Hôtel du Louvre και από το δωμάτιο του ζωγραφίζε την αστική θέα!  Υπάρχουν έντεκα τοπία που δείχνουν την Avenue de l’Opera, το Place du Theatre Français και την είσοδο στη rue Saint-Honoré. Ο Pissarro διαιωνίζει με τον τρόπο αυτό την ιμπρεσιονιστική παράδοση μιας παραλλαγής σε ένα θέμα. Σ’ αυτές τις ζωγραφικές, ο Pissarro  αποτυπώνει τις παριζιάνικες λεωφόρους με άμαξες και βαγονέτα στο προσκήνιο. Ο χώρος κτίζεται ζωγραφικά αυστηρά από κατακόρυφες επιφάνειες που φωτίζουν τα κτίρια του Haussmann και οριζόντιες γραμμές που συγκλίνουν προς την Όπερα.

Childe Hassam Βροχερή Μέρα στη Βοστώνη (1885)

Childe Hassam – Βοστώνη όπως Παρίσι

Frederick Childe Hassam ( 1859 – 1935) συνέβαλε στην προώθηση του ιμπρεσιονισμού σε Αμερικανούς συλλέκτες, εμπόρους και μουσεία. Ήταν ένας καλλιτέχνης που επηρέασε την αμερικάνικη τέχνη στον 20ο αιώνα. «Δεν κουράζομαι ποτέ να παρατηρώ τους ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή. Οι ανθρωπότητα σε κίνηση είναι μια διαρκής μελέτη για μένα».

Όπως και ο Gustave Caillebotte στο Παρίσι έτσι και Childe Hassam επέλεξε τη βροχή στις μεγάλες λεωφόρους της Βοστώνης. Ένα εντελώς σύγχρονο θέμα με τις μεγάλες λεωφόρους και τα νέα σπίτια από τούβλα του μοντέρνου South End της Βοστώνης στη διασταύρωση της λεωφόρου Columbus και Appleton Street. Ο Hassam  που διέμενε εκείνη την εποχή στη λεωφόρο Columbus, εξήγησε ότι «ο   ασφαλτοστρωμένος δρόμος ήταν πολύ όμορφος όταν ήταν βρεγμένος. Ήταν λαμπερός με εντυπωσιακές τις αντανακλάσεις των ανθρώπων και των οχημάτων πάνω στο βρεγμένο οδόστρωμα!».

Η Αρχική εικόνα . Gustave Caillebotte (1848 – 1894) – Οδός Παρίσι. Βροχερή μέρα

Βροχή στο αναγεννημένο Παρίσι

Gustave Caillebotte (1848 – 1894). Το πιο γνωστό έργο του Γάλλου καλλιτέχνη ενταγμένου στη ρεαλιστική πτέρυγα του ιμπρεσιονιστικού κινήματος. Παριζιάνοι κάτω από τη βροχή στην Place de Dublin, τότε γνωστής ως Carrefour de Moscou. Το έργο μεταδίδει μια ασυνήθιστη μνημειακή και συνθετική δεξιοτεχνία στο είδος της καθημερινής σκηνής που προτιμούν οι ιμπρεσιονιστές. Η επιρροή στον πίνακα από τη φωτογραφία είναι εμφανής όπως τα στοιχεία που είναι εκτός εστίασης αλλά και τα απότομα κοψίματα μορφών και τοπίου υποδηλώνουν επίσης την επιρροή της φωτογραφίας.

Οι τόνοι του φωτός δείχνουν ότι είναι ένα χειμωνιάτικο απογευματινό. Οι φιγούρες μοιάζουν μεσοαστοί έχοντας υιοθετήσει την παρισινή μόδα της εποχής. Υπάρχει και παρουσία της εργατικής τάξης όπως η υπηρέτρια στην πόρτα, ο διακοσμητής που κουβαλά τη σκάλα και κόβεται από την ομπρέλα, αμαξάδες κλπ. Είναι ένα από τα έργα που αναδεικνύουν το Παρίσι με τις λεωφόρους που σχεδίασε ο Baron Haussmann.

http://www.art22.gr/%ce%b6%cf%89%ce%b3%cf%81%ce%ac%cf%86%ce%bf%ce%b9-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b1%ce%b3%ce%ac%cf%80%ce%b7%cf%83%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%b9%cf%82-%ce%b2%cf%81%ce%bf%cf%87%ce%b5%cf%81%ce%ad%cf%82-%ce%bc%ce%ad/