«Οδύσσειες» στο Αρχαιολογικό Μουσείο για τα 150 χρόνια από την ίδρυσή του (φωτό)

Απεικονίσεις πλοίων, μυθικές περιπλανήσεις, θαλάσσιοι θεοί αλλά και τέρατα. Ηρωες ταξιδευτές, αγαθά, ιδέες και γνώσεις από χώρες μακρινές, θα φωτίσουν τις πολλές πτυχές του ταξιδιού, τις ανατροπές και τη γοητεία του, και βέβαια τη βαθιά σχέση των κατοίκων του Αιγαίου με τη θάλασσα.

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο γιορτάζει 150 χρόνια από τη θεμελίωσή του (3/10/1866), με τη νέα περιοδική έκθεσή του με τίτλο «Οδύσσειες».

Μία έκθεση που αφηγείται τις περιπέτειες των ανθρώπων που έζησαν στον ελλαδικό χώρο από τη νεολιθική εποχή έως τα ρωμαϊκά χρόνια.

Συνυπάρχουν 184 έργα από τις συλλογές της μόνιμης έκθεσης και τις αποθήκες του μουσείου, τα έξι δάνεια από το Επιγραφικό και το Μουσείο Ακροπόλεως, αλλά και οι «εκπλήξεις» που πλαισιώνουν τις «Οδύσσειες».

Τα εκθέματα χρονολογούνται από την 5η χιλιετία ως και την ύστερη αρχαιότητα και αφορούν τεκμήρια από το Διμήνι και το Σέσκλο της Θεσσαλίας, τον Κυκλαδικό πολιτισμό, τη Μινωική Κρήτη, τον Μυκηναϊκό πολιτισμό και τον ελληνικό πολιτισμό των ιστορικών χρόνων και διαρθρώνονται σε τρεις θεματικες.

Ακούς την θάλασσα βλέπεις τα αστέρια

Κυριαρχεί η ατμοσφαιρική αναπαράσταση του «Ταξιδιού», ονομασία που δόθηκε στον πρώτο θεματικό άξονα της έκθεσης, η οποία καλωσορίζει τους επισκέπτες με ήχους της θάλασσας, μπλε φωτισμό κι ένα σχηματοποιημένο «καράβι» που κουβαλάει ένα ιδιαίτερο φορτίο.

Τα εκθέματα (γιατί αυτό είναι το φορτίο του) είναι ποικίλα και χαρακτηριστικά, όπως τα αγγεία με τις αναπαραστάσεις από τις ιστορίες μυθικών ταξιδιών (του Περσέα, του Ηρακλή, των Αργοναυτών) ή τα δώρα των διπλωματικών σχέσεων, όπως το αργυρό αγγείο Χετιτικής προέλευσης σε σχήμα ελαφιού του 16ου αι. π. Χ., τα αβγά στρουθοκαμήλου από την Αίγυπτο (16ος - 14ος αι. π. Χ.) και το χάλκινο ειδώλιο του πολεμικού θεού Ρεσέφ από τη Συροπαλαιστίνη (13ος αι. π Χ).

Στον ίδιο θεματικό άξονα κρύβεται και μια από τις εκπλήξεις της έκθεσης: Οι αστερισμοί που έβλεπε ο Οδυσσέας κατά την επιστροφή του από το νησί της Καλυψούς (με ημερομηνία υπολογισμού τον Οκτώβριο του 1207 π. Χ.) προβάλλονται με τις ονομασίες τους ψηλά, μέσα από τον εξοπλισμό και την εφαρμογή του έναστρου ουρανού που πρόσφερε το Ίδρυμα Ευγενίδου.

«Ιθάκες»

Και πού τελικά οδηγεί αυτό το ταξίδι; Στις «Ιθάκες», όπως ονομάζεται ο δεύτερος θεματικός άξονας, εμπνεόμενος από τον νόστο του Οδυσσέα και αφιερωμένος στις πατρίδες όλων των ανθρώπων. Το άγαλμα του Οδυσσέα, φθαρμένο από την αλμύρα της θάλασσας των Αντικυθήρων, «καλωσορίζει» τους επισκέπτες επισημαίνοντας την επιστροφή μετά την περιπέτεια. Στην ίδια ενότητα τα εκθέματα αφηγούνται ό,τι ακολουθεί το «ταξίδι»: Τη δημιουργία, τις καλλιέργειες, τη σχέση του ανθρώπου με το θείο, τις ηγεμονίες, τους πολέμους, τη θέσπιση νόμων, τη δημοκρατία, το θέατρο, τη φιλοσοφία, τον έρωτα, τον θάνατο.

«Έξοδος»

Ως τη στιγμή που έρχεται η «Έξοδος», ο τρίτος και τελευταίος θεματικός άξονας, που αποτελεί και το τέλος του ταξιδιού που μόλις συντελέστηκε. Το δαχτυλικό αποτύπωμα του ανώνυμου γραφέα που σώζεται ακόμα πάνω σε πήλινη πινακίδα Γραμμικής Β γραφής από την Πύλο και τα γρανάζια του μηχανισμού των Αντικυθήρων (σε ψηφιακές εφαρμογές και τα δύο) «μιλούν» για τον άνθρωπο που νικά τη φθορά.

Την ίδια στιγμή, ένα αντίγραφο του 100 π. Χ. του σπουδαίου χάλκινου πρωτότυπου έργου του Πολύκλειτου «συνομιλεί» με έναν μικρό χάλκινο Δία που στέλνει τον κεραυνό του, ενω αποσπάσματα του γεμάτου με συμβολισμούς λόγου των κορυφαίων νεοελλήνων ποιητών Κ. Καβάφη, Γ. Σεφέρη, Ο. Ελύτη και Γ. Ρίτσου, ανακλώνται στις επιφάνειες των τοίχων, δημιουργώντας γέφυρες με τη σημερινή εποχή και προσφέροντας ίσως την πιο εύστοχη και συναρπαστική νοηματοδότηση.

Η έκθεση θα ξεκινήσει στις 3 Οκτωβρίου, 150 χρόνια μετά το άνοιγμα του Μουσείου σηματοδοτώντας ουσιαστικά την επέτειο. Με την στήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος

http://www.pronews.gr/portal/20160927/culture/ekdiloseis/84083/odysseies-sto-arhaiologiko-moyseio-gia-ta-150-hronia-apo-tin