Ο «ασυνάρτητος» αρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης και η «επικουρική» Φιλική Εταιρεία

Η πάγια προσπάθεια της αριστεράς να εμφανίσει την Ελληνική Επανάσταση ως απότοκη της Γαλλικής δεν θα μπορούσε να εξαιρέσει το θέμα «Φιλική Εταιρεία«.

Ενώ λοιπόν η μαρξιστική ιστορία και η εκφρασμένη πολιτική της βούληση αδυνατεί επί 200 χρόνια να υποδείξει την Γαλλική Εταιρεία την οποία μιμήθηκε η Ελληνική Εταιρεία των Φίλων, ο νυν πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης συνέχισε την παράδοση. Εκτίμησε ότι τα αστικά περιβάλλοντα που φιλοξένησαν τη δράση της Εταιρείας ήταν περισσότερο ευαίσθητα απέναντι στις γενικότερες ευρωπαϊκές ανακατατάξεις και αναζητήσεις της εποχής. Έμμεση ταύτιση υπήρξε και ως προς τον «ρομαντικό και ανεπαρκή» αρχηγό Αλέξανδρο Υψηλάντη, όπως τα σχολικά βιβλία παρουσιάζουν τον αρχηγό της Επανάστασης. Για κάποιο λόγο που μόνον ο ΠτΒ μπορεί να εξηγήσει, δεν αρκεί ούτε η β΄ (βελτιωμένη) ιδρυτική τριάδα (με τον Ξάνθο στην θέση του Αναγνωστόπουλου) για να πιστοποιήσει την «λαϊκή Επανάσταση». Η εγκαταλειφθήσα -παλαιοκομμουνιστική- άποψη της «ταξικής Επανάστασης» επανέρχεται μέσα από την επαναπροσέγγιση της ιστορίας των κοινωνικών ομάδων που στήριξαν την Εταιρεία, μέσα κι έξω από τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η τούρτα έχει και κερασάκι, γιατί ο ΠτΒ συνέχισε μια ακόμα παράδοση. Αυτήν που βλέπει «επικουρική» την Φιλική Εταιρεία και χρήσιμη μόνο μέχρι τον Μάρτιο του 1821.

Όλα αυτά βρίσκονται στον πρόλογο του βιβλίου «Οι πόλεις των Φιλικών«, μια έκδοση από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2018) που παρουσιάζει τα αξιόλογα πρακτικά της ομώνυμης ημερίδας του 2015. Στον σύντομο πρόλογο ο Ν. Βούτσης αναφέρει:

Μέσα από τις εισηγήσεις των πανεπιστημιακών και άλλων διακεκριμένων επιστημόνων, επιδιώκεται η ανάδειξη της ιδιαιτερότητας και της σημασίας του κινήματος της Φιλικής Εταιρείας ως προαγγέλου της Επανάστασης.

«Προαγγέλλει» μόνον η Φιλική Εταιρεία σύμφωνα με την Βουλή των Ελλήνων. Δεν οραματίζεται, δεν οργανώνει, δεν σχεδιάζει, δεν εγγυάται ένα κράτος. Ο παραλογισμός αυτής της ιστορίας: εκατοντάδες επίλεκτα μέλη της χριστιανικής κοινωνίας προσχωρούν σε έναν μυστικό οργανισμό των ανωνύμων που δεν διαθέτει πολιτικό σχέδιο, διεθνείς διασυνδέσεις, χρήμα και εγγυήσεις. Προσχωρούν μόνον επειδή κάποιοι επιτήδειοι τους έπεισαν πως της Εταιρείας ηγούνται ο τσάρος και ο Καποδίστριας. Η αντίφαση αυτή είναι μια μόνον από τις πολλές και χρονολογείται από την εποχή της Επανάστασης.

 Από τα μέσα του 20ου αιώνα η αριστερά έχει περάσει σε μια πειστικότερη εκδοχή: της Εθνικής Επανάστασης του νεωτερικού έθνους. Όμως ο ΠτΒ και το κόμμα που εκπροσωπεί, δείχνουν μια ιστορική αγκύλωση, ταυτόχρονα και μια ιδεολογικο-πολιτική βουλιμία. Θέλουν και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο: και εφευρίσκουν κάθε τρόπο που μειώνει την αξία του οργανωτικού φορέα της Επανάστασης και επιδιώκουν να εμφανίσουν την εναπομείνασα καρικατούρα ως υψηλό δείγμα του νεωτερικού κράτους που επινόησε η Γαλλική Επανάσταση. Οι αντιφάσεις οφείλονται στην προσπάθεια αλλοίωσης του χαρακτήρα της Εταιρείας. Ήταν υπερεθνικός και με την μορφή του προ και μετά Χριστόν ελληνισμού επεδίωκε ένα αντίστοιχο κράτος που προσωρινά μόνον θα είχε ως πρωτεύουσα την Αθήνα. Η ιστορία που ψάχνει με αγωνιώδη στατιστική διάθεση και ιστορική μυωπία τους καταλόγους του Ξάνθου, η ιστορία που κατακρίνει τον Υψηλάντη ή τον χαρακτηρίζει μια ρομαντική περσόνα με μειωμένη ικανότητα κρίσης, είναι αυτή που υποκρίνεται πως δεν βλέπει την σημαία με τον Φοίνικα στο Ιάσιο και την επαναφορά του εμβλήματος στην περίοδο του Καποδίστρια.

 Η φαντασίωση της αριστεράς. Στον βαθμό που η μαρξιστική ιστορία αδυνατεί να εξαφανίσει τον Υψηλάντη, είναι αναγκασμένη να τον εντάξει στο «ουδετερόθρησκο» κάδρο της.

Η μαρξιστική ιστορία (και η νεομαρξιστική της εκδοχή) είναι υποχρεωμένη να ασχοληθεί με τον Υψηλάντη, εφόσον στηρίζεται στον θρύλο σύμφωνα με τον οποίο ο λαός τον χρίζει αρχηγό της Εταιρείας το 1820. Όμως, αν ο Υψηλάντης κήρυξε μια Ελληνική Επανάσταση κατά μίμηση της Γαλλικής, τότε ήταν όχι μόνον ανεπαρκής, αλλά και ασυνάρτητος, αφού ξέχασε ότι το 1813 είχε χάσει το δεξί του χέρι πολεμώντας εναντίον της δεύτερης.

Στέργιος Ζυγούρας

https://karavaki.wordpress.com/2019/02/26/asynarthtos-ypsilantis/#more-14121