Ο Μηχανικός Μιχαήλ Πέτρου Κοκκίνης και τα τείχη του Μεσολογγίου...

Θ. Βρυζάκης: Η Έξοδος του Μεσολογγίου

«Η συμβολή του στην άμυνα  της  πόλης, 1823-1826»

Επιμελείται-γράφει

Ο δάσκαλος Κων/νος Κρεκούζος

           

Στην εποποιία του Μεσολογγίου, παράλληλα με το υψηλό φρόνημα και τη γενναιοψυχία των υπερασπιστών της πόλης, σημαντικότατο ρόλο έπαιξε και η  τεχνική επιστήμη της εποχής. Το έργο της οχύρωσης του Μεσολογγίου, το οποίο άντεξε αποτελεσματικά στις σφοδρές επιθέσεις καθώς και στα μέσα και τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν τα τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα, πού το πολιορκούσαν, μελετήθηκε και κατασκευάστηκε από τον Έλληνα μηχανικό Μιχαήλ Π. Κοκκίνη. Τα έργα αυτά δεν κατόρθωσαν να τα κυριεύσουν οι εχθρικές στρατιές, παρά την αφθονία έμψυχου και άψυχου υλικού που διέθεταν καθώς και την καθοδήγηση Ευρωπαίων αξιωματικών, και μόνο η πείνα – ο αήττητος αυτός εχθρός – ανάγκασε τη γενναία φρουρά να πάρει την απόφαση της ηρωικής Εξόδου.

Ο μηχανικός Κοκκίνης υπήρξε μία από τις επιφανέστερες προσωπικότητες της άμυνας του Μεσολογγίου, «ο πλείστον συντελέσας εις την άμυναν»  κατά τον ιστορικό Κ. Παπαρηγόπουλο και έπεσε ηρωικώς μαχόμενος κατά την ιστορική Έξοδο της 10^ης Απριλίου 1826.

Ο Μιχαήλ Π. Κοκκίνης καταγόταν από τη Χίο. Ήταν γλωσσομαθέστατος, εγνώριζε πλην των άλλων γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και ρουμανικά πιθανότατα. Προ της κηρύξεως της Επανάστασης, κατά τα έτη 1810 και εφεξής, εδίδαξε μαθηματικά, γεωδαισία και σχέδιο, καθώς επίσης και γερμανικά στην ανώτερη σχολή του Βουκουρεστίου, την οποία διεύθυνε την εποχή εκείνη ο επιφανής μέγας διδάσκαλος Κωνσταντίνος Βαρδαλάχος, καταγόμενος κι αυτός από τη Χίο την οποία επόπτευε ο μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας. Εκεί γνωρίζεται με τον Γεώργιο  Πραίδη, άνδρα ικανό μεγάλης μόρφωσης εκ των εμπίστων συνεργατών του Αλεξ. Μαυροκορδάτου, τον οποίο ακολούθησε πιστά κατά τον αγώνα.

Ο Κοκκίνης είχε προσφέρει τις υπηρεσίες του και στην αποτυχούσα επανάσταση των Παραδουνάβιων Χωρών του Αλεξ. Υψηλάντη. Κατά τα μέσα του 1822 έρχεται στο Μεσολόγγι και με την εισήγηση του Πραϊδη του ανατίθεται η εκπόνηση της μελέτης και εν συνεχεία η διεύθυνση της κατασκευής των οχυρωματικών έργων, δηλαδή του φρουρίου ή του κάστρου του Μεσολογγίου, όπως το έλεγαν τότε, του περίφημου «φράχτη» όπως το αποκάλεσε αργότερα περιφρονητικά ο Ιμπραήμ πασσάς, αλλά που κάθε άλλο παρά ένας απλός φράχτης εκ των πραγμάτων αποδείχτηκε.

 Ο Κοκκίνης σε επιστολή του προς τον Αλεξ. Μαυροκορδάτο, μεταξύ άλλων αναφέρει :

«Η επανάστασις ημών θέλει γεννήσει όχι μόνον προτερήματα συνήθη, αλλά πνεύματα εξαίσια εις παν είδος επιστημών και τεχνών. Αυτοί (οι Μεσολογγίτες) με μικρά μέσα θέλουσιν εκτελέσει έργα θαυμάσια. Τοιούτος ήτο πάντοτε ο εθνικός μας χαρακτήρ».

Οι Μεσολογγίτες για τη μεγάλη του προσφορά τον έκαναν επίτιμο πολίτη της πόλης τους, όπως αναφέρεται στα «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» της εποχής, που εξέδιδε ο Γερμανός Μάγερ.

Εις άλλο ένα απόσπασμα από το έμμετρο ιστορικό έπος «Μεσολογγιάς» του συγγραφέα Αντ. Αντωνιάδη (Αθήναι 1876) αναφέρει :

   ……. «Υπήρχε δε την εποχήν εκείνην εις την πόλιν

ο φημισμένος πανταχού μηχανικός Κοκκίνης.

Στολήν δ’ εφόρει λοχαγού σπουδάσας εν Ευρώπη

την επιστήμην και τινα υπηρετήσας έτη

τον μέγαν αυτοκράτορα των Γάλλων Βοναπάρτην.

Ούτως της τάφρου έδωκε το σχήμα, και με τέχνην

δ' έγραψε τους ένδεκα εκείνους προμαχώνας,

δι’ ων τοσούτους έφαγε του Κιουταχή οπλίτας.

……………………………………………………………………

Τοτ’ ω πατρίς, επένθησες τον θάνατον του πρώτου

Των Αιτωλών οπλαρχηγού, του Κότσικα, την ώραν

ότε ξιφήρης έμπροσθεν εβάδιζεν απάντων,

κι ως άγγελος εφαίνετο τον δρόμον των ανοίγων.

Τοτ’ έπεσεν ο ένδοξος μηχανικός Κοκκίνης

Οι ακουσμένοι αρχηγοί Σαδήμας και Στουρνάρας

Και σύμπασα των Γερμανών η μεγαλόφρων φάλαξ….»

Από τις 10 Απριλίου 1826 που έγινε η ηρωϊκή Έξοδος του Μεσολογγίου που συγκλόνισε τις ευαίσθητες καρδιές του πολιτισμένου κόσμου πέρασε ένα και πλέον αιώνας, όπου το 1975 μια μικρή ομάδα μηχανικών απογόνων των αγωνιστών του Μεσολογγίου, ανάλαβε την πρωτοβουλία με έρανο να στήσει μνημείο στον κήπο των ηρώων της πόλης του Μεσολογγίου του αείμνηστου ήρωα Μιχαήλ Π. Κοκκίνη με τη συμμετοχή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και έτσι «η Δικαιοσύνη απενεμείθη».

«Κάλλιο αργά παρά ποτέ» που λέει κι ο θυμόσοφος λαός μας.

Πηγές :

Μελέτη Πάνου Δ. Ντούλη Πολιτικού Μηχανικού.

Ανάτυπον:  Εκ της εκδόσεως Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας: «Οι πρώτοι Έλληνες Τεχνικοί Επιστήμονες Περιόδου Απελευθερώσεως».