Καλλιτεχνικό έργο
Το έργο
των αδελφών Μόσχων, που εργάστηκαν μαζί, κάποτε μόνος ο Γεώργιος, διασώζεται τουλάχιστον
σε δέκα μονές και ναούς της Πελοποννήσου κατά το χρονικό διάστημα 1602 – 1638. Στο
έργο τους ακολούθησαν τους παλαιότερους τύπους των βυζαντινών αγιογράφων.
Τοιχογράφησαν επίσης διάφορες συνθετικές απεικονίσεις από τον βίο και τα θαύματα του Χριστού στην Ι. Μ. Αγίων Αποστόλων (1621) στα σύνορα των χωριών Σελιάνα & Περιθώρι Αχαΐας του τέως Δήμου Αιγείρας και νυν Αιγιαλείας, ενώ εργάστηκαν ως τοιχογράφοι και στην Ζάκυνθο, όπου έργο τους είναι οι γνωστές τοιχογραφίες στις Μονές του Αγίου Ανδρέα στο Μεσοβούνι και Σκοπιωτίσης, του ναού του Αγίου Ιωάννη των Λογοθετών (1606), του ναού του Ακάθιστου και της Πλατυτέρας των ουρανών. Ακόμα στη μονή Κούμπαρη (1602), μονή της Θεοτόκου Αιμυαλών (1608), στη μονή Βουλκάνου Μεσσηνίας (1608), Αγίων Τεσσαράκοντα (1620) και Αγίου Νικολάου Χρυσάφων Λακωνίας (1620), οι οποίες τοιχογραφήθηκαν από το χρωστήρα των αδελφών Μόσχων.
Σαφώς ο Γεώργιος υπήρξε ζωγράφος με κάποιο επίπεδο μορφώσεως. Το γεγονός αυτό μαρτυρούν τόσο η αστική του καταγωγή, όσο και η καλή ορθογραφία των σωζόμενων κτητορικών επιγραφών των μνημείων που διακόσμησε, είτε μόνος, είτε με τη συνδρομή του αδελφού του Δημητρίου.
ο
Γεώργιος, με αφετηρία το αποκρυσταλλωμένο μεταβυζαντινό εικονογραφικό πρότυπο
της Σχολής της ΒΔ Ελλάδος (16ος αι.), καθώς και με δάνεια από τη βυζαντινή
εικονογραφία της παραβολής, δημιουργεί ένα εικαστικό σύνολο με αρκετές
καινοτομίες, που βρίσκει απήχηση στην εντοίχια μεταβυζαντινή ζωγραφική της
Πελοποννήσου του 17ου αι., ιδιαίτερα σε καθολικά μονών, όπως της
Γόλας, της Λουκούς και της Ζερμπίτσας. Παράλληλα, απόηχοι της εικαστικής αυτής
ερμηνείας απαντούν και στο έργο Πελοποννήσιων ζωγράφων που δρουν εκτός
Πελοποννήσου, επίσης σε καθολικά μονών, όπως του Ιωάννου Υπάτου, στο νάρθηκα
της μονής Καισαριανής.
Στις αρχές του 17ου αι. οι αδελφοί Δημήτριος και Γεώργιος Μόσχος από το Ναύπλιο εργάζονταν στη Ζάκυνθο. Μια παλαιά επιγραφή στην είσοδο, που καταστράφηκε από κτίστες και είχε χρονολογία 1621, πιστοποιεί ότι η αγιογράφηση έγινε από τους περίφημους ζωγράφους του Ναυπλίου αδελφούς Δημήτριο και Γεώργιο Μόσχο, όπως σημείωσε κατά την επίσκεψή του εκεί τον Αύγουστο του 1922 ο Βυζαντινολόγος Ν. Καλογερόπουλος.
Εντυπωσιακές παραμένουν μέχρι και σήμερα μεγάλο μέρος των αγιογραφιών, με μορφές που λαμβάνουν έκφραση και έχουν αποτυπωθεί με ζωντάνια.
Αρκαδία.
Καθολικό Θεοτόκου Αιμυαλών. Πεντηκοστή
|
Αρκαδία.
Καθολικό Θεοτόκου Αιμυαλών. Ανάληψη
|
Αρκαδία.
Καθολικό Θεοτόκου Αιμυαλών. Ανάληψη, λεπτομέρεια, η Θεοτόκος και οι άγγελοι
|
Αρκαδία.
Καθολικό Θεοτόκου Αιμυαλών. Κοίμηση, λεπτομέρεια, ο Χριστός με την ψυχή της
Θεοτόκου
|
Σημαντικές όμως είναι οι καταστροφές που κατά τη διάρκεια των αιώνων συνέβησαν στις τοιχογραφίες (εξορύξεις οφθαλμών), κυρίως από τους κατακτητές μετά την αποτυχία της επανάστασης του 1770.
Βέβαια, η αισθητική και σχεδιαστική απόδοση των αγίων προσώπων των Μονών Βουλκάνου, Μαρδακίου και Αγίων Τεσσαράκοντα διαθέτει μεγαλύτερη πλαστικότητα και εκφραστικότητα εμπλουτισμένη με ιδιαίτερα συνθετικά χαρίσματα, που χαρακτηρίζουν το χρωστήρα των σημαντικών αγιογράφων τους (αδελφοί Μόσχοι και Κακαβά, αντίστοιχα). Θεωρούμε λοιπόν βέβαιη και ιδιαίτερα εμπνευσμένη τη γνωριμία των ζωγράφων μας με το έργο των ξεχωριστών αυτών μαϊστόρων στην εντοίχια ζωγραφική της Πελοποννήσου.
Χρύσαφα,
καθολικό Αγίων Τεσσαράκοντα. Αγγελική Λειτουργία. Το τέμπλο με την Ωραία Πύλη
και την υποδοχή των Τιμίων Δώρων.
|
Χρύσαφα,
καθολικό Αγίων Τεσσαράκοντα. Αγγελική Λειτουργία. Τμήμα από την πομπή των
αγγέλων-διακόνων κατά την υποδοχή από τον Χριστό των Τιμίων Δώρων στην Ωραία
Πύλη
|
Παραπομπές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου