Η αρχαία ελληνική μουσική ανέκαθεν αποτελούσε για τους περισσότερους μεγάλο ερωτηματικό: Αν και οι πιο πολλοί έχουν εικόνα για την κλασική μουσική, το rock, το heavy metal, τη jazz, τα δημοτικά, τη βυζαντινή μουσική κτλ (ανεξαρτήτως του αν είναι κάποιος φαν αυτών των ειδών μουσικής ή όχι), ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν έστω και μια μικρή, ελάχιστη ιδέα σχετικά με το πώς ακουγόταν η αρχαιοελληνική μουσική- και αυτό δεν έχει να κάνει απλά με τον μέσο μουσικόφιλο, αλλά αποτελεί και γενικότερο ερώτημα, καθώς είναι περιορισμένα αυτά που ξέρουμε για αυτήν.
Παρόλα αυτά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία- άλλωστε η μουσική ήταν πανταχού παρούσα στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, με έργα του Ομήρου, της Σαπφούς και άλλων δημιουργών συχνά να ερμηνεύονται ως τραγούδια.
Σε κείμενα υπάρχουν πολλά στοιχεία για τα μουσικά όργανα, τα εφέ, τις «νότες» κ.α- ωστόσο, όπως σημειώνεται σε σχετικό δημοσίευμα του The Conversation, https://theconversation.com/ancient-greek-music-now-we-finally-know-what-it-sounded-like-99895 το οποίο υπογράφει ο Αρμάντ Ντ’Αντζούρ, αναπληρωτής καθηγητής Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, υπάρχει πρόβλημα ως προς το να προσδιοριστεί το πώς ακουγόταν ακριβώς, καθώς η ορολογία στα αρχαία κείμενα είναι πολύπλοκη και σε μεγάλο βαθμό άγνωστη σήμερα. Οπότε, πολλές προσπάθειες αναδημιουργίας φαντάζουν στα αυτιά των σημερινών μουσικόφιλων περίεργες- σε σημείο που αρκετοί θεωρούν την αρχαία ελληνική μουσική μια «χαμένη τέχνη».
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο αρθρογράφος, αυτό έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια χάρη σε μια σειρά πρόσφατων εξελίξεων στο πλαίσιο ενός προγράμματος έρευνας πάνω στην αρχαία ελληνική μουσική που είναι σε εξέλιξη από το 2013, με τη συμμετοχή του ίδιου.
Όπως σημειώνει, αυτό οφείλεται εν μέρει στην αποκατάσταση κάποιων καλοδιατηρημένων αυλών, οι οποίοι στα χέρια έμπειρων μουσικών κυριολεκτικά «κάνουν θαύματα», καθώς και στην «εξαγωγή» ρυθμών με βάσει τα μέτρα των ποιημάτων.
Όσον αφορά στα άλλα χαρακτηριστικά (μελωδία, αρμονία) πολύτιμα στοιχεία προκύπτουν από έργα αρχαίων συγγραφέων (Πλάτων, Αριστοτέλης, Αριστόξενος, Πτολεμαίος κ.α.), αλλά και από αποσπάσματα μουσικών γραπτών που ήρθαν στο φως στη Φλωρεντία στα τέλη του 16ου αιώνα- και η μελέτη των οποίων απέδωσε πολύ θετικά αποτελέσματα.
Ο Ντ’Αντζούρ, στο πλαίσιο της έρευνάς του, ανέλυσε εκτενώς γραπτό με κομμάτι του χορού από τον «Ορέστη» του Ευριπίδη- με αποτέλεσμα την αναδημιουργία/ αναπαραγωγή της μουσικής από την παράσταση σε εκδήλωση στο Ashmolean Museum της Οξφόρδης το 2017, μαζί με άλλες αρχαίες μουσικές.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ο πλούτος της αρχαίας ελληνικής μουσικής είναι τεράστιος- και ακόμα και με τα περιορισμένα στοιχεία που υπάρχουν σήμερα δεν είναι παράτολμο να πει κανείς ότι θα μπορούσε να αναγνωριστεί ως η ρίζα της ευρωπαϊκής μουσικής παράδοσης.
Από εκεί και πέρα, όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μια ακόμα πιο έντονη «γεύση», αξίζει να ακούσουν τη μουσική των «Δαιμόνια Νύμφη»: Ελληνικό folk συγκρότημα που χρησιμοποιεί όργανα- ανακατασκευές αρχαιοελληνικών οργάνων και έχει σημειώσει ιδιαίτερα αξιοσημείωτη διεθνή πορεία (ειδικότερα οι φίλοι του metal, και δη του folk θα το εκτιμήσουν ιδιαιτέρως).
Επίσης, σχετικά πρόσφατα ο Τζορτζ Ντάνεκ του Πανεπιστημίου της Βιέννης και ο Στεφάν Χάγκελ της Αυστριακής Ακαδημίας των Επιστημών δημιούργησαν μια ερμηνεία των στίχων του Ομήρου ως προς το πώς ακούγονταν όταν τους τραγουδούσαν στην αρχαιότητα.
Η μελωδία που ακούγεται δεν είναι ακριβής, αλλά χρησιμοποιήθηκαν μουσικολογικές θεωρίες για την κατά προσέγγιση αναπαραγωγή της, έχοντας και ως δεδομένο πως οι ποιητές έπαιζαν μουσικά όργανα τα οποία γνωρίζουμε, όπως η φόρμιγξ.
ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΟ ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου