Πώς «είδαν» την Ανάσταση ο Ρέμπραντ και ο Ρούμπενς

Με την Ανάσταση όπως την απέδωσαν δύο από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, οι συνεργάτες του Art22.gr στέλνουμε τις πασχαλινές ευχές μας σε όλους τους φίλους που με τόσο αγάπη και ενδιαφέρον αγκαλιάζουν την προσπάθεια μας.

Ο Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (1577 – 1640) και ο Ρέμπραντ Χάρμενσοον φαν Ράι (1606 – 1669) μας χάρισαν σημαντικές εκδοχές της Ανάστασης.

 Ρούμπενς: Ο Τάφος του Πάσχα ή Θρίαμβος του Χριστού πάνω στο θάνατο και την αμαρτία (1616)

 

Ρούμπενς: «Ο Τάφος του Πάσχα» και «Η Ανάσταση του Χριστού»

Και στους δύο πίνακες, η μορφή του Χριστού κυριαρχεί στο χώρο. Δεν υπάρχει τίποτα  κοσμικό εδώ, αλλά ένα αρσενικό ανθρώπινο σώμα σε όλη του την ομορφιά. Ο Θεός ως ανθρώπινη πραγματικότητα αλλά και θριαμβευτής πάνω στα ανθρώπινα.

Ο Ρούμπενς χρησιμοποίησε προφανώς το ίδιο μοντέλο, κι έτσι η σύγκριση και οι αντιθέσεις αποκτούν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Έχει καταφέρει να καταγράψει τη διαφορά ανάμεσα σε ένα ζωντανό και ένα νεκρό σώμα, εκείνο που είναι φορτισμένο με ενέργεια και το άλλο το νεκρικό  –κατά κάποιο τρόπο σε διαδικασία ανάκτησης της ζωής- ώστε ο θεατής να νιώσει σχεδόν την κρύα υγρή σάρκα. Στον πίνακα «Ο Τάφος του Πάσχα» όπου η Ανάσταση δεν έχει γνωστοποιηθεί ακόμη στους ανθρώπους, βλέπουμε το Χριστό με τη βοήθεια αγγέλου να αποτινάσσει το σάβανο.

Στη δεύτερη ζωγραφιά, την «Ανάσταση», ο Χριστός βγαίνει θριαμβευτής από το σκοτεινό τάφο. Το βλέμμα είναι στραμμένο προς τον ουρανό καθώς έχει υπερνικήσει το θάνατο και επανέρχεται στην ουράνια βασιλεία.  Στο χέρι κρατά το κόκκινο λάβαρο της νίκης επί του θανάτου.

 

Ρούμπενς, Η Ανάσταση του Χριστού (1611)

Η δύναμη και η επιβλητική παρουσία του ζωντανού σώματος του Χριστού στις δύο ζωγραφιές του Ρούμπενς ενισχύεται από την πρωτοφανή χρήση του φωτός και της σκιάς.

Οι σκοτεινές περιοχές στους πίνακες είναι απροστάτευτα κενές, καθώς το σώμα του Χριστού παίζει με το φως. Αυτή η ευρηματική αντίθεση του φωτός και του σκότους προφανώς προέρχεται από τη «συνάντηση» του Ρούμπενς με το έργο του Caravaggio στην Ιταλία.

Ο Ρούμπενς συνέβαλε περισσότερο από κάθε άλλο Φλαμανδό δάσκαλο στη διάδοση του μπαρόκ κατά τον 17ο αιώνα. Τα έργα του είναι ζωντανά, δραματικά, ειλικρινή, αισθησιακά, λατρεύουν την ομορφιά της ανθρώπινης μορφής.

 

Ρέμπραντ, Η Ανάσταση (1635)

 

Ρέμπραντ: «Η Ανάσταση»

Εδώ, στη ζωγραφική του Ρέμπραντ (1606 – 1669) , ο Χριστός στέκεται πίσω από τον άγγελο, αλλά δεν είναι πλέον ένας άνθρωπος που μπορούμε να τον διακρίνουμε εύκολα. Η Θέωση επανέρχεται. Το εκτυφλωτικό φως και η ενέργεια που εκπέμπονται από το σκοτεινό τάφο εκφράζουν μια θεολογική δήλωση και όχι ένα φυσικό φαινόμενο. Μπροστά στη δύναμη του φωτός οι άνθρωποι βρίσκονται σε σύγχυση. Ο Ρέμπραντ, ο  κορυφαίος Ολλανδός ζωγράφος του 17ου αιώνα, χρησιμοποίησε με εντυπωσιακή επιτυχία την ίδια τεχνική (όπως και ο Ρούμπενς) με τον Caravaggio: ένα έντονο φως που τονίζει το σκοτάδι γύρω από αυτό.

Η δεκαετία του 1630 ήταν μια δημιουργική αλλά και οδυνηρή περίοδος για τον Ρέμπραντ. Παντρεύτηκε τη Saskia van Uylenburgh, την πλούσια ανιψιά ενός έμπορου τέχνης και δυστύχησαν να βιώσουν το θάνατο των τριών από τα τέσσερα παιδιά τους. Ο πρωτότοκος γιος του γεννήθηκε και πέθανε τη χρονιά που ζωγράφιζε την «Ανάσταση». Έτσι η ιδέα της νίκης του Χριστού επί του Θανάτου υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική για τον Ρέμπραντ σε αυτή τη γεμάτη πόνο περίοδο. Ο μεγάλος καλλιτέχνης ήταν βαθιά θρησκευόμενος και αφοσιωμένος στην οικογένεια του άνθρωπος.

https://www.art22.gr/%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%8c%cf%80%cf%89%cf%82-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%ad%ce%b4%cf%89%cf%83%ce%b1%ce%bd-%ce%bf%ce%b9-%cf%81%ce%ad%ce%bc%cf%80%cf%81%ce%b1/