Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα από το έργο του γλύπτη Γιάννη Παππά - (1913-2005)

Στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς

Την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025, στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 138, εγκαινιάστηκε η έκθεση «Προδανεισθείς χρόνος. Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα από το έργο του Γιάννη Παππά». Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 20 Φεβρουαρίου 2025 έως τις 27 Ιουλίου 2025 και την επιμέλειά της έχει ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Γιάννη Παππά, Θοδωρής Μπαργιώτας.

«Οι εικαστικές ιδέες –ξεκινώντας από τα πρωτόλεια σχέδια και μέχρι τα πιο δουλεμένα έργα– εξελίσσονται, αλληλεπιδρούν και μορφοποιούνται μέσα από χρόνια αφοσίωσης και σκληρής δουλειάς του χειρώνακτα καλλιτέχνη. Η ακούραστη και πολυσχιδής εικαστική ματιά του Γιάννη Παππά αντανακλά την αντίληψή του για τον χρόνο, όχι ως περιορισμό, αλλά ως έναν δανεικό πόρο που εμπλουτίζει και διαμορφώνει τα έργα του» αναφέρουν οι διοργανωτές της έκθεσης.

Άποψη της έκθεσης «Προδανεισθείς χρόνος. Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα από το έργο του Γιάννη Παππά» στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 138. © Μουσείο Μπενάκη / Λεωνίδας Κουργιαντάκης.

Η έκθεση φωτίζει την αθέατη πλευρά της γλυπτικής. Επικεντρώνεται στα προπαρασκευαστικά στάδια ενός τελειωμένου έργου, δηλαδή στο δισδιάστατο και τρισδιάστατο σκίτσο, την αρματούρα, το καλούπι, το πρόπλασμα. Όλη αυτή η πνευματική και σωματική λαχτάρα, αλλά και η σχέση του καλλιτέχνη με τον χρόνο, ήταν αδιαλείπτως στον πυρήνα της δουλειάς του Γιάννη Παππά, όπως διαπιστώνει κανείς από τα χιλιάδες σχέδια, τα γλυπτά και τη ζωγραφική του.

Άποψη της έκθεσης «Προδανεισθείς χρόνος. Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα από το έργο του Γιάννη Παππά» στο Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 138. © Μουσείο Μπενάκη / Λεωνίδας Κουργιαντάκης.

Το πετυχημένο έργο τέχνης αποτελεί αποκρυστάλλωση όσων έργων έχουν προηγηθεί και εφαλτήριο για το επόμενο. Αυτή η εντυπωσιακή ποσότητα δημιουργιών αλλά και η ποικιλία μέσων για να γίνει θέλει χρόνο – μια ζωή ολόκληρη. Αυτός ο χρόνος δεν ανήκει στον δημιουργό αλλά τον προ-δανείζεται με την ελπίδα να μπορέσει να ξεχρεώσει σε έργα.

Για τον σκοπό της αποκάλυψης της ωμής και υλικής πραγματικότητας της γλυπτικής, θα εκτεθούν εκατοντάδες έργα απ’ το Εργαστήριο Γιάννη Παππά του Μουσείου Μπενάκη, όπου εργαζόταν για μισό αιώνα ο γλύπτης. Τα έργα αυτά αποτελούν τεκμήρια της ακούραστης αφοσίωσης στην τέχνη ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους  Έλληνες γλύπτες, του Γιάννη Παππά (1913-2005). Στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη / Πειραιώς 138, κατά τη διάρκεια της έκθεσης, θα εκτίθεται ο μπρούτζινος έφιππος ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος μεταφέρθηκε από το Εργαστήριο Γιάννη Παππά και αποτελεί μια από τις δύο χυτεύσεις του συγκεκριμένου προπλάσματος.

Εμβληματικά έργα του Γιάννη Παππά

Μερικά από τα εμβληματικά έργα του καλλιτέχνη σε δημόσιους χώρους της Αθήνας είναι:

-Ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου (ορείχαλκος, ύψος 4 μ., Πάρκο Ελευθερίας, 1969).

-Ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου (μάρμαρο, ύψος 3,5 μ., Προαύλιο Βουλής των Ελλήνων, 1990).

-Ο ανδριάντας του Στρατηγού Μακρυγιάννη (ορείχαλκος, ύψος 2 μ., Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Βύρωνος, 1996).

-Ο ανδριάντας του Οδυσσέα Ελύτη (ορείχαλκος, Πλατεία Δεξαμενής, 1997)

-Ο ανδριάντας του Χαριλάου Τρικούπη (μάρμαρο, ύψος 3,45 μ., Προαύλιο Βουλής των Ελλήνων, δημιουργήθηκε το 1998 και τοποθετήθηκε το 2000).

Τέλος, ο έφιππος ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου (μπρούντζος, μήκος 3,8 μ., ύψος 3,45 μ.), ολοκληρώθηκε το 1973 –μετά από 32 χρόνια δουλειάς– και τοποθετήθηκε το 2019 στην Αθήνα, στη συμβολή των λεωφόρων Βασιλίσσης Αμαλίας και Βασιλίσσης Όλγας.

Το Εργαστήριο Γιάννη Παππά

Το διώροφο κτήριο του Μεσοπολέμου στην περιοχή Ζωγράφου που φιλοξενεί το Εργαστήριο Γιάννη Παππά αποτελούσε την κατοικία της οικογένειας του μεγάλου Έλληνα δημιουργού έως τη δεκαετία του 1960. Πρόκειται για μοναδικό δείγμα χώρου εργασίας ενός καλλιτέχνη αφοσιωμένου τόσο στη γλυπτική όσο και στη ζωγραφική. Το 2006 προσφέρθηκε στο Μουσείο Μπενάκη από τον γιο του, Αλέκο Παππά, με βασικό στόχο τα έργα του καλλιτέχνη να παραμείνουν συγκεντρωμένα στο φυσικό τους περιβάλλον.

Όπως επιθυμούσε και ο καλλιτέχνης, καθηγητής στην ΑΣΚΤ για πολλά χρόνια, συνεχίζει να αποτελεί χώρο εργασίας για τους φοιτητές της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, ενώ παράλληλα λειτουργεί και ως εργαστήριο προπαρασκευαστικών μαθημάτων σχεδίου, χρώματος και σύνθεσης για εισαγωγικές εξετάσεις στις Σχολές Καλών Τεχνών, αλλά και  για σπουδαστές κάθε ηλικίας  και επιπέδου προόδου.

Συμπληρωματικά, στο εργαστήριο πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και σχολικές ομάδες (Γ΄-ΣΤ΄ Δημοτικού). Μέσα από τις μεθόδους, τις τεχνικές, τα υλικά και τα εργαλεία που χρησιμοποιούσε στην εργασία του ο καλλιτέχνης, τα παιδιά με βιωματικό τρόπο γνωρίζουν την τέχνη της γλυπτικής και της ζωγραφικής.

Πληροφορίες:  Μουσείο Μπενάκη / Τμήμα Εκπαίδευσης 2103671067-69.

Εργαστήριο Γιάννη Παππά, Ανακρέοντος 38, Ζωγράφου.

Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Παρασκευή, Κυριακή 10:00-14:00.

Επικοινωνία: 2107773946, 6972603137, ergastiriopappa@benaki.org

Πληροφορίες για την έκθεση

Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, Αθήνα (τηλ.: 210 3453111).

Ωράριο λειτουργίας: Πέμπτη και Κυριακή: 10:00-18:00, Παρασκευή και Σάββατο: 10:00-22:00, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη: κλειστά

Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: €9, €7

https://www.archaiologia.gr/blog/2025/02/20/%ce%bf-%ce%ba%cf%8c%cf%80%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%bc%ce%ad%cf%83%ce%b1-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf-%ce%ad%cf%81%ce%b3%ce%bf/