Χρήστος Παρίδης
«Μόνο για να μπορέσω να
σχηματίσω το τίμιο πρόσωπό της ψηφίδα-ψηφίδα, όπως τη συνάντησα δυο μόνο φορές
τον παγωμένο Γενάρη του 2000 στο μισοφώτιστο, αλλόκοσμο, ελάχιστο κατάλυμά της
κάτω απ’ τις παρισινές στέγες στη Rue de Verneuil πίσω απ’ το Quai Voltaire,
στοιχειωμένος ολόκληρος από το έργο της, που πάσχιζα να γνωρίσω κι αναζητούσα
σε βιβλιοθήκες και δημοπρατήρια, σε θεατρικά προγράμματα και δυσεύρετες
εκδόσεις, κυριευμένος απ’ τη μαγεία και την ποίηση κάθε της κοστουμιού, κάθε
της σχεδίου. Μόνο για να μπορέσω να πλάσω το τίμιο πρόσωπό της ψηφίδα-ψηφίδα,
φρόντισα μες στα χρόνια γι’ αυτά της τα έργα να σώσω το βαθύ βλέμμα και το
φέρσιμο μιας εκστατικής μορφής, που το μόνο που θέλησε ήταν να χτίσει περιοχές
θαυμάτων, ρομαντισμού και τρυφερότητας, σκηνικά αποκαλυπτικά κι απρόσμενα,
βαθύσκιωτα και παλιωμένα, ν’ ανιστορήσει το άφατο, να δωρίσει ένα άγγιγμα
τελειότητας σε καθετί που δημιούργησε».
Αυτές είναι οι πρώτες
αράδες ενός πυρετικού κειμένου του Ερρίκου Σοφρά, στον κατάλογο-βιβλίο που
συνοδεύει την έκθεση «Λίλα Ντε Νόμπιλι, Υλικά ονείρων, θέατρο-όπερα-ζωγραφική.
Από τη Συλλογή του Ερρίκου Σοφρά», η οποία θα εγκαινιαστεί στις 10 Δεκεμβρίου
2025 στον χώρο του ιδρύματος «Η άλλη Αρκαδία» (Φωκίωνος Νέγρη 16) και θα
διαρκέσει έως τις 7 Φεβρουαρίου 2026. Η Λίλα Ντε Νόμπιλι (1916-2002) θεωρείται
η σημαντικότερη σκηνογράφος ζωγραφιστών σκηνικών. Εργάστηκε σε
παραστάσεις-σταθμούς στο θέατρο και στην όπερα, δημιουργώντας σκηνικά που είναι
αδύνατο να αποδοθούν με περιγραφές, χτίζοντας κόσμους ποίησης και ονείρου.
Δούλεψε με τη Μαρία Κάλλας και την Εντίθ Πιαφ, με τον Ζαν Κοκτό και τον Λουκίνο
Βισκόντι, με τον Πίτερ Χολ και τον Φράνκο Τζεφιρέλι, με τον Λόρενς Ολίβιε και
την Ίνγκριντ Μπέργκμαν.
«Η Ντε Νόμπιλι ανήκε στο
βασίλειο που ζουν τα ξωτικά. Όλα τα έντυνε με μαγεία. Με τη μοναδική της χάρη,
γινόταν η ιδανική φίλη για τους ποιητές και τα παιδιά», έγραψε η «Le Figaro»
την επομένη του θανάτου της.
Και ο Σοφράς συνεχίζει:
«Η Λίλα Ντε Νόμπιλι, δημιουργός σκηνικών και κοστουμιών, ζωγράφος και
εικονογράφος, στα είκοσι μόνο χρόνια που δούλεψε στον κόσμο του μεγάλου
θεάματος συνεργάστηκε με κάποιους από τους πιο εμπνευσμένους δημιουργούς του
20ού αιώνα σε παραστάσεις που σημάδεψαν το θέατρο, την όπερα και τον χορό. Αινιγματική
κι ευάλωτη, μια μορφή σιωπηλή που πέρασε από την εποχή της αφήνοντας πίσω της
ένα ίχνος από φως. Γενναιόδωρη και δοτική, αποστρεφόταν απόλυτα το χρήμα και τη
δημοσιότητα. Αρνούνταν επίμονα να υπογράψει τα έργα της, να φωτογραφηθεί για τα
προγράμματα των παραστάσεων που συμμετείχε, να εκθέσει τη ζωγραφική της,
προσπαθώντας με κάθε τρόπο να εξαφανιστεί, να κρυφτεί, από συστολή και
διακριτικότητα. “Είναι από τα λίγα πρόσωπα του πρόστυχου κόσμου που ζούμε που
με κάνουν να αισθάνομαι υπερήφανος που είμαι άνθρωπος” είπε γι’ αυτήν ο
αδελφικός της φίλος Γιάννης Τσαρούχης».
Ο Γιάννης Τσαρούχης στον κήπο του σπιτιού του στο Méru με άμφια επισκόπου και μίτρα, 1971. Γκουάς σε χαρτί, 23 x 31,2 εκ.. Προέλευση: Συλλογή Γιώργου Τουρκοβασίλη
«Η Ντε Νόμπιλι ανήκε στο
βασίλειο που ζουν τα ξωτικά. Όλα τα έντυνε με μαγεία. Με τη μοναδική της χάρη,
γινόταν η ιδανική φίλη για τους ποιητές και τα παιδιά», έγραψε η «Le Figaro»
την επομένη του θανάτου της. Λεπτοκαμωμένη, τυλιγμένη σε μαύρες εσάρπες που της
έδιναν μια κομψότητα φασματική, περιδιάβαινε τους δρόμους του Σεν Ζερμέν ντε
Πρε όλη τη μέρα με ένα μικρό καλάθι στα χέρια, γεμάτο χρώματα και μπλοκ
ζωγραφικής, ζωγραφίζοντας ό,τι της τραβούσε την προσοχή. Κανένας –παρά ίσως
ελάχιστοι– από όσους την προσπερνούσαν δεν γνώριζε πως είχε συνδεθεί με
κορυφαίες θεατρικές, οπερατικές και κινηματογραφικές δημιουργίες, που καθεμιά
με τον τρόπο της σημάδεψε την ιστορία του πολιτισμού της μεταπολεμικής Ευρώπης.
Αρχική
εικόνα: Δωδέκατη νύχτα», 1958. Κωμωδία σε πέντε
πράξεις του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Σκηνοθεσία: Πίτερ Χολ, Στράτφορντ, Shakespeare
Memorial Company. Ο Σεμπάστιαν και η δίδυμη αδερφή του, Βιόλα, μεταμφιεσμένη σε
άνδρα. Γκουάς σε χαρτί, 26,6x18,7 εκ. Προέλευση: Συλλογή Ζαν-Κλοντ Μπριάλ
Για
τη συνέχεια εδώ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου