Καλλιτέχνες ανακαλύπτουν την ομορφιά της Άνοιξης

Καλλιτέχνες  που  ανακάλυψαν  τα  χρώματα  της  πιο  ερωτικής  εποχής  του  χρόνου…

Ευανθία Τζιμούρτα

Για τους καλλιτέχνες η Άνοιξη υπήρξε μια σταθερή πηγή έμπνευσης από την εποχή που οι πρώτοι ζωγράφοι έπιασαν χρώμα και πινέλα. Οι ζωγράφοι σε κάθε εποχή έχουν απεικονίσει με διάφορους τρόπους την εποχή της Άνοιξης.

 Από χρωματικής άποψης  η Άνοιξη είναι μια συνεχής και εξαιρετική παράσταση: Αναγεννητική η εικόνα του Μαρτίου, τον Απρίλιο τα δέντρα γίνονται όλο και πιο πράσινα, αφήνοντας χώρο για τα πιο απίστευτα άνθη που καλύπτουν τις εκτάσεις με μανδύα με χρώμα ουράνιου τόξου. Και το παιχνίδι αυτό συνεχίζεται στο Μάιο που αποτελεί την κορύφωση της ομορφιάς. Ας απολαύσουμε μαζί μερικά από τα σημαντικότερα έργα της ιστορίας της τέχνης που αναφέρονται .

Sandro Botticelli, La Primavera, (Η αλληγορία της Άνοιξης), 1482

Η αποθέωση της άνοιξης σε ένα από τα σημαντικότερα έργα της Αναγέννησης. Στο κέντρο δεσπόζει η αγαπημένη του Σάντρο Μποτιτσέλι, η Αφροδίτη. Την πλαισιώνουν πέντε νύμφες,  αριστερά ο Ερμής προσπαθεί να διώξει τα σύννεφα και ο έρωτας επί το έργον. Δεξιά ο Ζέφυρος που προσπαθεί να αρπάξει τη νύμφη Χλωρίδα την οποία αργότερά παντρεύτηκε. Η νύμφη με το λουλουδένιο φόρεμα είναι η  Χλωρίς η οποία μετά το γάμο με το θεό των ανέμων ανθίζει και είναι η θεά της Άνοιξης, η Φλόρα. Η Φλόρα δεν ήταν μια αγία θεά, αλλά η αφοσίωσή της στην αγάπη την κάνει ικανή να ανταλλάξει, να δώσει και να λάβει αγάπη. Αυτό πέρασε σε όλα τα φυσικά πλάσματα που, ακριβώς στις αρχές της άνοιξης, βγαίνοντας από το κρύο του χειμώνα  συμμετέχουν στη ζύμωση της εποχής, ανθίζουν κι αναγεννιούνται με τη φύση.

Στον πίνακα έχουν καταμετρηθεί από ειδικούς ενενήντα είδη λουλουδιών. Μουσείο Uffizi – Φλωρεντία.

Vincent van Gogh, Άνθη Αμυγδαλιάς, 1890, Μουσείο Βαν Γκογκ, Άμστερνταμ

Είναι μια σειρά έργων που δημιούργησε ο Βαν Γκογκ το 1890 στην Αρλ και στη Σεντ Ρεμί στη Νότια Γαλλία. Η ανθοφορία των δένδρων ήταν μια προσφιλής θεματογραφία για τον Βαν Γκογκ καθώς συμβολίζουν την αφύπνιση και την ελπίδα. Του άρεσαν αισθητικά και έβρισκε χαρά στη ζωγραφική ανθισμένων δένδρων. Τα άνθη αμυγδαλιάς έγιναν για να γιορτάσει τη γέννηση του ανεψιού του, γιου του Τεό στον οποίο δόθηκε το όνομα του μεγάλου ζωγράφου, Βίνσετ.

Pieter Brueghel ο νεότερος, Άνοιξη, 1622-35

 Η ζωή των Φλαμανδών αγροτών όπως την αποδίδει ο Πίτερ Μπρίγκελ ο νεότερος, βασιζόμενος σε παλαιότερο έργο του πατέρα του. Προετοιμάζουν τα φυτώρια που θα δεχθούν τους σπόρους, φροντίζουν τα ζώα, φτιάχνουν μια πέργολα για να στερεώσουν την κληματαριά, ενώ στο βάθος κάποιοι χορεύουν. Στο προσκήνιο δύο άνδρες με ανασηκωμένα τα μανίκια και στιβαρά χέρια δεσπόζουν στο έργο, όχι μόνο γιατί εκτελούν την πιο επίπονη εργασία, αλλά προφανώς είναι και οι επικεφαλής αυτής της ομαδικής εργασίας.  

Pierre-Auguste Renoir, Άνοιξη Μπουκέτο, 1866

 Ένα έργο από τα νεανικά χρόνια του Ρενουάρ. Απολαμβάνουμε τη φωτεινότητα και τη ζωντάνια της Άνοιξης, μια έκρηξη από χρώμα και ζωή όπως ξεσπούν τα λουλούδια στο  βάζο. Το ανθοδοχείο με ανθισμένα κλαδιά μια γιαπωνέζικη νότα.    

Paul Gauguin, Η Αφύπνιση της Άνοιξης, 1891, Μουσείο Τέχνης Chrysler, Norfolk, Βιρτζίνια

Το έργο φιλοτεχνήθηκε στο Παρίσι στη σύντομη περίοδο που ο Πολ Γκογκέν φλερτάριζε με τον συμβολισμό.  Απεικονίζει ένα τοπίο της Βρετάνης με μια γυμνή νεαρή γυναίκα που βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. Δίπλα της μια αλεπού, το σύμβολο της λαγνείας στην ινδουιστική μυθολογία. Στο βάθος, μια γαμήλια πομπή προσεγγίζει το γυμνό. Είναι το τελευταίο έργο του Γκογκέν πριν αναχωρήσει για την Ταϊτή, το 1891. 

John William Waterhouse, Ένα τραγούδι της άνοιξης, 1913, ιδιωτική συλλογή

Ο Άγγλος ζωγράφος Τζον Γουίλιαμ Γουότερχαουζ ξεκίνησε ως ακαδημαϊστής για να προσχωρήσει αργότερα στην κίνηση των Προ-Ραφαηλιτών. Τα έργα του ήταν γνωστά για τις απεικονίσεις γυναικών από την αρχαία ελληνική μυθολογία και τους θρύλους  του Αρθούρου. 

Tintoretto, Αλληγορία της Άνοιξης, περί το 1555, Μουσείο Τέχνης Chrysler

Με ένα μπουκέτο λουλουδιών που φαίνεται να μεγαλώνει από τη μήτρα της, η νεαρή γυναίκα προσωποποιεί την άνοιξη, την εποχή της γέννησης και την αναζωογόνηση της φύσης. Μαζί με τρεις συνοδευτικές ζωγραφιές που αντιπροσωπεύουν τις άλλες εποχές, αυτό το έργο κάποτε κοσμούσε την οροφή του Palazzo Barbo στη Βενετία. Όταν ο συγγραφέας Carlo Ridolfi είδε τις ζωγραφιές το 1648, τις περιγράφει ως «Capriccio of dreams» – ένα μουσικό σύνολο γεμάτο με «πράγματα που μπαίνουν στο μυαλό των ανθρώπων ενώ ονειρεύονται». 

Giuseppe Arcimboldo, Άνοιξη, 1573

Μια ακόμη αλληγορία του Ιταλού καλλιτέχνη πρωτοπόρου για την εποχή του. Ο πίνακας είναι τμήμα μιας σειράς τεσσάρων έργων για τις εποχές του χρόνου. Θεματογραφία στην οποία επανέρχεται συχνά ο Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο. Αυτή η συγκεκριμένη σειρά ανατέθηκε από τον αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό Β΄ για τον Αύγουστο τον   της Σαξονίας.

Ο ζωγράφος, σπάει την παράδοση του κλασικισμού – που η αναπαράσταση της άνοιξης γινόταν κατά κύριο λόγο με  μυθολογικά θέματα, όπως αυτό της Χλωρίδας. Παρουσιάζει έργα ζωγραφικής στα οποία η μυθολογία εξαφανίζεται και αντικαθίσταται από την καθημερινή αναπαράσταση μιας χλωρίδας που δεν είναι σχέδιο στο ρούχο της θεάς, αλλά η ίδια η γυναίκα. Μουσείου του Λούβρου, Παρίσι  

Hokusai, Bullfinch Κλαδί κερασιάς  1834

Τα ανθισμένα δένδρα της Άνοιξης ίσως η πιο δημοφιλής θεματογραφία στη γιαπωνέζικη ζωγραφική. Η ανθοφορία για τους Ιάπωνες συμβολίζει την παροδικότητα της ομορφιάς, της νιότης αλλά και την αφθονία της καρποφορίας, της γνώσης της εμπειρίας. Εδώ ο Κatsushiki Hokusai, από τους κορυφαίους ζωγράφους, μας χαρίζει ένα κλαδί ανθισμένης κερασιάς και το πουλί σκαρφαλωμένο σ’ αυτό. Στο πουλί είναι αφιερωμένο και το χαδιού στη δεξιά πλευρά.

Άνοιξη, 1660-4   Nicolas Poussin, Άνοιξη, 1660-4

Ο Nicolas Poussin ήταν ο μεγάλος κύριος του γαλλικού κλασικισμού και του τοπίου της Αρκαδίας ειδικότερα. Σοβαρά άρρωστος ο Νικολά Πουσέν  μας αφήνει τη σειρά τεσσάρων αριστουργημάτων «The Four Seasons». Στο δεύτερο πίνακα της σειράς το όραμά του για την Άνοιξη το δανείζεται από το «χαμένο παράδεισο» του Milton και τα «Αγροτικά» του Βιργίλιου. Βλέπουμε το γήινο παράδεισο της Εδέμ πριν από την πτώση, με τον Αδάμ και την Εύα γυμνούς να δείχνουν προς το Δέντρο της Γνώσης χωρίς ο όφις να υπάρχψει πουθενά. Το πλούσιο πράσινο που τους περιβάλλει παραπέμπει στα εντυπωσιακά ρωμαϊκά τοπία του Βιργίλίου.   

Claude Monet, Ένα οπωρώνα την άνοιξη, 1886

Ένα περιβόλι στη Νορμανδία στο σπίτι που αγόρασε ο Μονέ. Θεωρείται από τα σημαντικότερα ιμπρεσιονιστικά έργα που απεικονίζουν την Άνοιξη. Ένας ανθισμένος οπωρώνας που τη σκιά και το άρωμα του απολαμβάνει η κόρη της Suzanne Hoschedé, η οποία θα γίνει δεύτερη σύζυγος του Γάλλου ζωγράφου. Είναι ένα κλασικό παράδειγμα αυτού που ήταν τότε γνωστό ως «Violettomania». «Ανακάλυψα τελικά το πραγματικό χρώμα της ατμόσφαιρας», είχε πει ο Μονέ.

Reneé Magritte, Άνοιξη, 1965, ιδιωτική συλλογή

Μια εικόνα που εμφανίζεται συχνά στο έργο του Ρενέ Μαγκρίτ. Ο κριτικός τέχνης γράφει για το έργο: «Εδώ το πουλί, που αποτελείται από δέντρα και φύλλα, μοιάζει με λεπτή Savonnerie ταπετσαρία, δείχνει να ολισθαίνει πάνω από ένα δάσος με τα ίδια δέντρα και το ίδιο φύλλωμα και πάνω από μια φωλιά που βρίσκεται σε ένα χαμηλό πέτρινο τοίχο. Το πιο εντυπωσιακό είναι η επανάληψη του ίδιου μοτίβου (κλαδιά και φύλλωμα) που κινούνται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, σαν να δημιουργούν μια οπτική και μια διανοητική σύνδεση μεταξύ του πουλιού και του δάσους».

https://www.art22.gr/%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%82-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%80%cf%84%ce%bf%cf%85%ce%bd-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%bf%ce%bc%ce%bf%cf%81%cf%86%ce%b9/