Η αρχαία ζωγραφική είχε έργα υψηλής τέχνης με τεχνικές τόσο εξελιγμένες που πάνω τους βασίστηκε η ζωγραφική των επόμενων αιώνων

Μια Ελληνίδα ειδήμων της αρχαίας ζωγραφικής μάς αποκαλύπτει έναν πολύχρωμο, συναρπαστικό κόσμο. Η αρχαία ζωγραφική είχε έργα υψηλής τέχνης με τεχνικές τόσο εξελιγμένες που πάνω τους βασίστηκε η ζωγραφική των επόμενων αιώνων. Η Χαρίκλεια Μπρεκουλάκη, ειδική στην ιστορία της αρχαίας ζωγραφικής, αποκαλύπτει έναν πολύχρωμο, συναρπαστικό, άγνωστο κόσμο.

Μπορεί οι περισσότεροι άνθρωποι να έχουν την εντύπωση ότι ο αρχαίος ελληνικός κόσμος ήταν ένας κόσμος άχρωμος, με το «λευκό ιδεώδες» να κυριαρχεί και τα κτίρια και τα αγάλματα να δημιουργούν ένα σκηνικό πάλλευκο με πρωταγωνιστή το γυμνό μάρμαρο, αλλά δεν ήταν καθόλου έτσι. Ο αρχαίος κόσμος ήταν εντυπωσιακά πολύχρωμος, ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, ένας κόσμος γεμάτος ζωγραφική – και όταν λέμε ζωγραφική δεν εννοούμε μόνο την αγγειογραφία.

Η ζωγραφική της αρχαιότητας είναι μια σχεδόν άγνωστη πτυχή της ελληνικής τέχνης: είναι ελάχιστα γνωστό ότι η ζωή των αρχαίων ήταν γεμάτη πίνακες, από τους δημόσιους χώρους μέχρι τα σπίτια των ανθρώπων, έργα φτιαγμένα με υλικά ευαίσθητα που δεν άντεξαν στον χρόνο, κυρίως πάνω σε ξύλο, γι’ αυτό και δεν μπορεί κανείς να τα δει σε μουσεία. Ήταν ωστόσο έργα υψηλής τέχνης, φτιαγμένα με τεχνικές τόσο εξελιγμένες που «πάτησε» πάνω τους όλη η ζωγραφική των επόμενων αιώνων, ακόμα και η αναγεννησιακή και η πιο σύγχρονη ‒ ο τρόπος που ζωγράφιζαν τα πορτρέτα, που κατασκεύαζαν τα χρώματα, τα υποστρώματα που δημιουργούσαν πριν απλώσουν το χρώμα.

Θα πρέπει να φανταστούμε ότι τα δημόσια κτίρια της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων είχαν τέτοιους πίνακες. Στην Αθήνα ανέβαινες στα Προπύλαια και υπήρχε πινακοθήκη αριστερά, που ήταν γεμάτη πίνακες.

Οι μεγάλοι ζωγράφοι του 4ου αιώνα π.Χ., του χρυσού αιώνα της ελληνικής ζωγραφικής, είναι celebrities, περιζήτητοι και φτιάχνουν αριστουργήματα – θα μπορούσαν να σταθούν ακόμα και ως αφηρημένα έργα σε σημερινό μουσείο σύγχρονης τέχνης.

 

Άγιος Αθανάσιος, Μακεδονικός Τάφος ΙΙΙ, τέλη 4ου- αρχές 3ου αι. π.Χ (φωτ  ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ )

Η Χαρίκλεια Μπρεκουλάκη έχει κάνει έργο ζωής τη μελέτη της αρχαίας ζωγραφικής και του χρώματος στην αρχαία Ελλάδα και είναι η επικεφαλής στην έρευνα της τοιχογραφίας στον τάφο του Φιλίππου, όπου με νέα τεχνολογία και τη συμμετοχή πολλών ελληνικών φορέων και ευρωπαϊκών εργαστηρίων που ήρθαν στη Βεργίνα μελετούν την τοιχογραφία και προσπαθούν κάνουν μια όσο το δυνατό πιο πιστή αναπαράσταση της αρχικής σύνθεσης. H Χαρίκλεια Μπρεκουλάκη είναι Κύρια Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, στο Τμήμα Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Ασχολείται με την ιστορία της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής και της πολυχρωμίας, με τα χρώματα, την τεχνολογία και τη σημασία τους. Το βιβλίο της Archaeology of Colour. Technical Art History Studies in Ancient Greek and Roman Painting and Polychromy, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (2023) κυκλοφορεί τον Σεπτέμβριο.

Αρχική εικόνα: Άγιος Αθανάσιος, Μακεδονικός Τάφος ΙΙΙ, τέλη 4ου- αρχές 3ου αι. π.Χ. Ανδρική μορφή που αποκαλύπτεται στην πρόσοψη του τάφου κατά τη διάρκεια της ανασκαφής από την Μ. Τσιμπίδου-Αυλωνίτη, το 1994 © ΥΠΠΟ.-  φωτογραφία Χρίστος Σιμάτος © ΥΠΠΟ.

Για τη συνέχεια εδώ:

https://ellinondiktyo.blogspot.com/2023/08/blog-post_60.html