Μαριάννα Παυλίδου
Εικαστικός – Διδάσκουσα στη Σχολή Επιστημών
της Αγωγής, ΔΠΘ
Οι τέχνες είναι τα κλειδιά που ξεκλειδώνουν τις πηγές ενέργειας που μας
οδηγούν στο κέντρο του εαυτού μας, τον πυρήνα της ύπαρξής μας, εκεί που
βρίσκεται η πραγματική δύναμή μας! Μέσα σε αυτό το βάθος βρίσκονται όλες
εκείνες οι δημιουργικές δυνάμεις που μας καθιστούν καθ΄ εικόνα και ομοίωση με
το Δημιουργό.
Η τέχνη είναι η έκφραση του εσωτερικού μας κόσμου, της ψυχής μας.
Εκφράζει συναισθήματα, σκέψεις, επιθυμίες, όνειρα! Ένα υγιές εγώ, είναι αυτό που εκφράζεται,
επικοινωνεί με το περιβάλλον του, συμμετέχει στις αποφάσεις που αφορούν τη ζωή
του, διεκδικεί. Η ενασχόληση με την τέχνη μας βοηθά να εκφράσουμε με δύναμη και
να αναπτύξουμε την ατομικότητά μας.
Pablo
Picasso 1914-15, Still Life with Compote and Glass, Columbus Museum of Art,
Ohio
Πολλές φορές αυτή η ενέργεια είναι μπλοκαρισμένη. Μπορεί να φοβόμαστε να
εκφράσουμε άφοβα την γνώμη μας, να ντρεπόμαστε να εκφράσουμε τα συναισθήματά
μας και γενικά να νιώθουμε ανασφάλεια και άγχος. Ειδικά στις μέρες μας, οι
παράγοντες που μας δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα έχουν πολλαπλασιασθεί με
την κρίση που υπάρχει. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος να μας κατακλύσουν
συναισθήματα οργής, στενοχώριας και απογοήτευσης!
Η δημιουργική έκφραση μας βοηθά να δώσουμε διέξοδο σε αυτή την ενέργεια,
να αποφορτίσουμε το συναίσθημα που μας καταπιέζει, ενώ καθρεπτίζοντάς το μέσα
σε μια εικόνα ή έναν στίχο, μπορούμε να το δούμε απέναντι και να το καταλάβουμε
πιο καθαρά! Οι καλλιτέχνες έχουν την τόλμη να πειραματισθούν, να ρισκάρουν, να
εκφράσουν, να εκτεθούν μπροστά στο κοινό τους.Γιατί η τέχνη είναι ένας
καθρέπτης, όπου καθρεπτίζονται όλες οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι ψυχικές
διαθέσεις του ανθρώπου…
Η τέχνη είναι έκφραση, ελευθερία, πειραματισμός, φαντασία, παιχνίδι!
Μέσα από τα έργα τέχνης, ερχόμαστε σε επαφή με την έκφραση συναισθημάτων,
εμπειριών, σκέψεων, μεταφρασμένα στη συμβολική γλώσσα της ζωγραφικής.
Vassily Kandinsky 1939
Η μεταφορά της συγκίνησης που μεταδίδει η ζωή πάνω σε ένα κομμάτι καμβά
ή χαρτί, ως αντίδραση σε διάφορα ερεθίσματα. Τα ερεθίσματα μπορεί να είναι ο
έρωτας, ο φόβος του θανάτου, η αγωνία για το μέλλον, φιλοσοφικές ανησυχίες για
το νόημα της ζωής, οτιδήποτε μας διεγείρει τις αισθήσεις και βρίσκεται γύρω
μας. Το ίδιο αισθανόμαστε, και όταν ερχόμαστε σε επαφή με τα έργα Μοντέρνας
τέχνης, προσπαθώντας να βιώσουμε και να κατανοήσουμε μια γλώσσα που δεν είναι
άμεσα αντιληπτή, εφόσον δεν αντανακλούν την εξωτερική πραγματικότητα, όπως
συνήθως μας είναι κατανοητή στις αισθήσεις.
Αναφέρομαι στα έργα των πρωτοπόρων της Μοντέρνας τέχνης, τον Πάμπλο
Πικάσο, τον Ανρύ Ματίς τον Πάουλ Κλέε, τον Βασίλι Καντίνσκι, τον Χουάν Μιρό,
τον Σαλβαντόρ Νταλί κλπ. Αυτοί βρέθηκαν πρωτοπόροι σε κινήματα όπως ο Κυβισμός,
ο Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός (Γαλάζιος Καβαλάρης), ο Σουρρεαλισμός κλπ.
Salvador Dalí
Οι δημιουργίες των καλλιτεχνών της Αφαίρεσης του 20ού αιώνα, είναι
αποτέλεσμα ελευθερίας, πειραματισμού και σίγουρα με την παρέμβαση της
δημιουργικής φαντασίας. Τέλος, είναι αποτέλεσμα της τόλμης που διαθέτουν αυτοί
οι ιδιοφυείς ενήλικες που «παίζουν», ρισκάρουν, και δεν φοβούνται να
προχωρήσουν στη διερεύνηση άγνωστων για την εποχή τους μονοπατιών.
Εάν υπάρχει Μοντέρνα τέχνη τον 20ο αιώνα, είναι γιατί αυτοί οι
συγκεκριμένοι καλλιτέχνες, είχαν το θάρρος να περπατήσουν πρώτοι αυτά τα
μονοπάτια και να ανοίξουν δρόμο στους επόμενους.
Ας ρίξουμε μια ματιά σε μια σειρά από λιθογραφίες σημαντικών δημιουργών
της Μοντέρνας τέχνης. Όπως για παράδειγμα οι Σουρεαλιστές ζωγράφοι Νταλί, Μιρό
και Μασόν. Που αντλούν εικόνες από τα βάθη του ασυνείδητου, όπως αυτό
εκφράζεται στα όνειρά μας.Οι Σουρεαλιστές ζωγραφίζουν εικόνες ονείρων.
Η γλώσσα του ονείρου είναι ακατανόητη, παράδοξη και φαινομενικά δεν
βγάζει νόημα. Αν κοιτάξουμε όμως λίγο καλύτερα, θα εκτεθούμε σε έναν κόσμο
συμβόλων και συναισθημάτων που δημιουργούν μιαν ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και πολλές
φορές ιδιαίτερα συναισθήματα. Είναι σαν ζωγραφισμένα ποιήματα.
Vassily Kandinsky, 1923 Circles in a Circle
Ονειρο-εικόνες που περικλείουν μυστήριο και μας δημιουργούν ένα δέος για
το μυστήριο της ύπαρξης. Ενώ μας θέτουν ερωτηματικά γα την αλήθεια. Όπως η
λιθογραφία του Νταλί, με τίτλο Το φάντασμα. Και η σειρά με λιθογραφίες του
Μιρό, με θέμα: Γυναίκα με πουλί.
Η ζωγραφική είναι μια συμβολική γλώσσα. Ειδικά οι καλλιτέχνες της
Αφαίρεσης, αναζητούν μια παγκόσμια γλώσσα, με την οποία συμβολίζουν
πανανθρώπινα συναισθήματα, χωρίς να χρειάζονται την παρέμβαση του Λόγου. Με την
γλώσσα των χρωμάτων, των σχημάτων και των γραμμών, εκφράζουν τη συγκίνηση που
τους εμπνέει η ζωή και η καθημερινότητα, όπως και κάθε τι. Για παράδειγμα η
λιθογραφία του Καντίνσκι, από την σειρά «Κύκλοι»! Ο κύκλος συμβολίζει τα πάντα,
το Σύμπαν, τη Ζωή, την περιοδικότητα των πραγμάτων στη φύση, την έννοια του
Ατελεύτητου και Απείρου. Όπως και το έργο του Πικάσο: Γυναίκα με πράσινο
φόρεμα. σε κόκκινη πολυθρόνα.
Το απόσταγμα του κόσμου των εμπειριών, των συγκινήσεων, και των
πνευματικών διεργασιών των δημιουργών, μας μεταφέρεται μέσα από σημεία,
γραμμές, μορφές και χρώματα…Κατάθεση ψυχής στο έργο τους.
Pablo Picasso
Ο δημιουργός φορτίζει το έργο του με συγκίνηση, που ο θεατής
διαισθάνεται μέσα από την θέαση του. Έτσι δημιουργείται μια ζωντανή επικοινωνία
ανάμεσα σε δημιουργό και θεατή, μέσω του έργου. Το έργο, ζωντανεύει ξανά, κάθε
φορά, μέσα από το συναίσθημα του θεατή!!!
Με την τέχνη, μπορούμε να εκφράσουμε και να συμβολίσουμε τα πάντα! Είναι
μια εσωτερική ανάγκη της ψυχής, που υλοποιείται σε εικόνα, με την οποία
μπορούμε να εκφραστούμε χωρίς την άμεση βοήθεια της γλώσσας και των λέξεων. Και
να μεταδώσουμε την συγκίνησή μας!!!
Η τέχνη ανήκει σε όλους, παρά την επικρατούσα άποψη. Μας προσφέρει ένα
ταξίδι σε μια πραγματικότητα Πνευματική και Αισθήσεων. Μας θυμίζει ότι είμαστε
ελεύθεροι να ονειρευτούμε, να αισθανθούμε, και να ταξιδέψουμε σε άλλους
ορίζοντες. Και μας βοηθά να νιώσουμε τη δύναμη των δικών μας συναισθημάτων.
Ίσως ο καθένας μας να έχει κάτι δικό του να ανακαλύψει και να ζωντανέψει
κάποιον πίνακα που τον περιμένει εκεί, σε κάποιες από τις Γκαλερί και τα
Μουσεία της χώρας μας! Καλά μας ταξίδια!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου