Η Ἐπανάσταση, που ξέσπασε το 1821, είχε αρχίσῃ να γεννιέται μέσα στις καρδιές των Ἑλλήνων αμέσως μετά το 1453

Ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1821 δὲν εἶναι γέννημα τοῦ τέλους τοῦ 18ου καὶ τοῦ 19ου αἰῶνος. Εἶχε ἀρχίσει νὰ γεννιέται καὶ νὰ φουντώνῃ μέσα στὶς καρδιὲς τῶν Ἑλλήνων ἀμέσως μετὰ τὴν Ἄλωση, ἀμέσως μετὰ τὴν ἄνοιξη τοῦ μοιραίου ἐκείνου ἔτους 1453.

Ἀπόδειξη σ΄ αὐτό εἶναι τὸ ὁνομαστὸ δημοτικὸ τραγούδι τῆς Ἁγιᾶς  Σοφιᾶς, περιγράφει τὴν τελευταίαν  ἐν τῇ  Σοφίᾳ Ἀγίᾳ  λειτουργίαν καὶ, οἱ ἐθνικοὶ θρῦλοι ποὺ ἄρχισαν ἀμέσως νὰ κυκλοφοροῦν.

«Σημαίνει ὁ Θιός, σημαίνει ἡ γῆς, σημαίνουν τὰ ἐπουράνια,

σηµαίνει κ’ ἡ ἁγιὰ Σοφιά, τὸ Μέγα Μοναστῆρι,

μὲ τετρακόσια σήµαντρα κ’ ἑξηνταδυὸ καµπάναις,

κάθε καμπάνα καὶ παπᾶς, κάθε παπᾶς καὶ διᾶκος.

Ψάλλει ζερβὰ ὁ βασιλιᾶς, δεξιὰ ὁ πατριάρχης,

κι’ ἀπ’ τὴν πολλὴ τὴν ψαλμουδιὰ ἐσειόντανε οἱ κολόνναις.

Νὰ μποῦνε ’ς τὸ χερουβικὸ καὶ νά βγῃ ὁ βασιλέας,

φωνὴ τοὺς ἦρθε ἐξ οὐρανοῦ κι’ ἀπ’ ἀρχαγγέλου στόµα.

«Πάψετε τὸ χερουβικὸ κι’ ἃς χαμηλώσουν τ’ ἅγια,

παπᾶδες πᾶρτε τὰ γἱερά, καὶ σεῖς κεριὰ σβηστῆτε,

γιατί εἶναι θέληµα Θεοῦ ἡ Πόλη νὰ τουρκέψῃ.

Μὸν στεῖλτε λόγος ’ς τὴ Φραγκιά, νά ρτουνε τριὰ καράβια•

τό να νὰ πάρῃ τὸ σταυρὸ καὶ τἄλλο τὸ βαγγέλιο,

τὸ τρίτο, τὸ καλύτερο, τὴν ἅγια τράπεζά µας,

 μὴ μᾶς τὴν πάρουν τὰ σκυλιὰ καὶ μᾶς τὴ μαγαρίσουν».

Ἡ Δέσποινα ταράχτηκε, κ’ ἐδάκρυσαν οἱ εἰκόνες.

«Σώπασε, κυρὰ Δέσποινα, καὶ μὴν πολυδακρύζῃς,

πάλι μὲ χρόνια, μὲ καιρούς, πάλι δικά σας εἶναι»....

Παρόμοιοι ὅμως θρῦλοι δὲν λείπουν οὔτε καὶ ἀπὸ μερικὰ μεταβυζαντινὰ ἱστορικὰ κείμενα, ποὺ βρίσκονται δημοσιευμένα στὴν «ἔκδοση τῆς Βόννης». Μὲ τὸν τελευταῖο ὅρο ἐννοοῦνται οἱ πενήντα ὀγκώδεις τόμοι, ποὺ ἔχουν ἐκδοθῇ στὴν πόλη Bonn τῆς Γερμανίας, ἀπὸ τὸ 1828 ἔως τὸ 1897, μὲ τὸν γενικὸ τίτλο «The Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae».

Στὸν τόμο ποὺ περιλαμβάνει τὴν ἱστορία τοῦ γλαφυροῦ καὶ συναισθηματικοῦ βυζαντινοῦ ἱστορικοῦ Δούκα, ποὺ ἀναφέρεται στὴν Ἄλωση τοῦ 1453, ἔχει συμπεριληφθῇ στὸ τέλος καὶ ἔνα «Χρονικόν», σύντομο καὶ ἀνώνυμο. Σ΄ αὐτὸ ἀναφέρονται καὶ περιστατικὰ ποὺ ἔγιναν λίγα χρόνια μετὰ τὴν Ἄλωση. Μιὰ περικοπὴ ἀπὸ τὸ σύντομο ἐκείνο Χρονικὸ μᾶς ἐνδιαφέρει ἄμεσα, γιατὶ διηγεῖται ἔνα σημαντικὸ περιστατικὸ ποὺ συνέβη τὸ 1522 στὴν Κωσταντινούπολη, ὅταν σουλτάνος ἥταν ὁ Σουλεϊμάν Α΄ ὁ Μεγαλοπρεπής καὶ μέγας βεζίρης ὁ Πιρὶ πασὰς. Διηγεῖται λοιπὸν τὸ Χρονικὸν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης τὰ ἑξῆς περιστατικὰ: «Τούτῳ τῷ ἔτει ἔδειξεν ὁ Θεὸς σημεῖον τοιόνδε ἐν τῇ Κωνσταντίνου πόλει, τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα.

 

Κωνσταντινούπολη (Αρχαίος Ιππόδρομος): Η Δελφική στήλη φιδιού.

Για τη συνέχεια εδώ:

https://ellinondiktyo.blogspot.com/2023/03/1821-1453.html