Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος

Tην τελευταία του πνοή άφησε σε ηλικία 84 ετών ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης

Κείμενο: ελc team

Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος.

Από την οικογένεια του Γιάννη Μαρκοπούλου εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση: «Με θλίψη ανακοινώνουμε ότι σήμερα το απόγευμα απεβίωσε, μετά από σκληρή μάχη με τον καρκίνο, ο μεγάλος εθνικός μας συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος. Η μουσική ψυχή της Ελλάδας σίγησε. Όμως, θα μένει ζωντανή στη μνήμη μας, μέσα από τα τραγούδια του, που τραγουδήθηκαν και θα τραγουδιούνται από γενιές και γενιές Ελλήνων και Ελληνίδων».

Γεννήθηκε στις 18 Μαρτίου 1939 στο Ηράκλειο της Κρήτης και μεγάλωσε στην Ιεράπετρα. Πρωτότοκος γιος του Γεωργίου Μαρκόπουλου, δικηγόρου στο επάγγελμα και μετέπειτα νομάρχη, και της Ειρήνης Αεράκη από τη Σητεία, γόνοι και οι δύο παλαιών οικογενειών του νησιού. Στο τοπικό Ωδείο πήρε τα πρώτα μουσικά μαθήματα στη θεωρία και στο βιολί. Του άρεσαν οι ήχοι από τον κυματισμό της θάλασσας και αγαπούσε με πάθος τη μουσική. Στη μπάντα του Δήμου έπαιζε κλαρίνο.

Οι πρώτες του επιδράσεις προέρχονται από την τοπική μουσική με τους γρήγορους χορούς και τα επαναλαμβανόμενα μικρά μοτίβα τους, από την κλασική μουσική, καθώς και από τη μουσική της ευρύτερης ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα της Αιγύπτου.

Σε ηλικία 12 χρόνων συνθέτει μελωδίες που αργότερα έγιναν τραγούδια με πανελλήνια απήχηση: Γκρεμισμένα σπίτια, Πέρα από τη θάλασσα, Μαλαματένια λόγια

Σε ηλικία 17 ετών ήρθε στην Αθήνα για να συνεχίσει τις μουσικές του σπουδές στο Ωδείο Αθηνών στην τάξη του συνθέτη Γεωργίου Σκλάβου για θεωρία, και στο βιολί στην τάξη του Joseph Bustidui, ενώ παράλληλα εισάγεται στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Ερχόμενος στην Αθήνα φέρνει μαζί του εφηβικές συνθέσεις που έγραψε στην πατρική γη, μελωδίες που αργότερα έγιναν τραγούδια με μεγάλη επιτυχία, όπως τα «Πέρα από τη θάλασσα», «Γκρεμισμένα σπίτια», «Μαλαματένια λόγια». Το 1963 βραβεύτηκε για τη μουσική του στις «Μικρές Αφροδίτες» του Νίκου Κούνδουρου, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, και τον ίδιο χρόνο ανέβηκαν από νέα χορευτικά σύνολα τα μουσικά του έργα Θησέας (χορόδραμα), Χιροσίμα (σουίτα μπαλέτου) και τα Τρία σκίτσα για χορό.

Το 1967 επιβάλλεται στην Ελλάδα η δικτατορία και ο Γιάννης Μαρκόπουλος αναχωρεί στο Λονδίνο, όπου και εμπλούτισε τις γνώσεις του με την Αγγλίδα συνθέτρια Elisabeth Lutyens.

Συνθέτει την κοσμική καντάτα «Ήλιος ο πρώτος», σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη (που τιμάται με το βραβείο Νόμπελ το 1979), και τη μουσική για τη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη (για το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν). Παράλληλα ολοκληρώνει τη μουσική τελετή «Ιδού ο Νυμφίος», έργο που κρατά ανέκδοτο, εκτός ενός τμήματος, του περίφημου Ζάβαρα-κάτρα-νέμια, που αποτελεί ένα τα πιο διάσημα κομμάτια του. Την ίδια περίοδο γνωρίζεται με τους συνθέτες Ιάννη Ξενάκη και Γιάννη Χρήστου και έρχεται σε επαφή με τα πλέον πρωτοποριακά μουσικά έργα. Συνθέτει τους Χρησμούς, για συμφωνική ορχήστρα, και τους πρώτους Πυρρίχιους χορούς Α, Β, Γ, (από τους 24 που ολοκλήρωσε το 2001), οι οποίοι παίζονται, το 1968, από την ορχήστρα Concertante του Λονδίνου στο Queen Elizabeth Hall και γράφει τη μουσική για την «Τρικυμία» του Σαίξπηρ, που ανεβαίνει από το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, σε σκηνοθεσία David Jones.

Το 1969 επιστρέφει στην Αθήνα για να συμβάλει με τα έργα του στην πορεία για την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Τα τραγούδια του γίνονται ένα με τα συλλαλητήρια της νεολαίας. Σημαντικό ρόλο παίζουν τα Ριζίτικα και ιδιαίτερα το τραγούδι «Πότε θα κάνει ξαστεριά» που θα ενώσει τις φωνές των φοιτητών.

Στη λίστα των συνθέσεών του ακολούθησαν η «Ιθαγένεια» (1971), ο «Στρατής Θαλασσινός» (1973) η «Θητεία» (1974), οι «Μετανάστες» (1974), ο «Θεσσαλικός κύκλος» (1975), τα «Ανεξάρτητα» (1976).

Το 1976 συνέθεσε τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά του ΒΒC «Ποιος πληρώνει τον βαρκάρη» («Who pays the Ferryman?»), το μουσικό θέμα της οποίας γνώρισε μεγάλη επιτυχία, ενώ έκανε γνωστό διεθνώς τον συνθέτη.

Το 1977 μελοποίησε τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Διονυσίου Σολωμού, ένα από τα σπουδαιότερα και πιο απαιτητικά έργα του συνθέτη. Ένα χρόνο αργότερα θα συνεργαστεί με τον Γιώργο Νταλάρα στο «Σεργιάνι στον κόσμο», έναν από τους πιο εμπορικούς δίσκους του συνθέτη με τη μεγάλη επιτυχία «Παραπονεμένα Λόγια».

Στη δεκαετία του ’80 αρχίζει η περίοδος με αναζητήσεις πιο σύνθετες έτσι όπως αυτές εκφράζονται στα έργα «Σειρήνες» (1983), «Φίλοι που φεύγουν» (1988) «Κονσέρτο – Ραψωδία για λύρα και ορχήστρα» (1987). Παράλληλα ο Γιάννης Μαρκόπουλος ιδρύει την ορχήστρα Παλίντονος Αρμονία με την οποία πραγματοποιεί συναυλίες με μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα, σε πόλεις της Ευρώπης, του Καναδά, των Η.Π.Α. και της Αυστραλίας. Το 1983 του ανατίθεται ο σχεδιασμός του τελετουργικού της έναρξης των Πανευρωπαϊκών Αγώνων στην Αθήνα. Συνθέτει τον ύμνο «Θέλουμε Ειρήνη», που μεταδίδεται τηλεοπτικά σε πολλές χώρες του κόσμου. Το 1994 συνθέτει τη Λειτουργία του Ορφέα, σε αρχαία ορφικά ποιήματα, έργο που παρουσίασε στη Βιένη, τις Βριξέλες, το Παρίσι, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και σε άλλες πρωτεύουσες του κόσμου και ένα χρόνο αργότερα την «Ανα – γέννηση, Κρήτη ανάμεσα σε Βενετιά και Πόλη», μουσικό ταξίδι σε τέσσερις ενότητες, παραγγελία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Το 2004 συνέθεσε το «Ταχύτατος Λούης» για τον πρώτο Μαραθωνοδρόμο των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, Σπύρο Λούη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλά από τα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου έχουν δικούς του στίχους. Συνεργάστηκε με ερμηνευτές όπως η Τάνια Τσανακλίδου, η Βίκυ Μοσχολιού, ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, ο Λάκης Χαλκιάς, ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο Νίκος Ξυλούρης, η Λιζέτα Νικολάου κ.α.

Στην καλλιτεχνική του παραγωγή, σημαντική θέση έχει η μουσική του για το θέατρο και τον κινηματογράφο: μουσική για έργα του Ευριπίδη, του Αριστοφάνη, του Μενάνδρου, του Σαίξπηρ, του Τσέχωφ, του Μπέκετ αλλά και σύγχρονων Ελλήνων δραματουργών, και για ταινίες του Κούνδουρου, του Ντασέν, του Κοσμάτου, του Μανουσάκη, του Σκαλενάκη, του Γρηγορίου και άλλων.

https://elculture.gr/efyge-apo-ti-zoi-o-megalos-mousikosynthetis-giannis-markopoulos/