Όταν οι Σκακιέρες Αφηγούνται τις Ιστορίες τους

ΦΑΙΗ ΤΖΑΝΕΤΟΥΛΑΚΟΥ

Η Βιβλιοθήκη “Λίλιαν Βουδούρη” του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής διοργανώνει στο Μέγαρο Μουσικής την πρώτη στο είδος της έκθεση στην Ελλάδα “Το Σκάκι ως Αντικείμενο Τέχνης” με σκακιέρες και σκακιστικά κομμάτια από όλο τον κόσμο από τον 19ο αιώνα έως τις μέρες μας, υπό την επιμέλεια του πιανίστα και μετρ σκακιστή Αχιλλέα Ζωγράφου και της μουσικολόγου Gabriella Spano.

Το σκάκι ως βασιλικό παιχνίδι είναι το πιο δημοφιλές πνευματικό παιχνίδι στον κόσμο με τις καταβολές του να ξεκινούν από τον 4ο αιώνα μ.Χ., ενώ πέπλο μυστηρίου τυλίγει τον τόπο προέλευσής του, συμβάλλοντας ίσως ακόμα περισσότερο στον οικουμενικό του χαρακτήρα. Το σκάκι, εκτός από ένα παιχνίδι στρατηγικής και λογικής, είναι ένας κόσμος γεμάτος αισθητική αντίληψη, πολιτισμικούς συμβολισμούς και πνευματικό βάθος.

Γυάρος ξύλινη χειροποίητη από τους κρατούμενους 1940-50

Οι σκακιέρες και τα πιόνια, σε διάφορες παραλλαγές τους ανά τον κόσμο, δεν είναι απλά εργαλεία ενός παιχνιδιού, αλλά έργα μικροτεχνικής γλυπτικής με ποικιλία υλών και μορφοπλαστικών ιδιωμάτων που αντανακλούν την ιστορία, τις αξίες, τη φαντασία και την καλλιτεχνική παράδοση των πολιτισμών που τα δημιούργησαν.

Bauhaus Josef Harteig, 1923

Γεωγραφικά το σκάκι αλλάζει αισθητική ανάλογα με την κοσμοθεωρία της κάθε περιοχής. Στην κλασική Ευρωπαϊκή σκακιέρα, τα λευκά και μαύρα τετράγωνα, τα ξύλινα ή μαρμάρινα πιόνια, ενσαρκώνουν την απλότητα και την οικονομία. Οι γοτθικές ή μπαρόκ σκακιέρες της Αναγέννησης συχνά φέρουν περίτεχνα σκαλιστά πιόνια, μιμούμενα βασιλικές αυλές, υπογραμμίζοντας την ιεραρχία και τη μάχη ως μία κοσμική αναπαράσταση. Στην Περσική και Αραβική παράδοση, οι σκακιέρες της Μέσης Ανατολής ήταν συχνά διακοσμημένες με γεωμετρικά μοτίβα και καλλιγραφίες, αντικατοπτρίζοντας τον ισλαμικό αποκλεισμό της ανθρώπινης αναπαράστασης. Τα πιόνια, με τις αφηρημένες μορφές τους, ανακαλούν τη σοφία και την πνευματική αναζήτηση του Σουφισμού, όπου το παιχνίδι ήταν μεταφορά για την ανθρώπινη ψυχή που αγωνίζεται να φτάσει στην εξύψωση.

Νιγηρία από αγκαθωτό ξύλο 1940

 

Για τη συνέχεια εδώ:

https://www.culturenow.gr/otan-oi-skakieres-afigoyntai-tis-istories-toys/