«Vanitas. Ιστορίες από το επέκεινα»

Νεκροκεφαλές «σχολιάζουν» την έννοια της ματαιότητας και της ματαιοδοξίας

Νεκροκεφαλές φτιαγμένες από διάφορα υλικά, με διαφορετικά μέσα και πολλές τεχνικές, «αφηγούνται» ιστορίες από τη μεταθανάτια ζωή. Ανάμεσά τους και άλλα έργα, κινούνται στο ίδιο μοτίβο και αναφέρονται στην παροδικότητα της ζωής, τη ματαιότητα της απόλαυσης και τη βεβαιότητα του θανάτου.

Πρόκειται για την έκθεση «Vanitas. Ιστορίες από το επέκεινα», που παρουσιάζεται στο MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ), όπου θα παραμείνει έως τις 3 Μαρτίου 2024.

«Η έκθεση ξεκινά με κεντρικό άξονα τη νεκροκεφαλή, σαν ένα διαχρονικό σύμβολο, που το συναντάμε σε όλους τους πολιτισμούς, έχει την έννοια της ματαιότητας των επίγειων αγαθών, της ματαιοδοξίας» τόνισε, κατά τη διάρκεια της ξενάγησης των δημοσιογράφων, λίγες ώρες πριν από τα εγκαίνια, ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής του MOMus Γιάννης Μπόλης.

Πενήντα έξι καλλιτέχνες, με περισσότερα από 60 έργα, παρουσιάζουν τη δική τους εκδοχή και αντίληψη γύρω από τη ματαιότητα, τη ματαιοδοξία και τον ίδιο το θάνατο, άλλες φορές με δόσεις χιούμορ κι άλλες με πιο σκληρό τρόπο, προκαλώντας τον επισκέπτη να αναστοχαστεί πάνω στο κατεξοχήν υπαρξιακό ζήτημα, το οποίο εξακολουθεί να παραμένει ιδιαιτέρως δημοφιλές στη σύγχρονη τέχνη.

«Δεν είναι μία απαισιόδοξη έκθεση, δεν είναι μία μακάβρια έκθεση, εξάλλου ο θάνατος είναι το πλέον δημοκρατικό πράγμα, αναφέρεται σε όλους, υπάρχει μία κατάληξη. Είναι μία έκθεση που περισσότερο ή λιγότερο μας κάνει να αναστοχαστούμε στη βασική συνθήκη της ζωής και του θανάτου» επισήμανε ο κ. Μπόλης.

Στα έργα της έκθεσης, συμβολικά στοιχεία συνδυάζονται με τις εικαστικές αξίες, το δραματικό και μακάβριο περιεχόμενο με το χιούμορ, η σκληρότητα με την ευαισθησία, η σκοτεινή δραματική ατμόσφαιρα με μια περισσότερο φωτεινή ποπ αντίληψη και εικονογραφία, η κριτική ματιά με την ανατρεπτική διάθεση και τις αναφορές στην ιστορία της τέχνης και στη σύγχρονη πραγματικότητα.

«Είναι λίγο παράδοξη η έκθεση, γιατί έχει ένα από τα πιο βαριά -θεωρητικά- θέματα, ένα υπαρξιακό θέμα που πραγματεύεται η έκφραση. Από την άλλη έχει μία πολύ μεγάλη χαρά. Κατά βάση είναι πολιτικό θέμα και είναι αξιομνημόνευτο πόσες διαφορετικές εκδοχές και αντιλήψεις και αισθήματα προκαλούν τα έργα» είπε, από την πλευρά της, η διευθύντρια του MOMus – Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θούλη Μισιρλόγλου.

Πολλά από τα έργα προϋπήρχαν της έκθεσης, ενώ κάποια δημιουργήθηκαν ειδικά γι’ αυτήν. Παρουσιάζονται επίσης έργα του Ivan Kliun από το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, σχέδια και χαρακτικά των Moritz Retzsch, Gustav Klucis και Frans Masereel, καθώς και μια χαλκογραφία του «Νησιού των Νεκρών» του Arnold Böcklin, βασισμένη στην τρίτη παραλλαγή του πίνακα από τον καλλιτέχνη και τυπωμένη στη Μόσχα τη δεκαετία του 1880.

Άποψη της έκθεσης «Vanitas. Ιστορίες από το επέκεινα». Φωτ.: Αντώνης Βλάχος.

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Βαρβάρα Καζαντζίδου).

https://www.archaiologia.gr/blog/2023/12/04/vanitas-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b5%cf%82-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf-%ce%b5%cf%80%ce%ad%ce%ba%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%b1/